Περί ανανεωτικής αριστεράς

Από τον ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ

Η δήλωση του Φώτη Κουβέλη, την περασμένη Κυριακή στην «Αυγή», ότι υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για μια ανασύσταση και ανασυγκρότηση του ανανεωτικού χώρου, μπορεί να προβλημάτισε όσους έχουν βαρεθεί τις διασπάσεις στα γήπεδα της ελληνικής αριστεράς, σίγουρα όμως χαροποίησε όσους ένιωθαν ότι τα τελευταία χρόνια αυτό που ονομάζουμε ανανεωτική αριστερά είχε χαθεί στους δαιδάλους μιας μαξιμαλιστικής και συχνά αριστερίστικης πολιτικής, μιας πολιτικής που εκφράστηκε κυρίως από κάποιες δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ και που καμιά σχέση δεν είχαν με αυτά που πρέσβευαν όσοι ήθελαν μια διαφορετική αριστερά ήδη από το 1968.

Υπάρχει χώρος για τις απόψεις που πρεσβεύει ακόμα σήμερα η ανανεωτική πτέρυγα; Αυτό, ασφαλώς, μονάχα ο χρόνος θα μπορέσει να το κρίνει. Το σίγουρο όμως είναι ότι ένα μεγάλο τμήμα -το μεγαλύτερο τμήμα- αυτών των δυνάμεων δεν παρασύρθηκε από τις σειρήνες του ΠΑΣΟΚ (κι ας εξακολουθεί ο χώρος αυτός να λοιδορείται και να συκοφαντείται ως «δεκανίκι» του ΠΑΣΟΚ, λες και όσοι ήθελαν να πάνε στο κόμμα αυτό δεν μπορούσαν να πάνε...), ούτε όμως ένιωσε ποτέ οργανικό κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αν θα έπρεπε να αναζητήσουμε τη βασική πολιτική ήττα του ανανεωτικού χώρου, θα την εντοπίζαμε στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των στελεχών του σημερινού ΣΥΝ, στο δίλημμα «ανανεωτές ή αριστεριστές», δεν πείστηκε να διαλέξει τους ανανεωτές.

Ο χώρος όμως υπάρχει. Μένει να αποδείξει ότι μπορεί να εκφέρει έναν δικό του αξιόπιστο λόγο και να εμπλουτίσει τις ιδέες ενός αριστερού και δημοκρατικού προβληματισμού που -ψέματα να λέμε τώρα;- γνωρίζει σε όλη την Ευρώπη μια πρωτοφανή κρίση. Η αριστερά σε όλη την Ευρώπη, από τη σοσιαλδημοκρατία μέχρι τους Πράσινους και τους δογματικούς κομουνιστές, και από τη Λισσαβώνα μέχρι τη Μόσχα, δεν έχει αυτή τη στιγμή να προτείνει κάτι που θα είναι θελκτικό και ρεαλιστικό συγχρόνως. Και, κατά κανόνα, είτε διαχειρίζεται τις κρίσεις με ρόλους που η ίδια δεν θα ήθελε να παίξει, είτε αυτοπεριορίζεται στην πολιτική της γκρίνιας και της άρνησης των πρωτοβουλιών που παίρνουν άλλες πολιτικές δυνάμεις.

Να τελειώσανε τα μεγάλα οράματα; Πολύ πιθανό. Να βρισκόμαστε μπροστά σε νέες εξελίξεις και σε νέα πολιτικά σχήματα που σήμερα ούτε μπορούμε να φανταστούμε; Ίσως. Μέχρι τότε όμως, θα πορευόμαστε με αυτά που έχουμε - και οι ψηφοφόροι που ψήφισαν τους τέσσερις αποσχισθέντες βουλευτές (θα πρόσθετα κι αυτούς που ψήφισαν τον Παπαδημούλη) περιμένουν... Αλήθεια, τι περιμένουν; Ας επιχειρήσουμε να φανταστούμε έναν δεκάλογο για ένα ιδανικό κόμμα που θα άρεσε στον υπογράφοντα.

1) Ένα κόμμα που θα έχει λυμένα τα προβλήματα με τα αρνητικά εκείνα γνωρίσματα της ιστορίας του παγκόσμιου κομουνιστικού και αριστερού κινήματος. Ο σταλινισμός δεν μπορεί να είναι πηγή έμπνευσης για κανέναν σύγχρονο αριστερό - ούτε ως ιστορία, ούτε ως μέθοδος ούτε ως νοοτροπία.

2) Ένα κόμμα που θα έχει στα εμβλήματά του τις ιδέες του σοσιαλισμού με δημοκρατία, ένα κόμμα που δεν θα καλλιεργεί το «ταξικό μίσος», αλλά θα επιδιώκει τις ευρύτερες συναινέσεις. Ένα κόμμα μαχητικό, που όμως δεν θα παρεκκλίνει ποτέ και για τίποτα από το δημοκρατικό παιχνίδι.

3) Ένα κόμμα στο οποίο η λέξη ρεφορμισμός δεν θα αποτελεί βρισιά, αλλά τίτλο τιμής. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι στο κέντρο της δράσης ενός σύγχρονου αριστερού κόμματος.

4) Ένα κόμμα που θα υπερασπίζεται και θα εκφράζει τις πιο αδύναμες κοινωνικές τάξεις στις πόλεις και στην ύπαιθρο, χωρίς να γίνεται δούλος των συντεχνιακών διεκδικήσεων. Δεν γίνεται όποιος απεργεί να έχει και δίκιο, ή να αδιαφορεί για το γενικότερο καλό. Ένα κόμμα που δεν θα θυσιάζει την οικολογική του ευαισθησία λόγω κάποιων επιμέρους συμφερόντων, ακόμα κι όταν αυτά έχουν «λαϊκό» προφίλ.

5) Ένα κόμμα που θα είναι αμείλικτο σε οποιουδήποτε τύπου διαφθορά. Που θα ελέγχει και θα ελέγχεται.

6) Ένα κόμμα που δεν θα θέλει να μένει μονάχα στην αντιπολίτευση. Στο πρόγραμμά του θα πρέπει να υπάρχει και η δυνατότητα συμμαχικών κυβερνήσεων - η μόνη διέξοδος από τον δικομματισμό σήμερα στην Ευρώπη.

7) Ένα κόμμα με σύγχρονο πολιτικό λόγο. Ένα κόμμα που θα αντιμάχεται τον λαϊκισμό ακόμα και στις τάξεις του και δεν θα χαϊδεύει π.χ. τους νέους ακόμα κι όταν αυτοί καίνε βιβλιοθήκες.

8) Ένα κόμμα που θα αντιμάχεται τους εθνικισμούς, αλλά δεν θα φοβάται να κάνει εθνική πολιτική.

9) Ένα κόμμα αντικομφορμιστικό, που θα αντιμάχεται κάθε πολιτικό, φυλετικό, κοινωνικό ή σεξουαλικό ρατσισμό.

10) Ένα κόμμα ικανό να λέει «συγνώμη, λάθος». Και που θα χειροκροτεί όσα καλά θα κάνουν οι αντίπαλοί του. Χωρίς κόμπλεξ.

Πηγή: Κυριακάτικη ΑΥΓΗ