Saturday, October 17, 2009

«Μου μιλάτε για κείνον...»

Δεκαοκτώ ηθοποιοί, όλοι μαθητές του Λάκη Καραλή από όλες τις περιόδους και τους τόπους που δίδαξε, δημιούργησαν την παράσταση «Μου μιλάτε για κείνον...» για να τιμήσουν τη μνήμη του δασκάλου τους που «έφυγε» πρόσφατα.

Η παράσταση είναι μια σύνθεση κειμένων που εμπνεύσθηκαν οι ίδιοι από την εμπειρία της συνεργασίας που είχαν μαζί του, επίσης κειμένων που δανείσθηκαν από σπουδαίους συγγραφείς όπως ο Ζαν Κοκτώ, ο Ανρί Μιρζέ, ο Μποντλέρ, ο Μάριος Χάκας, καθώς και από έργα και τραγούδια του ίδιου του Λάκη Καραλή, και παρουσιάζεται στο θέατρο Βαφείο-Λάκης Καραλής.

Οι συντελεστές (Ομάδα Θεάτρου ΠΡΟΣΩΔΙΑ) συνέθεσαν αυτή την παράσταση με τρόπο εξομολογητικό, με πολλή μουσική, video art, αλλά και με χιούμορ, με την σκηνοθετική καθοδήγηση της Μαρίας Σκούπα. Η ζωντανή μουσική και τα τραγούδια της παράστασης είναι του Λάκη Καραλή, καθώς και του Μίκη Θεοδωράκη (από το άλμπουμ "Supermarket"). Εξάλλου, ο τίτλος της παράστασης «Μου μιλάτε για κείνον...» είναι εμπνευσμένος από το ομώνυμο τραγούδι και περιέχεται στο άλμπουμ αυτό (σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη και μουσική Μίκη Θεοδωράκη).

Την παράσταση θα ακολουθεί συζήτηση και παρέα, με κρασί και μουσική.
Η είσοδος για το κοινό είναι ΕΛΕΥΘΕΡΗ προς τιμήν του δημιουργού του θεάτρου. Διάρκεια: 75 λεπτά Παραστάσεις έως τέλος Νοεμβρίου 2009 κάθε Τρίτη, Πέμπτη 7 μ.μ. και Σάββατο 5 μ.μ. στο θέατρο ΒΑΦΕΙΟ Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Μετρό Κεραμεικού Βοτανικός, 2103425637, 2107511522, vafeio@yahoo.gr
Supermarket

Ο πρωτότυπος δίσκος Supermarket με 14 τραγούδια του Λάκη Καραλή (στίχοι, μουσική, ερμηνεία) κυκλοφόρησε το 1971 –ως δίσκος βινυλίου- σε 500 αντίτυπα στο Λονδίνο.
Σήμερα, 37 χρόνια μετά, ο δίσκος κυκλοφορεί (σε CD) από την ανεξάρτητη εταιρία ΤΡΟΧΟΣ (των αδελφών Αλέξη και Δημήτρη Βάκη) μαζί με έξι επιπλέον τραγούδια, μεταξύ των οποίων και δύο τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη: «Μου μιλάτε για κείνον» και «Σκέψου καλά κυρ- Βουλευτή». Το δεύτερο μάλιστα δισκογραφείται για πρώτη φορά.
Στις νέες αυτές ηχογραφήσεις του 2008 συναντάμε επίσης τη συνεργασία του Περικλή Κοροβέση, που απαγγέλλει ένα απόσπασμα από τον «Κοινό Τόπο» και έχει γράψει τους στίχους στο τραγούδι «Κυριακή Απομεσήμερο», αλλά και της εννιάχρονης Μαρίας Λαχανά, που τραγουδά «Πιφ πως βρωμάει».
Το 1971, το Supermarket ηχογραφήθηκε σε ένα στούντιο της Camden Street στο Λονδίνο, με τα έξοδα να καλύπτονται δια της μεθόδου του ρεφενέ. Είχε προηγηθεί (τρία χρόνια νωρίτερα, στη Βουδαπέστη), η διάσπαση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας. Οι αντιδράσεις στο δίσκο –που κυκλοφορούσε χέρι με χέρι στους αντιδικτατορικούς κύκλους των Ελλήνων- ήταν ποικίλες, αφού τα τραγούδια του Καραλή δεν έπαιρναν τη θέση καμμιάς από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, αλλά σχολίαζαν ειρωνικά την πάλη για τη «σφραγίδα», την ίδια στιγμή που η επίσημη Αριστερά ήταν ανήμπορη να παρακολουθήσει τις εξελίξεις και να παρέμβει ουσιαστικά.
Ο τίτλος «Supermarket» δεν ήταν τυχαίος: προέρχεται από μια φράση κάποιου κομματικού στελέχους, τότε, που έλεγε πως «το κόμμα, έτσι καθώς διασπάται και διαλύεται, έχει καταντήσει σούπερ μάρκετ». Απογοητευμένος από τα συμβάντα, ο Λάκης Καραλής γράφει για «τη γραμμή του κόμματος» όπου «κάποιος είναι αόμματος», ενώ «σ’ άλλους τάζουνε λουκούμια, σε άλλους παίρνουν μέτρα για κουστούμια»…
Τα τραγούδια του «Supermarket» ισορροπούν ανάμεσα στο πέταγμα του συνειρμού και τον σκληρό ρεαλισμό, ανάμεσα στην ποίηση και την πολιτική, με την ακραία χρήση του στίχου. Από αυτήν προκύπτει τελικά η μουσικότητα και ο Λάκης γίνεται η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Είναι ο γιος του παπά-Θανάση από τη μια και ο σουρρεαλιστής ριμαδόρος από την άλλη. Επαναστάτης (με και χωρίς αιτία) από τη μια, ανένταχτος της αριστεράς από την άλλη. Δεν τον άφηναν οι φίλοι του να οργανωθεί, δε θα το άντεχε ούτε θα τον άντεχαν. Φοιτητής ιατρικής από τη μια, κιθαρίστας και τραγουδιστής στα «Τραγούδια του αγώνα» του Μίκη, από την άλλη.
Το «Supermarket» είναι ένας δίσκος αιρετικός, πού προκάλεσε την αντίδραση πολλών και που στα χρόνια της μεταπολίτευσης εξελίχτηκε σε ένα δυσεύρετο ντοκουμέντο μιας ταραγμένης και άβολης εποχής.

Σημείωμα του Λάκη Καραλή για την πρώτη έκδοση του 1971

Τα οχτώ τραγούδια της πρώτης πλευράς γράφτηκαν το ‘68. Ήταν η εποχή που η διάσπαση του κόμματος μας συγκλόνισε. Όσα αποκαλύφθηκαν, με το ξέσπασμα της μακρόχρονης κρίσης, στάθηκαν για μας –τη νέα γενιά– ένα οδυνηρό ξάφνιασμα. Γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά. Δεν είχα άλλο τρόπο έκφρασης, από το τραγούδι μου. Δεν είχα άλλο όπλο, από την κιθάρα μου. Αυτά τα τραγούδια εκφράζουν τη δική μου αγωνία μέσα σ’ αυτή την αποσύνθεση. Το όνομα του Κολιγιάννη μπορεί κάλλιστα να αντικατασταθεί με οποιοδήποτε άλλο της καθοδηγητικής βιτρίνας. Τα ερωτήματα δεν έχουν προσωπικό στόχο. Αφορούν ολόκληρη την πολιτική της Ελληνικής Αριστεράς, όπως εκφράζεται είτε από τη μια, είτε από την άλλη μερίδα του κόμματος.

Είναι σίγουρο πως θα ενοχληθούν πολλοί -κι από το ύφος κι από την αθυροστομία μου. Αλλά τα τραγούδια μου δεν απευθύνονται στα –ανεπανόρθωτα– βουλωμένα αυτιά της καθωσπρεπικής υποκρισίας. Αν σε κάτι ωφέλησε η δικτατορία –όσο κι αν αυτό φαίνεται οξύμωρο– είναι γιατί έβαλε σε μας καυτά ερωτηματικά, ανύπαρκτα προηγουμένως. Τα «ταμπού» γκρεμίστηκαν, μαζί με τους μύθους και τα είδωλα. Η «γραμμή», που ερχόταν από κάποια μυστικά κι αόρατα κέντρα, μπήκε σε αμφισβήτηση –συζητιέται.

Τα υπόλοιπα τραγούδια γεννήθηκαν από τις τωρινές εμπειρίες μου, από τους νέους προβληματισμούς, την επιτακτική αναζήτηση του νέου δρόμου, την προσωπική στάση απέναντι στα προβλήματα που σήμερα αντιμετωπίζουμε, τις ευθύνες που πρέπει επί τέλους ν’ αναλάβουμε. Ειδικότερα «η περίοδος της Ροζέτας» είναι γραμμένη από τίτλους της «Νέας Πολιτείας», αποσπάσματα λόγων του Παπαδόπουλου και κειμένων του «Ρομάντσου».
Καταλήγοντας, θα ‘θελα να πω ότι κανείς δεν θα στενοχωρηθεί αν αυτά τα τραγούδια ξεχαστούν, όσο γίνεται πιο γρήγορα.


Κι ένα υστερόγραφο από το 2008…

Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι αυτός που, το 1966, μου έδωσε τη σπρωξιά λέγοντας “γιατρός Λάκη δε γίνεσαι, παρ’ το απόφαση, είσαι μουσικός”. Και μου εμπιστεύτηκε τα δύο πρώτα τραγούδια που είπα στη σκηνή, σε στίχους του αξέχαστου Γιάννη Νεγρεπόντη. Κατά κάποιο τρόπο, ο Μίκης “ευθύνεται” για όσα επακολούθησαν. Όπως και να’ χει, τους ευχαριστώ και τους δυο μέσα από την καρδιά μου. Ο Περικλής Κοροβέσης (κείμενο του οποίου περιλαμβάνεται στο ένθετο του CD, μαζί με κείμενα του Γιώργου Βότση και του Δημήτρη Παπαχρήστου) σημειώνει «Αυτός ο δίσκος, που ξανακυκλοφορεί, κάποτε ήταν ένα παράνομο μπεστ σέλλερ. Αν ξαναγίνει και δεύτερη φορά, σημαίνει πως τίποτε δεν πήγε χαμένο».

No comments: