Friday, July 26, 2013

Μεταρρύθμιση και Αριστερά

Του Βασίλη Καρδάση*

Ας κάνουμε το παν να ξεμπερδέψουμε
εγκαίρως όλες τις κλωστές
τις σκευωρίες του χαμένου χρόνου
να ξεπλύνουμε καλά καλά
το παρόν από τα σκουπίδια της σκέψης
έξω φυσάει δυνατά Οδύσσεια

Γιώργος Βέης, Υπέρ των Αποδήμων

Ενα φάντασμα πλανιέται στην Ελλάδα: το φάντασμα της Αριστεράς.

Ολες οι δυνάμεις της γερασμένης Ελλάδας ενώθηκαν σε μια ιερή συμμαχία για να κυνηγήσουν αυτό το φάντασμα: ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος, ο Στουρνάρας κι ο Αμβρόσιος, μεγάλοι καναλάρχες και νεοναζί.

Η παραφθορά της πασίγνωστης εισαγωγικής φράσης του Κομμουνιστικού Μανιφέστου ταιριάζει ειρωνικά στον τρόμο που έχει καταλάβει την ελληνική εκδοχή της κατεστημένης τάξης πραγμάτων, μπροστά στο ενδεχόμενο να επιτευχθεί διακυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ στο εγγύς μέλλον. Ο κυνισμός, το μίσος, η κακεντρέχεια, η συκοφαντία και η διαβολή επιστρατεύονται νυχθημερόν για να τιθασεύσουν τις συνειδήσεις των πολιτών. Η ενορχήστρωση με επικεφαλής αργυρώνητους δημοσιογράφους περιλαμβάνει τυφλά χτυπήματα σε όλες τις εκφάνσεις της τρέχουσας πολιτικής.

Οι εμπνευστές της εγχώριας τρομολαγνείας έχουν επιλέξει ως αχίλλειο πτέρνα της Αριστεράς και διαμηνύουν ακατάπαυστα «ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να αλλάξει τίποτα, ότι αντιτίθεται σθεναρά στο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης». Για να αποκαλέσουν συνεπαγωγικά ως μεταρρύθμιση την υλοποίηση κάθε φορά των επιταγών των επιτηρητών της τρόικας. Εφόσον αποδεχτείς την ανεργία, την εξαθλίωση, την αναξιοπρέπεια, αυτομάτως μετατρέπεσαι σε μεταρρυθμιστή. Αυτοανακηρύσσονται έτσι μεταρρυθμιστές αυτοί, που ανήγαγαν σε πολιτική κουλτούρα την εμμονή στον κομματισμό, που επένδυσαν διαχρονικά στην κοινωνική στασιμότητα, που υπονόμευσαν τη διοικητική λειτουργικότητα του κράτους, που μας καταδίκασαν σε μόνιμη υπανάπτυξη. Και διατυμπανίζουν αδιαλείπτως το πόσο έχουν αλλάξει, όπως ο λύκος που υποδύεται τη γιαγιά. Και διαγκωνίζονται να μας σώσουν, εμάς τους ενδεείς, αυτοί οι καταστροφείς των ονείρων μας.

Η ιστορική αποτίμηση της διαδρομής του νεοελληνικού κράτους καταδεικνύει με σαφήνεια την ανολοκλήρωτη θεσμική οργάνωση της πολιτείας και των διοικητικών οργάνων της, που συνεπάγεται προφανώς την απουσία νεωτερισμών-κεκτημένων του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού στους διοικητικούς και κοινωνικούς θεσμούς. Το πολιτικό σύστημα αποδείχθηκε εξαιρετικά αδύναμο -αν και μάλλον δεν είχε ποτέ τη διάθεση-, να ανατρέψει τις αγκυλώσεις που επέβαλαν ένα κράτος «ανάμεσα στη σύγχυση και τη διάλυση», επ’ ωφελεία των εξουσιαστικών νοοτροπιών και των πελατειακών σχέσεων. Ενα κράτος που εγγυάται την εναλλαγή των συστημικών κομμάτων στην εξουσία με αντάλλαγμα την αέναη άγρα εκλογικής πελατείας.

Το διακύβευμα των μεταρρυθμίσεων αποκλείει εξ ορισμού εκείνους που λυσιτελώς λεηλάτησαν το κοινωνικό σώμα. Αντίστροφα, προαπαιτεί απολύτως μια κυβέρνηση της Αριστεράς, ακριβώς επειδή οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα της παρακμής συνιστούν επανάσταση. Η συγκρότηση ενός κράτους που θα εκπέμπει αξιόπιστη θεσμική λειτουργία, διασφαλίζοντας την ισόνομη μεταχείριση των πολιτών. Που οι υπηρεσίες του θα εξυπηρετούν χωρίς την υποχρέωση της καταβολής φιλοδωρήματος. Που θα διαμορφώσει ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, έτσι ώστε οι φόροι να κατανέμονται με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης ακόμη και σε μια ταξική κοινωνία. Που θα εδραιώσει δημόσια παιδεία προσφέροντας ίσες ευκαιρίες στα παιδιά όλων των κοινωνικών τάξεων, έτσι όπως διατύπωσε ο Ανταμ Σμιθ. Που θα δημιουργήσει κατάλληλο δημόσιο σύστημα υγείας, όπου οι δαπάνες θα είναι διαφανείς και ο πολίτης θα νοσηλεύεται χωρίς να αισθάνεται υποτελής του κυκλώματος των γιατρών.

Με άλλα λόγια, μεταρρύθμιση δεν είναι ρυθμίσεις για τα ταξί, τα φορτηγά, τα φαρμακεία. Ενδεχομένως είναι και αυτά. Αλλά πρωτίστως είναι η αμφισβήτηση των παραδοσιακών πολιτικοοικονομικών θεσμών, που επικρατούν από την ίδρυση του ελληνικού κράτους.

Αυτά και άλλα ανάλογα έχουν κατακτήσει οι δυτικές κοινωνίες εδώ και δεκαετίες. Αυτά αναμένει κανείς από μια κυβέρνηση της Αριστεράς και από τον ΣΥΡΙΖΑ ειδικότερα. Καθότι ο σοσιαλισμός, ως άστρο μακρινό, μπορεί και να συνιστά ουτοπία, όμως η ανακούφιση του πολίτη από χρόνιες παθογένειες του κοινωνικού συστήματος απαιτεί άμεση και ρηξικέλευθη επιλογή. Κι αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί να συνθλίβεται ανάμεσα στις εντολές της τρόικας και στην εθελοδουλεία των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων. Αυτή είναι υπόθεση της Αριστεράς.

*Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης kardasib@uoc.gr

Πηγή: Εφημερίδα Των Συντακτών

No comments: