Από την Ανανεωτική Αριστερά στην Αριστερά της Αποκάλυψης

Ολες οι δημοσκοπήσεις της τελευταίας περιόδου δεν αφήνουν καμία αμφιβολία πως κάτι ταρακουνιέται στο κομματικό και πολιτικό σύστημα της χώρας. Για πρώτη φορά η αξιωματική αντιπολίτευση όχι μόνο δεν καρπώνεται τους εμφανείς καρπούς της πτώσης της δημοφιλίας της κυβέρνησης και του Καραμανλή, αλλά αντιθέτως έχει πολύ μεγαλύτερη πτώση από αυτήν της κυβέρνησης. Εμφανώς, όλη τη δυσαρέσκεια την απορροφά ο ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα φουντώνει και η σεναριολογία για τις μελλοντικές κινήσεις του Αλαβάνου, του Τσίπρα, για το αν θα θελήσουν να συμμετάσχουν σε κυβερνητικές συμμαχίες ή θα διαλέξουν τη διαμαρτυρία ως πολιτική έκφραση. Σε μια κοινωνία που η αστυνομική αντίληψη της Ιστορίας και η δίκη προθέσεων αντικαθιστούν και υποκαθιστούν τις κοινωνικές, πολιτικές, ταξικές κατηγορίες και αναλύσεις, είναι εύλογο η σεναριολογία να υποκαθιστά τη «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης». Το ζητούμενο όμως δεν είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανατρέψει το δικομματισμό, αλλά αν αυτή η ανατροπή, αν γίνει, θα γίνει από θέσεις προοδευτικές και δημοκρατικές.

Η πάλαι ποτέ Ανανεωτική Αριστερά συγκροτήθηκε μέσα από την αντιπαλότητα με το διαχωρισμό των φαινομένων σε άσπρο-μαύρο και την ανάδειξη της νεωτερικής κριτικής σκέψης ως του σημαντικότερου κωδικού για το άνοιγμα των κλειστών κοινωνικών αρχείων. Στην Ανανεωτική Αριστερά που αγαπήσαμε και αγαπάμε, τίποτα δεν ήταν πιο ξένο από την ευκολία της ανάδειξης ενός φαινομένου, όπως για παράδειγμα είναι ο Νεοφιλελευθερισμός, με το οποίο θα μπορούσε να ερμηνεύσει όλες τις κοινωνικές εξελίξεις, τίποτα δεν ήταν πιο ξένο από την συνωμοσιολογική εξήγηση της Ιστορίας, πρώτο παιδί της οποίας είναι ο αντιαμερικανισμός, και τίποτα δεν της ήταν πιο ξένο από τη μανιχαϊστική εξήγηση των εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Σ' αυτή την Ανανεωτική Αριστερά, η καταστροφολογία ή αλλιώς η αριστερή Αποκάλυψη, η συνθηματολογία, ο αντιδυτικισμός και στο βάθος η περιφρόνηση και η απαξίωση του Διαφωτιστικού προτάγματος ήταν βαθύτατα ξένα.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ, διάδοχο αυτής της Ανανεωτικής Αριστεράς, η Ευρωπαϊκή Ενωση -αντί να είναι ο χώρος για την ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής δικαιοσύνης, πρωτεργάτης του οποίου ήταν η Σοσιαλδημοκρατία- αποτελεί το γεωγραφικό σώμα πάνω στο οποίο πειραματίζονται όλα τα νεοφιλελεύθερα νυστέρια. Ετσι γι' αυτή την Αριστερά η δήλωση του Τσίπρα, σύμφωνα με την οποία αρνείται στο ΠΑΣΟΚ την ταυτότητα του αριστερού κόμματος, δεν είναι κεραυνός αλαζονείας αλλά απόρροια μιας μόνιμης ιδεοληψίας. Ο Τσίπρας, ο φορέας του τόσο παλιού «νέου», δεν έκανε τίποτε άλλο από το δηλώσει αυτό που πιστεύει μεγάλο τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ, ότι δηλαδή η Σοσιαλδημοκρατία δεν είναι Αριστερά. Το ίδιο λέει και το ΚΚΕ, μόνο που στη μη Αριστερά κατατάσσει και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η ιδεοληψία αυτή είναι συνέπεια της αντίληψης πως Αριστερά είναι μόνο το επιθυμητό και ποτέ το πραγματικό. Η Αριστερά του γήινου παραδείσου ποτέ δεν θα καταλάβει πως υπάρχει και Αριστερά που αρνείται τους Παραδείσους, αναζητώντας τη λύση πραγματικών προβλημάτων. Αυτή η Αριστερά αρνείται να κατανοήσει πως η διαχείριση που δημιούργησε το Κράτος Πρόνοιας και Δικαίου προσέφερε πολύ περισσότερα στους πολίτες από την επίκληση του καθαρού και ανόθευτου σοσιαλισμού. Και δεν θα το καταλάβει γιατί είναι μακριά από τη μαρξική αντίληψη πως Καπιταλισμός και Σοσιαλισμός δεν είναι «πράγματα» που το ένα αντικαθιστά το άλλο, αλλά σύνθετοι κοινωνικοί σχηματισμοί, για τους οποίους είναι εντελώς ξένη η λογική της καθαρότητας.

Και κάτι τελευταίο, θα θέλαμε να κατανοήσουμε πολιτικά όλες αυτές τις εκτροπές από τη νεωτερικότητα και την ιδεολογία της αν σ' αυτή την Αριστερά παρέμενε το ήθος της. Οποιος διάβασε την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για την πρόσφατη αποχώρηση ενός στελέχους του, όπου τα αίτια της αποχώρησης αναζητούνται μόνο σε ιδιοτελή κίνητρα και τίποτε άλλο, θα καταλάβει πως από την πάλαι ποτέ Ανανεωτική Αριστερά εξέλιπε ακόμη και αυτό το ήθος. Ηθος που απαιτούσε πριν απ' όλα να μη γελοιοποιούνται και ποινικοποιούνται οι προσωπικές διαδρομές και οι πολιτικές στάσεις. Αν αυτή η Αριστερά δεν γνωρίζει τι είναι αυτό το ήθος και επειδή η γνώση -δες τη στάση της για τα προβλήματα στα Πανεπιστήμια- δεν είναι το φόρτε της, ας κοιτάξει δίπλα της και θα δει κάποιους δικούς της ανθρώπους σαν τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη. Ισως τότε καταλάβει τι σημαίνει Αριστερό ήθος. Αξίζει αυτή η Αριστερά να προβάλλει ως τιμητής όλων; Εχει σχέση με το νέο μια τέτοια Αριστερά;

Αν λοιπόν αναλύσουμε το λόγο αυτής της Αριστεράς, τότε μάλλον θα δούμε πως δεν είναι πάντοτε δημοκρατική και προοδευτική εξέλιξη κάθε αμφισβήτηση του δικομματισμού.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗ giorsiak@yahoo.gr ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/02/2008