Monday, April 18, 2011

Για μια «οικολογική ΕΔΑ» στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τον κόσμο

Του Δημήτρη Μπίρμπα

Το τέλος της μεταπολίτευσης έχει πολλές φορές προαναγγελθεί, του δικομματισμού επίσης. Το αέναο στο εκκρεμές της δικομματικής εκλογής, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, αμφισβητείται από τις καταστροφικές επιπτώσεις του Μνημονίου, απόρροια της παγκόσμιας κυριαρχίας των νεοφιλελεύθερων δογμάτων, των ανεξέλεγκτων χρηματαγορών. Είναι έτσι; Μπορεί να ανατραπεί η σημερινή κατάσταση; Θα γίνει η Ελλάδα Πορτογαλία όπως πολλοί διακαώς επιθυμούν στην καθ΄ημάς Αριστερά; Και αν ναι, γιατί θα μπορέσει να αλλάξει ουσιαστικά την φορά των πραγμάτων;

Η ιστορική εξέλιξη απεχθάνεται τις συνταγές, ιδιαίτερα τις συνταγές άμεσης επιτυχίας και ευτυχίας και αν ακόμα ξεγελαστεί για μια περίοδο, τις σαρώνει στη συνέχεια με μεγάλη ευκολία. Ας το χουμε κατά νου όταν καλούμε σε αντιγραφή. Οι συνθήκες σε κάθε χρονική στιγμή διαφέρουν ουσιαστικά από τόπο σε τόπο. Ακόμα και τα ίδια ερωτήματα μπορούν να απαντηθούν εντελώς διαφορετικά και ας κινούνται οι απαντήσεις στην ίδια κατεύθυνση. Τα κοινά χαρακτηριστικά όσο σημαντικά και αν είναι ποτέ δεν εξαλείφουν τα ιδιαίτερα. Οφείλεις να σεβαστείς τις ιστορικές και χωρικές ιδιαιτερότητες, τουλάχιστον να τις διασκεδάσεις, αλλιώς αποδεικνύονται υπεραιωνόβιες εστίες αντίστασης. Η γεωπολιτική άλλωστε αποτελεί επιστημονικό τομέα διερεύνησης. Η κατάρρευση του ανύπαρκτου «υπαρκτού», ο κινέζικος δρόμος για τον καπιταλισμό, οι εθνικιστικές, φυλετικές και θρησκευτικές αναφλέξεις όπου γης, το επιβεβαιώνουν με τραγικό τρόπο.

Δηλαδή δεν υπάρχει ελπίδα; Τουναντίον, αρκεί να μην μυθοποιούμε την στιγμή. Ουσιαστικές αλλαγές μακράς πνοής σε εθνικό επίπεδο, στον αναπτυγμένο καπιταλισμό, φαίνεται ιστορικά ότι δεν μπορούν να αντέξουν, απαιτείται υπερεθνική θεμελίωση. Τελούν πάντα υπό την «επίβλεψη» των τρεχουσών πολιτικών συσχετισμών, έτσι το αδιανόητο πριν 20 χρόνια είναι απολύτως ρεαλιστικό σήμερα και η φορά δεν μπορεί να είναι πάντα αρνητική προς τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των δυνάμεων που εκπροσωπεί η Αριστερά. Ούτε βέβαια αενάως θετική, σύμφωνα με τους οπαδούς της γραμμικής εξέλιξης της ιστορίας. Ο προηγούμενος αιώνας έδειξε καθαρά τα ύψη και τα βάθη , της κίνησης των κοινωνικών κερδών και απωλειών.

Έδειξε ότι οι μεγάλες αλλαγές απαιτούν σχέδιο, συγκέντρωση δυνάμεων και παροχή έμπνευσης σε ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις. Είναι απολύτως ορθό σε συνθήκες νεοφιλελεύθερης επέλασης και σκληρής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, οι δυνάμεις της Αριστεράς να μπορούν να συζητούν, να συνεργάζονται και να αντιστέκονται από κοινού στην μεγάλη επίθεση των κυρίαρχων ελίτ στα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, στην προσπάθεια ο κοινωνικός δείκτης να ξαναγυρίσει στο 1900. Όμως δεν αρκεί μόνο αυτή η απάντηση. Δεν αρκεί η συνάντηση της Ριζοσπαστικής νεοκομμουνιστικής ή μετακομμουνιστικής Αριστεράς με την Κομμουνιστική Ορθοδοξία. Απαιτείται διεύρυνση του μπλοκ με τη συμμετοχή του οικολογικού χώρου και σημαντικών τμημάτων που δεν αντέχουν την απόλυτη κεντροποίηση και συντηρητικοποίηση της σοσιαλδημοκρατίας.

Η δημιουργία ενός εναλλακτικού πόλου (ομοσπονδιακού χαρακτήρα) που θα μπορεί να ανατρέψει δικομματικές εναλλαγές, να ανακόψει την νεοφιλελεύθερη πλημμυρίδα και να συμπαρασύρει τα πράγματα προς τα αριστερά, θέλει σχέδιο και αντιστοίχιση σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Θέλει επίγνωση το που βρίσκεται ο πλανήτης μας, αυτός ο «μικρός, ο μέγας» και κυρίως απαιτεί υπομονή και επιμονή, αναζήτηση και επιστημονική τεκμηρίωση ,ενωτική αγωνιστική διάθεση.

Απαιτεί ξεβόλεμα ιδεολογικών συνηθειών, στήριξη αλλά όχι άκριτη, κινημάτων και εκδηλώσεων – ο εχθρός του εχθρού μου δεν είναι πάντα φίλος μου – αποφυγή των εύκολων τηλεοπτικών γενικεύσεων και αφορισμών και κυρίως το σχέδιο να πρεσβεύει και να το λέει – πέραν της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της αειφόρου ανάπτυξης – την «μη βία» και την «ηθική λιτότητα» ,την μη ανοχή στο καταστροφικό μοντέλο του «καταναλωτικού ευδαιμονισμού» της ικανοποίησης των ματαιοτήτων, της ανεξέλεγκτης σπατάλης των φυσικών πόρων και της αμοραλιστικής χρήσης της τεχνολογίας. Η Φουκουσίμα το κραυγάζει. Η κοινωνία της «προεξόφλησης του μέλλοντος» δεν αντιστοιχεί στην Αριστερά και την κοινωνική κουλτούρα που επιδιώκει.

Κατά τ΄άλλα η συζήτηση στην Πορτογαλία πραγματοποιήθηκε όταν οι εσωτερικοί συσχετισμοί στην Αριστερά υπήρξαν τουλάχιστον ισοδύναμοι για μια 7ετία. Η Παπαρήγειος αντίδραση καθιστά εμφανές ότι αυτή η θετική ,κατά τ’ άλλα εξέλιξη δεν προσφέρεται για άμεσες «αντιγραφές» στην Ελλάδα. Ελπίζω οι εξελίξεις να το διαψεύσουν. Κυρίως όμως οφείλουμε να μην οδηγηθούμε σε πολιτική και ιδεολογική αναπαλαίωση, όπως δυστυχώς συνηθίζουμε, για να γίνουμε αρεστοί στους εγχώριους, υποτιθέμενους «νέους» μελλοντικούς συμμάχους. Η νεκρανάσταση του Ζαχαριάδη είναι σενάριο για cult movie και όχι για πολιτική ανάλυση της πραγματικότητας.

No comments: