Συγκλονιστικές οι μαρτυρίες από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα για τα κέντρα κράτησης μεταναστών

Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων η 20η Ιουνίου, αφιερωμένη στα εκατομμύρια ανθρώπων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους λόγω βίαιων συγκρούσεων, εκτεταμένης καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή της φτώχειας για να βρουν καταφύγιο σε μια πιο ασφαλή χώρα. Κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες μετανάστες και αιτούντες άσυλο φτάνουν στην Ελλάδα, μία από τις κύριες πύλες εισόδου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρουσίασαν σε συνέντευξη Τύπου έκθεση που καταγράφει τις αντίξοες συνθήκες κράτησης των μεταναστών που κρατούνται σε τρία κέντρα κράτησης: στην Παγανή της Λέσβου, στη Βέννα της Ροδόπης και στο Φυλάκιο στον Έβρο.
Η έκθεση «Μετανάστες χωρίς έγγραφα: Ζωές υπό κράτηση» καταδεικνύει ότι οι συνθήκες στα κέντρα κράτησης δεν ανταποκρίνονται στα εθνικά και διεθνή πρότυπα. Συχνά χρησιμοποιούνται ακατάλληλα κτίρια για την κράτηση των μεταναστών. Τόσο στη Βέννα, όσο και στην Παγανή, τα κέντρα κράτησης είναι παλιές αποθήκες, οι οποίες δεν ενδείκνυνται για ανθρώπινη διαβίωση. Ο συνωστισμός αποτελεί επίσης μόνιμο πρόβλημα σε κάποιους από αυτούς τους χώρους. Κατά περιόδους αντιστοιχούν λιγότερα από 1,5 τετραγωνικά μέτρα ανά άτομο.
Οι συνθήκες υγιεινής είναι συνήθως πολύ άσχημες. Και στα τρία κέντρα κράτησης πόσιμο νερό είναι διαθέσιμο μόνο από τις βρύσες στο χώρο των αποχωρητηρίων. Όταν το κέντρο κράτησης είναι υπερπλήρες υπάρχει μόνο ένα αποχωρητήριο και ένα ντους σε λειτουργία για να καλύψει τις ανάγκες 150 ατόμων. Επιπλέον, δεν επιτρέπεται στους κρατούμενους μετανάστες να βγαίνουν έξω από τα κελιά τους τακτικά και οι οικογένειες δεν μπορούν να μένουν μαζί. Σύμφωνα με την έκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στα κέντρα κράτησης του Φυλακίου και της Παγανής. Επίσης, υπάρχει ελάχιστη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των μελών μιας οικογένειας που κρατούνται συνήθως σε χωριστούς θαλάμους.Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την κάλυψη των αναγκών ευάλωτων ομάδων, όπως οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, οι έγκυες γυναίκες και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Επίσης, οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο δεν έχουν επαρκή πληροφόρηση για τη νομική τους κατάσταση και το σύστημα κράτησης, ενώ δεν υπάρχουν διερμηνείς.
Οι μετανάστες εξέφραζαν συχνά παράπονα στις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την ανεπαρκή ιατρική φροντίδα και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν στην επικοινωνία με τους γιατρούς.
Μαρτυρίες μεταναστών
Επιβιώνοντας από ένα επικίνδυνο ταξίδι προς την Ελλάδα και έχοντας την ελπίδα ότι το μέλλον τους θα είναι σαφώς καλύτερο από αυτό που θα τους εξασφάλιζε η πατρίδα που άφησαν πίσω τους, πολλοί από τους μετανάστες καταλήγουν να φυλακίζονται στα κέντρα κράτησης της χώρας μας ακόμη και για έξι μήνες.«Οι άνθρωποι μπορούν να τρελαθούν εδώ μέσα. Δεν σκοτώσαμε κανέναν. Δεν ληστέψαμε κανέναν. Γιατί είμαστε στη φυλακή; Είμαι εδώ 10 μέρες και νομίζω ότι η ζωή μου πηγαίνει προς τα πίσω. Θέλω η ζωή μου να πάει μπροστά. Εδώ το μόνο πράγμα που μπορώ να κάνω είναι να σκέφτομαι και να κοιμάμαι. Δεν θέλω να σκέφτομαι τη ζωή μου. Στενοχωριέμαι και μπορεί να κάνω κακό στον εαυτό μου ή σε άλλους. Αν μείνω εδώ για πολύ ακόμα θα κάνω κακό στον εαυτό μου». Έφηβος από το Αφγανιστάν, 16 ετών
«Εδώ μέσα είναι πολύ άσχημα. Κάνει πολύ κρύο. Στο κελί μας η θέρμανση δεν λειτουργεί εδώ και τρεις μέρες. Δεν μας δίνουν πιρούνια και μαχαίρια να φάμε το φαγητό. Αυτό δεν είναι Ευρώπη». Έφηβος από το Αφγανιστάν, 16 ετών
«Τον επόμενο μήνα θα κλείσουμε τρία χρόνια γάμου με τη γυναίκα μου. Αυτή είναι η πρώτη φορά που χωρίζουμε. Είναι πολύ δύσκολο για μένα. Όταν μας συνέλαβαν δεν ήθελα να την αφήσω να φύγει, αλλά οι αστυνομικοί μας έσπρωξαν μακριά. Αυτή είναι τώρα σε άλλο κέντρο κράτησης και δεν μπορώ να τη δω. Δεν ξέρω πότε θα απελευθερωθεί. Ελπίζω να μας απελευθερώσουν μαζί. Μίλησα μαζί της μόνο μία-δύο φορές στο τηλέφωνο. Έχει πρόβλημα με την καρδιά της και ανησυχώ πολύ για αυτή». Άνδρας από το Ιράν, 28 χρονών«Ανησυχώ πολύ ότι το παιδί μου θα γεννηθεί και ο πατέρας του δε θα είναι εδώ. Δεν μπορώ να είμαι εδώ μόνη μου. Θέλω να είμαι με τον άνδρα μου». Γυναίκα από την Παλαιστίνη, έγκυος 20 ετών