Οι Γερμανοί ξαναδιαβάζουν τον Καρλ Μαρξ

Ο Καρλ Μαρξ επιστρέφει. Ετσι τουλάχιστον αποφαίνονται οι εκδότες και οι βιβλιοπώλες στη Γερμανία, που λένε ότι τα βιβλία του ξεπουλάνε. Η αύξηση βεβαίως της δημοτικότητάς του έχει σχέση με την παρούσα οικονομική κρίση. «Ο Μαρξ είναι ξανά της μόδας», λέει ο Γιορν Στρουμπφ, διευθυντής του εκδοτικού οίκου Karl-Dietz, που εκδίδει τα έργα του Μαρξ και του Ενγκελς στα γερμανικά. «Παρατηρούμε αύξηση της ζήτησης για τα βιβλία του Μαρξ και πιστεύουμε ότι η ζήτηση θα αυξηθεί περαιτέρω μέχρι τα τέλη του έτους», προσθέτει. Το πιο δημοφιλές βιβλίο του, ωστόσο, είναι ο πρώτος τόμος του εμβληματικού «Κεφαλαίου».

Σύμφωνα με τον Στρουμπφ, οι αναγνώστες του βιβλίου είναι κυρίως νεότερης ηλικίας ακαδημαϊκοί που αναγνωρίζουν ότι οι υποσχέσεις του φιλελευθερισμού περί ευτυχίας διαψεύστηκαν. Και βιβλιοπώλες στην υπόλοιπη Γερμανία, όμως, καταγράφουν ανάλογες τάσεις, τονίζοντας ότι οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 300%. (Παρά το γεγονός ότι δεν είναι σε θέση να παραθέσουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν τα όσα λένε, υποδηλώνει ότι οι πωλήσεις δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλές.)

Οι τάσεις στη λογοτεχνία έρχονται και παρέρχονται και είναι ευχάριστο να διαπιστώνει κανείς ότι δεν διαμορφώνονται πάντα από άψογες εκστρατείες μάρκετινγκ. Οπως ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ θα ενθουσιαζόταν αν έβλεπε πόσο επίκαιροι γίνονται οι στίχοι του που λένε, «Τότε οι Θεοί της Αγοράς κατέρρευσαν και οι μάγοι τους που μιλούσαν μελιστάλαχτα, εξαφανίστηκαν», έτσι κι ο Μαρξ θα χαιρόταν με το γεγονός ότι μια οικονομική κρίση γίνεται αφορμή για να αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον για το έργο του. Ολο και περισσότεροι Γερμανοί είναι πρόθυμοι να προσδιορίσουν τους εαυτούς τους ως θαυμαστές του Μαρξ σε μια περίοδο όπως η τωρινή, που είναι της μόδας να υποστηρίζει κανείς ότι ο υπερβολικός καπιταλισμός, με την απληστία του, στο τέλος θα αυτοκαταστραφεί.

Θαυμαστής του ο Στάινμπρουκ

Οταν ο Οσκαρ Λαφοντέν, ο ηγέτης του αριστερού κόμματος Die Linke, του οποίου τα ποσοστά αυξάνονται, είπε ότι θα συμπεριλάβει τη μαρξιστική θεωρία στο μανιφέστο του κόμματος, στο πλαίσιο του σχεδίου του να εθνικοποιήσει, τμήμα του οικονομικού και του ενεργειακού τομέα της Γερμανίας, η εφημερίδα Bild τον χαρακτήρισε τρελό αριστεριστή. Ωστόσο, ακόμη και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο Πέερ Στάινμπρουκ, ο οποίος πρέπει να έμεινε αρκετά βράδια άϋπνος τις τελευταίες εβδομάδες, δήλωσε ότι είναι θαυμαστής του Μαρξ. «Γενικώς, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι ορισμένα τμήματα της θεωρίας του Μαρξ δεν είναι και τόσο κακά», δήλωσε στην πολιτική επιθεώρηση Der Spiegel. «Αυτές τις μέρες, ο Μαρξ κερδίζει» σχολίαζε η εφημερίδα Hamburger Abendblatt. Οσοι πάντως δεν θέλουν να βυθιστούν στη μαρξιστική θεωρία, η αλληλογραφία του Μαρξ με τον Φρίντριχ Ενγκελς, με αφορμή μια παλιότερη οικονομική κρίση στις ΗΠΑ, είναι ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα.

Πηγή: Η Καθημερινή The Guardian