Απλά μαθήματα κομματικής ιστορίας - Το σύνδρομο των προέδρων

Του Δημήτρη Μπίρμπα

Πηγαίνοντας προς το Συνέδριο και θέλοντας να συμβάλλω στην αυτοκριτική του χώρου, όπως ζήτησε και ο πρόεδρος, θα προσπαθήσω να σταθώ κριτικά και αυτοκριτικά στην ιστορία μας. Αν και οπαδοί του ιστορικού υλισμού, μελετητές της Ιστορίας, αναλυτές και κατήγοροι, φιλόδοξοι επιδιορθωτές και ανατροπείς, με επιμέλεια συντηρούμε και αναπτύσσουμε εντός μας το μεταπολεμικό «γερμανικό σύνδρομο». Για κάθε πρόβλημα του παρελθόντος ποτέ δεν φταίγαμε ουσιαστικά και εμείς, δεν συμμετείχαμε αδελφέ, έγινε κυρίως ενάντια σε μας, χωρίς εμάς.

Αυτό μας δίνει την δυνατότητα καλλιέργειας δύο λαϊκισμών – των άφθαρτων ,κάθε φορά, νέων ηγεσιών που θα μας σώσουν, της ελπίδας του μέλλοντος μας και της ανιδιοτελούς, άμωμης βάσης του κόμματος που οι από «πάνω» κακοί, αδυνατούν αν δεν συνωμοτούν, να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της συλλογικής μας έκφρασης.

Επειδή σε όλα, κυριολεκτικά, αυτά υπάρχει και μια δόση αλήθειας, αυτό εκφράζεται με χρόνια γκρίνια και δικαιολογεί όλες τις αντιδράσεις που παράγονται αλλά δεν λύνει τα προβλήματα, γιατί δεν αναγνωρίζει με σαφήνεια τις ευθύνες όλων και ατομικά. Ξεχνά «αντιθέσεις» που χωρίς ποτέ να έχουν αναλυθεί και ξεπερασθεί, θα επανέλθουν με μορφή έντοκου γραμματίου της ιστορίας.

Εξηγούμαι.

Οι μέχρι σήμερα πρόεδροι του ΣΥΝ παραιτήθηκαν, δραπέτευσαν, αποχώρησαν, χαρακτηρίστε το όπως θέλετε, σε στιγμές σχεδόν παντοδυναμίας. Πρόεδρος του μεταενιαίου ΣΥΝ η Μαρία Δαμανάκη με 98%, έχοντας κάνει μια ηρωϊκή προεκλογική προσπάθεια κοινοβουλευτικής επιβίωσης του σχηματισμού (με αμφισβήτηση στην καλύτερη περίπτωση των δύο επόμενων προέδρων, του σ. Αλέκου Αλαβάνου «το τέλος του Συνασπισμού» άρθρο στην «Ελευθεροτυπία» του΄92, μονόπρακτο που επαναλαμβάνεται και του συμμετέχοντος την τελευταία στιγμή, έντονα προβληματισμένου τότε για την επιλογή παραμονής του σε οικείους του κύκλους εντός ΣΥΝ, σ. Ν.Κωνσταντόπουλου), οδηγήθηκε χωρίς κανείς να της το ζητήσει αμέσως στην δραπέτευση, φοβούμενη εσωτερικές αντιδράσεις και τους πολυποίκιλους, κατ΄αυτήν, υπονομευτές της .

Έτσι έξι μήνες μετά, σχεδόν οι ίδιοι άνθρωποι που ζητούσαν την αποπομπή του Αλαβάνου για την αρθρογραφία και του Κωνσταντόπουλου για την φημολογία προσχώρησης στην ΠΟΛΑΝ, για τις τότε θέσεις του στο Μακεδονικό, έδιναν 40% στον Αλαβάνο και σχεδόν 30% στον Κωνσταντόπουλο στον α΄γύρο του Συνεδρίου και με 55% στη συνέχεια εξέλεξαν πρόεδρο τον δεύτερο.

Η Μαρία ακολούθησε την γνωστή της πορεία, καθυβριζόμενη για τα μετέπειτα λάθη της από τους παλαιότερους υμνητές της, για να καταλήξει από σπόντα, Επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την ευνόησε κυρίως το αριστερό άστρο της και δευτερευόντως οι ικανότητες και η εργατικότητα της.

Ο «κεντροαριστερός» Νίκος Κωνσταντόπουλος με μία σκληρή ρητορική οδήγησε το κόμμα στο μεγαλύτερο ποσοστό του, 5,16%. Αισθάνθηκε την ανάγκη να είναι πρόεδρος του 99%, κατορθώσε του 85%, συμμάχησε με τους «αντιπάλους» του Αριστερού Ρεύματος, αισθάνθηκε υπονομευόμενος από τάσεις και πρόσωπα, συνέβαλε στη συγκρότηση του Κοινωνικού Φόρουμ, του κόμματος Ευρ. Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ . Μετά το 3,1%, αποφεύγοντας την φθοροποιό διαδικασία, χωρίς κανείς να του το ζητήσει παραιτήθηκε. Τροφοδότησε δε με την στάση του σενάρια «προεδροποίησης» του τόσο ο ισχυρά ώστε ο σ. Παναγιώτης Λαφαζάνης να ζητά από το Συνέδριο να αποφασίσει να μην στηρίξει πιθανή πρόταση υποψηφιότητας προέδρου Δημοκρατίας Ν. Κωνσταντόπουλου από τον Κώστα Καραμανλή.

Ο Καραμανλής φυσικά δεν τον πρότεινε ενώ στο Συνέδριο ο Αλέκος Αλαβάνος αναδείχθηκε με 57% πρόεδρος. Έκτοτε ο Νίκος είναι ωσεί παρών, απών, με κατά καιρούς παρεμβάσεις του με θέσεις συχνά εκτός «επίσημου» πλαισίου και προηγούμενων τοποθετήσεων του.

Οι κινητοποιήσεις για το άρθρο 16, το περιβάλλον, τις παραλίες, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ στην Αθήνα, η εξαιρετική αντιπολιτευτική παρουσία του Αλέκου και το debate έδωσαν το 5,05%. Χρόνια κομματικός ερημίτης, δεν άντεχε συζητήσεις , τάσεις, διαπραγματεύσεις, ετοίμασε την «παράδοση» στον Τσίπρα, σε στιγμές αδιαμφισβήτητης ηγεμονίας του στον ΣΥΝ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Η καλή λειτουργία του δίδυμου Αλέκος Βουλή – Αλέξης Κόμμα, συγχρόνως με την εικόνα διάλυσης του ΠΑΣΟΚ, το νέο, φρέσκο και πολλά υποσχόμενο πρόσωπο του Αλέξη -μέχρι θέμα σε πρωινομεσημεριανάδικα- και οι ιστορικές παρακαταθήκες του χώρου, εκτόξευσαν δημοσκοπικά τον ΣΥΝ γύρω στο 20%.

Μετά ήρθαν οι Αλαβάνειες ρητορικές υπερβολές και μικρομεγαλισμοί που ακολούθησε ο Αλέξης. Λάθος αναγνώσεις της δημοσκοπικής έκρηξης και αδυναμία διαχείρισης του Δεκέμβρη, μη κατανόησης της επίθεσης που δεχόμαστε. Το κακό ολοκληρώθηκε με τις ευρωεκλογές και την εμπλοκή του ΣΥΡΙΖΑ τόσο στον ορισμό σειράς εκλογής ευρωβουλευτών όσο και στην εκπεμπόμενη πολιτική και εικόνα, η αμετροέπεια Τσίπρα στους στόχους και τα αποτελέσματα γνωστά, στο 4,7%.

Ο Αλέκος που είχε «εξαφανιστεί» του προσκηνίου, το κόμμα άλλωστε πάντα τον ενοχλούσε, χρέωσε τον Τσίπρα, ο Τσίπρας κυρίως τους ανανεωτικούς και εμμέσως τον Αλέκο. Ο Αλέκος δήλωσε «αποχωρών» για να επανέλθει μετά τις γνωστές μπουρλέσκ σκηνές της Βαλτετσίου από το κωμειδύλιο, «γύρνα πίσω Αρχηγέ». Ανακάτεψε την τράπουλα, πήγε διακοπές και τα έστειλε όλα για τον Οκτώβρη.

Ακολούθησε η απίστευτη Κοροβεσιάδα, ευτυχώς ο Καραμανλής προκήρυξε εκλογές, ο λοιπός ΣΥΡΙΖΑ ημισυμμετείχε αναμένοντας και ψιλοεπιδιώκοντας την διάλυση του ΣΥΝ. Ο Αλέκος παρακολουθούσε από την τηλεόραση, οι αρχηγοί έγιναν 11, οι εξής ένας (ευτυχώς) στο debate. Οι τρισκατάρατοι ανανεωτικοί που παλινδρομούσαν μεταξύ συμμετοχής – αποχής, κλήθηκαν εσπευσμένα σε συστράτευση που την παρείχαν καθολικά, ο Δραγασάκης και η επιτροπή, προχώρησε τις προγραμματικές κατευθύνσεις που ήσαν στα αζήτητα , ο Τσίπρας έκλεψε την παράσταση και ο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ο ΣΥΝ, το 4,6%.

Οι μονομαχίες κοινοβουλευτικών υποψηφιοτήτων ΣΥΡΙΖΑ – ΣΥΝ έληξαν με επικράτηση του ΣΥΝ και «διπλό» των Ανανεωτικών. Ο Αλέκος επανεργοποιήθηκε για την κόκκινη κάρτα , η Τρίτη Πανελλαδική Σύσκεψη διορισμένων και προσερχομένων του ΣΥΡΙΖΑ έληξε. Το κάρτα μέλους του ΣΥΡΙΖΑ έγινε κεντρικό θέμα, μεσούσης της κρίσης και η εσωτερική ζωή επανήλθε στις συνηθισμένες εντάσεις. Δηλώσεις – αντιδηλώσεις, δείπνα εγωισμών, αψιμαχίες και επιμονή Τσίπρα για Συνέδριο με «λαική» συγκατάθεση. Διελκυνστίδα που φτάνει στις μέρες μας με τον Αλέκο «απλό μέλος ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου» να εξαγγέλει με ενίους των συμμάχων, πλατφόρμα κινήματος εντός ΣΥΡΙΖΑ ,χωρίς κατ’ ανάγκην με τον ΣΥΝ και τον Αλέξη σε πορεία Συνεδρίου ελπίζοντας σε ενεργοποίηση των αντανακλαστικών της βάσης και λαική αναβάπτιση του. Με θολό πολιτικό σχέδιο και ασάφεια στόχων για τον ΣΥΡΙΖΑ, υποτιμώντας τον υπαρκτό κίνδυνο εσωτερικών συγκρούσεων και καταγραφών, σε συνθήκες πολεμικής για εκλογές αντιπροσώπων, καθώς και την πιθανή μείωση της αποδοχής του από το 70%. Όλα αυτά όταν δεν υπήρχε ίχνος αμφισβήτησης του εντός του ΣΥΝ και διέθετε τεράστιες δυνατότητες πρωτοβουλιών και χειρισμών.

Μέχρι τώρα καταγράφουμε στην Ιστορία μας ως ΣΥΝ, το μοναδικό ιστορικό φαινόμενο, σε 20 χρόνια τρεις αρχηγοί να παραιτούνται όταν είναι αδιαμφισβήτητοι και να αντιπολιτεύονται μετά το κόμμα τους άμεσα ή έμμεσα. Από θέση άλλου κόμματος η μία, από θέση παρατηρητή τιμητή ο άλλος, από θέση επισπεύδοντος την διάλυση του, μέσω υπέρβασης ο τρίτος. Ελπίζουμε να μην επαναληφθεί και στο μέλλον. Ο «θεός-ορίζοντας» της Αριστεράς είναι μεγάλος, συνεχίζουμε να ελπίζουμε προς αυτόν και τον υγιή πατριωτισμό των μελών της.

Εδώ επιτρέψτε μου, μία μικρή παραίνεση υπενθύμιση. Η πρόσφατη ιστορία μας διδάσκει, το « παρακαλώ μην πυροβολείτε μόνο τα ηγετικά στελέχη». Θυμηθείτε ότι έχουμε, κατά καιρούς ,θεοποιήσει και δαιμονοποιήσει τους πάντες. Ας στρέψουμε λίγο και ας πυροβολήσουμε και στον «εαυτό» μας την εικόνα του μόνιμα εξαπατημένου υμνητή, του τιμωρού των πραγματικών και φανταστικών υπονομευτών της, κατά καιρούς σωτήριας, εικόνας που έχουμε για το κόμμα μας. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε ενήλικες και εμβολιασμένοι άπαντες, όπως έλεγε και ο αγαπητός μακαρίτης. Θα μας βοηθήσει να μείνουμε ενωμένοι και δημιουργικοί.

Ας συνεχίσουμε την προγραμματική εμβάθυνση αλλά και την έλλογη αμφισβήτηση των προγραμματικών μας απόψεων στην προσπάθεια υλοποίησης τους στην πράξη, με δράσεις, συμμαχίες και κινήματα. Παραμένοντας σταθεροί στην αναζήτηση του σοσιαλισμού με δημοκρατία, ελευθερία και αειφόρο ανάπτυξη, μέσα από την ευρωπαική, δημοκρατική και κοινωνική ολοκλήρωση, τον δημοκρατικό έλεγχο της παγκοσμιοποίησης. Ξεχνώντας το προσφιλές μας παιχνίδι, την αέναη προσπάθεια ανάδειξης πτυχών αιτιολόγησης της εξαφάνισης των εσωτερικών εχθρών.Πραγματικά το μπορούμε και ίσως τότε να μην είμαστε μόνο «καταραμένη φυλή με μιαν εξόριστη ψυχή σ’ άλλους πλανήτες»