O χρόνος έχει τις απαντήσεις;

Της Ευγενίας Ηλιοπούλου

                                                

Το 1997 στην Νέα Υόρκη, πρωτοαντίκρισα άστεγους. Τυλιγμένοι σε χαρτόνια, στριμωγμένοι για να ζεσταθούν, στις εσοχές των ουρανοξυστών, σε άγνωστες γωνίες των γραφείων στις διάφορες πλατείες της πόλης. Άτυπα σπιτάκια χωρίς ανέσεις και χωρίς προστασία για ακραία καιρικά φαινόμενα. Γραφικοί και ιδιαίτερα ομιλητικοί σταματούσανε τους περαστικούς ζητώντας τους change δηλαδή κάτι σεντς. Κατά πλειοψηφία άνδρες, ρακένδυτοι με πλαστικές σακούλες γεμάτες με άχρηστα αντικείμενα. Ρώτησα για τι είναι έξω και πως ζούνε έτσι; Οι απαντήσεις ήταν: έτσι θέλουνε, χρωστάνε πολλά στην εφορία, έχουνε ψυχολογικά προβλήματα και τους έχουνε διώξει από τα σπίτια τους ή πάσχουν από κάποια ψυχιατρική ασθένεια. Τους ξανασυνάντησα στο Παρίσι το 2000, όπου λόγω παγετού, σημειώθηκε ένας μεγάλος αριθμός θανάτων των άστεγων που είχαν βρει καταφύγιο στους σταθμούς του μετρό σε υπόγεια δίπλα στις ράγες.

Τους πρώτους ανθρώπους που έσκαβαν μέσα στα σκουπίδια είδα στην Τύνιδα το 1983. Δίπλα στους πάγκους με φρούτα και λαχανικά στο σούκ, στην αγορά, υπήρχε ένα βουναλάκι από σάπια ή σε μερική αποσύνθεση λαχανικά και φρούτα. Υπήρχε ο κίνδυνος γαστρεντερίτιδας αλλά πεινούσανε και τι να βάλουνε στο στόμα τους; Τους ξανασυνάντησα στο Παρίσι το 2003 όταν είδα μία ομάδα ανθρώπων να περιμένουν την λήξη της λαϊκής για να πάρουνε τα λάφυρα τους πριν τα μαζέψουν τα απορριμματοφόρα του δήμου. Από τότε αποτελούν μόνιμη παρουσία στους δρόμους του Παρισιού, του Λονδίνου και του Μονάχου και της Αθήνας.

Πρώτη φορά είδα να σερβίρουνε συσσίτιο στο Παρίσι το 2005. Μία ζεστή σούπα στην σκιά της εκκλησίας του Saint Germaine des Pres. Μία καντίνα του δήμου πρόσφερε στους περαστικούς νοστιμότατη σούπα δύο ή ώρα το πρωί. Περίεργη πήγα και ζήτησα να την δοκιμάσω και μίλησα με τους εθελοντές. Με πληροφορήσανε ότι μόνο στο κέντρο τάιζαν χιλιάδες κόσμο που δεν έπρεπε να φέρει αποδείξεις «φτώχειας». Η ανθρωπότητα οδηγείται στην φτώχεια και την εξαθλίωση; Ο χρόνος έχει τις απαντήσεις; Η Ελλάδα ακολουθεί τα καλά και κυρίως τα κακά παραδείγματα των χορών σε όλο τον κόσμο. Η ιστορία επαναλαμβάνεται;

Εδώ και δύο χρόνια εικόνες εξαθλίωσης κυριαρχούν στην Αθήνα. Οι αξιοπρεπέστατοι κύριοι, που ψάχνουν για εφημερίδες στο μετρό ή το τραίνο, χωρίς να δυσανασχετήσουν με την τσίχλα πάνω στις σελίδες. Οι ζητιάνοι έξω από το σουπερ μάρκετ. Στην λαϊκή και στα σουπερ μάρκετ κυριαρχούν οι γυναίκες ενώ για την εφημερίδα ενδιαφέρονται μόνο οι άνδρες. Τις καθημερινές υπάρχουν παντού ενώ άγιες ημέρες είναι στα γεύματα αγάπης του δήμου ή της εκκλησίας. Εκεί βάζουν τα καλά τους και γελάει το χειλάκι τους αφού υπάρχει αξιοπρέπεια και στο σερβίρισμα και στο στόλισμα των τραπεζιών. Όπως πάντα είμαι καχύποπτη όταν βγαίνουν στην δημοσιότητα φιλανθρωπικές προσφορές αγάπης. Ποιος τους βοηθάει στην πραγματικότητα και ποιος μόνο ισχυρίζεται ότι τους βοηθάει για να καρπωθεί τον τίτλο του καλού και φιλεύσπλαχνου έλληνα; Πόσα πραγματικά λεφτά δίνει η εκκλησία για τους φτωχούς ή απλώς χειρίζεται εύστοχα το θέμα; Ο ανώνυμος και πράγματι φιλάνθρωπος δεν χρειάζεται διαφήμιση όταν δίνει από το υστέρημα του. Μήπως τα διάφορα σωματεία και τα σουπερ μάρκετ  κρύβουν συμφέροντα αφού έχουν καθημερινή δωρεάν διαφήμιση;