Ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ, ο Ελβετός γιατρός και εκδότης των «Ελληνικών Χρονικών», θάφτηκε κάτω από τα ερείπια του Μεσολογγίου. Είχε προλάβει να ασπαστεί την Ορθοδοξία και να παντρευτεί Ελληνίδα.
Ετσι ο τυχοδιώτης γιατρός, την ύσταστη στιγμή της απόφασης, δεν πήγε με τον εχθρό. Επέλεξε να αγωνιστεί, αυτός ο εκδότης, με τον αδελφό του στην έκδοση της εφημερίδας και στη μάχη, τον τυπογράφο Δημήτρη Μεσθενέα. Σκοτώθηκαν μαζί στις 11 Απριλίου 1826. Αντί θανάτου, αιώνιος δάφνη επάνω από τον τάφο τους.
Πώς ξεκίνησαν όλα; Τον Δεκέμβριο του 1823 καταφθάνει στο Μεσολόγγι ο Αγγλος συνταγματάρχης Λέτσεστερ Στάνχοπ. Ακολουθεί τον Βύρωνα σταλμένος από τη Φιλελληνική Εταιρεία του Λονδίνου, κυρίως για να έχει πόδι η αυτοκρατορία στην κατεχόμενη Ελλάδα. Εχει ως αποστολή να οργανώσει ταχυδρομεία, υγειονομική υπηρεσία και να βοηθήσει στην ίδρυση ενός «ελεύθερου Τύπου», κατά δήλωσή του. Κοινώς να υποστηρίξει την κυκλοφορία ανεξάρτητων πολιτικών εφημερίδων. Αρκεί να μην καταφέρονται εναντίον της βασιλείας.
Οι σχέσεις του Μάγερ με τον Βύρωνα ήταν τεταμένες. Ο Βύρων σε γράμμα του από το Μεσολόγγι, στις 19 Μαρτίου 1824, εκφράζει τις ανησυχίες του, μήπως τα άρθρα του Ελβετού γιατρού εναντίον της μοναρχίας και οι φιλελεύθερες ιδέες του για την ανάγκη ελευθεροτυπίας, προδιαθέσουν εχθρικά απέναντι της Ελλάδας τα συντηρητικά καθεστώτα των ηγεμόνων της Ευρώπης, δημιουργήσουν παρεξηγήσεις και βλάψουν τον Ελληνικό Αγώνα.
Αναφέρει ο Βύρων επί του θέματος: «Ο Dr Meyer, ο εκδότης με την απαραβίαστη ελευθερία του Τύπου, παραδέχεται την Ελευθερία να την ασκεί με απεριόριστη διάκριση, -όπως μου λέγουν- κατά τη θέληση και την ευχαρίστησή του. Είναι ο συγγραφέας ενός άρθρου κατά της μοναρχίας, από το οποίο ενδέχεται να έχει ωφέλεια και φήμη, αλλά οι εκδότες θα βρουν τον μπελά τους, αν δεν λάβουν τα μέτρα τους [...]. Είναι Ελβετός ως προς την καταγωγή και Ελληνας ως προς την αξίωσή του να είναι».
Ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ (Johann Jakob Meyer) γεννήθηκε στη Ζυρίχη στις 30 Δεκεμβρίου 1798 και ανήκε σε οικογένεια ιατρών. Εκ χαρακτήρος ήταν ανήσυχος και τυχοδιωκτικός. Σπούδασε φαρμακευτική και κατόπιν ιατρική, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Εν τούτοις, εμφανίστηκε στη Φιλελληνική Επιτροπή της Βέρνης με την ιδιότητα του ιατρού και του χειρουργού και με δική της χορηγία έβγαλε τα ναύλα, για να έρθει στην Ελλάδα. Πολέμησε μάλιστα στη ναυμαχία του Κορινθιακού, το διήμερο 5 και 6 Μαρτίου του 1822.
Οπως καταλαβαίνετε από την προϊστορία του, δεν γνώριζε τίποτα από τυπογραφία και εκδόσεις! Ο Αγγλος συνταγματάρχης δεν το βάζει κάτω, όταν διαπιστώνει ότι στο Μεσολόγγι λείπουν οι ειδικευμένοι επαγγελματίες. Τα τυπογραφικά μηχανήματα που περιμένει να έρθουν μαζί με τον Βύρωνα βρίσκουν εμπόδιό τους τουρκικές φρεγάτες. Ο Βύρων και οι σύντροφοί του θα καταφέρουν να διαφύγουν και η τυποτεχνική υποδομή θα οδηγηθεί στην Πάτρα.
Τι συνέβη όμως; Στο Μεσολόγγι υπήρχαν σε αχρησία τυπογραφικές μηχανές που έφερε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Εφθασαν στην πόλη της λιμνοθάλασσας τον Ιούλιο του 1821. Ηταν ένα μικρό γαλλικό πιεστήριο των εργοστασίων Ντιντό για να τυπώνει προκηρύξεις και άλλα μικρά έγγραφα. Αυτό λειτούργησε για να εκδοθούν στην πρώτη φάση τους τα «Ελληνικά Χρονικά», υπό την καθοδήγηση του τυπογράφου Παύλου Πατρικίου. Σ' αυτό το πιεστήριο θα τυπωθούν συνολικά τριάντα ένα φύλλα της εφημερίδας.
Η ένδειξη ότι τυπώθηκαν «παρά Δ. Μεσθενέως» βάζει στο παιχνίδι έναν τυπογράφο-λόγιο από τη Σμύρνη, που διδάχτηκε την τέχνη στο Παρίσι και σημειώνεται σε όλες τις εκδόσεις του Μεσολογγίου. Αυτός θα αναφέρεται ως διευθυντής του τυπογραφείου ώς τη θυσία του. Κοντά του θα μαθητεύσουν οι Μεσολογγίτες Ιωάννης Πεπονής και Χρήστος Ντάγκλας και ο Σάμιος Σπ. Παιδάκος. Τις μεταφράσεις τις κάνει ο Δ. Παυλίδης, δάσκαλος από τη Σιάτιστα.
Εν τω μεταξύ, φθάνουν από την Πάτρα τα τυπογραφικά μηχανήματα της Εγγλιτέρας. Ετσι, από τον αρ. 32 της 20ής Απριλίου του 1824 και ώς το τέλος του ιδίου έτους, θα κυκλοφορήσουν τα εκατόν έξι φύλλα των «Ελληνικών Χρονικών». Σε μορφή βιβλίου, πρωτοτυπώνονται το «Προσωρινό Πολίτευμα και Σχέδιο Οργανισμού και των επαρχιών αυτής» και η μετάφραση των «Συνταγμάτων της Βρετανίας και των Ηνωμένων Επικρατειών της Αμερικής». Είχαν την υπογραφή του Αναστ. Πολυζωίδη.
Το επόμενο έτος θα συνεχιστεί η έκδοση με εκατόν πέντε φύλλα και τον «Υμνο εις την ελευθερίαν», που «έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός Ζακύνθιος τον Μάιον μήνα 1825». Το 1826 θα τυπωθούν τα δεκαπέντε τελευταία φύλλα.
Το τελευταίο φύλλο είχε χρονολογία 20 Φεβρουαρίου 1826 και αριθμό 11-15. Μετά; Το τυπογραφείο θα ταφεί στα ερείπια της κατεστραμμένης πόλεως. Από το πιεστήριό του, ένα κομμάτι σώζεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο κι άλλο ένα είναι τοποθετημένο πάνω στον τάφο του Μάγερ εν Μεσολογγίω.
Πηγή: ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
No comments:
Post a Comment