"Η νίκη του ΠαΣοΚ είναι δώρο της ΝΔ"

ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΧΗ Τετάρτη ο κ. Αλ. Τσίπρας θα ορκιστεί για πρώτη φορά βουλευτής, και μάλιστα με πολιτικό και όχι θρησκευτικό όρκο ( «Δεν είμαστε Ιράν» λέει), ενώ ήδη εξελέγη δίχως την παραμικρή αμφισβήτηση πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ η οποία προέκυψε από τις εκλογές της περασμένης Κυριακής. O 35χρονος πολιτικός κατόρθωσε να οδηγήσει τον συνδυασμό του στη Βουλή με ένα μη αναμενόμενο ποσοστό αν λάβουμε υπ΄ όψιν τις συνθήκες διάλυσης που εμφάνιζε το προηγούμενο διάστημα ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, όπως επισημαίνει στη συνέντευξη που ακολουθεί, «γνωρίζουμε ότι ο κόσμος δεν μας έδωσε λευκή επιταγή», ενώ αναγνωρίζει ότι «κανείς δεν θα μας δικαιολογήσει τα ίδια λάθη στη δεύτερη ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας». Στέλνοντας ένα «μήνυμα» με εσωκομματικούς αποδέκτες, υπογραμμίζει ότι «καλές οι συνιστώσες, οι “τάσεις” και τα στελέχη κορυφής, αλλά τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ, που μπήκε δυνατά στη Βουλή και που μπορεί να ξαναγίνει πρωταγωνιστής, δεν έχει καμία σχέση με όλα αυτά». Για την εκλογική νίκη του ΠαΣοΚ υποστηρίζει ότι το ρεύμα καταδίκης της πολιτικής της ΝΔ ήταν αυτό που έδωσε μια τόσο ευρεία διαφορά «και όχι τόσο η εμπιστοσύνη του κόσμου» και πιστεύει ότι «η νίκη του ΠαΣοΚ είναι δώρο της ΝΔ», ενώ προσθέτει ότι η νέα κυβέρνηση
δεν θα κριθεί από τα πρόσωπα, αλλά από την πολιτική της. Επαναλαμβάνει ότι δεν υπάρχουν οι προγραμματικές προϋποθέσεις συνεργασίας με το ΠαΣοΚ, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει περίοδος χάριτος, ενώ αναφορικά με τη φημολογία περί άμεσης αλλαγής του εκλογικού συστήματος προειδοποιεί ότι «κάθε προσπάθεια περιθωριοποίησης της Αριστεράς με όρους εκλογομαγειρείουθα μας βρει απέναντι και θα πέσει στο κενό». Δεν παραλείπει ωστόσο να τονίσει ότι τυχόν πρωτοβουλίες αποδόμησης του κομματικού κράτους που οικοδομήθηκε με ευθύνη τόσο της ΝΔόσο και του ΠαΣοΚ, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «εμείς θα τις καλωσορίσουμε».

- Τελικώς, κύριε Τσίπρα, απ΄ ό,τι φαίνεται, γίνονται και «θαύματα»! Και μιλάω για το απροσδόκητο 4,6% που έλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ την περασμένη Κυριακή...

«Ξέρετε, δεν πιστεύω στα θαύματα. Νομίζω όμως ότι αν υπάρχει ένα θαύμα σε όλη αυτή την ιστορία, αυτό είναι ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ. Ο κόσμος της Αριστεράς που έδειξε πολύ μεγαλύτερες αντοχές από όσο περιμέναμε στις διαρκείς παλινωδίες της ηγεσίας. Μας κράτησε όρθιους, μας ανάγκασε να σοβαρευτούμε και να συσπειρωθούμε. Από ΄κεί και πέρα το τελικό αποτέλεσμα αλλά και η απήχηση των προτάσεών μας στον κόσμο, που θεωρώ ότι είναι ακόμη μεγαλύτερη του εκλογικού μας ποσοστού, δείχνουν ότι ο συγκροτημένος εναλλακτικός προγραμματικός λόγος μπορεί να κάνει θαύματα».

- Μιλήσατε για «μικρή» αλλά, δεδομένων των συνθηκών που επικρατούσαν στο κόμμα σας, «σημαντική νίκη». Πιστεύετε ότι όντως πρόκειται περί «νίκης»;

«Ετσι το αισθάνθηκα εκείνη την ώρα και νομίζω ότι έτσι το αισθάνεται κι ο κόσμος μας. Δεν κάνει κακό να λέμε αυτό που αισθανόμαστε. Περάσαμε μια δύσκολη δοκιμασία, βρεθήκαμε μπροστά σε αδιέξοδο αλλά καταφέραμε να κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα. Δεν σημαίνει ότι πετάμε στα σύννεφα. Γνωρίζουμε ότι ο κόσμος δεν μας έδωσε λευκή επιταγή να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο, ούτε να κουκουλώσουμε τα προβλήματά μας. Η κοινωνία βρίσκεται σε κρίση και εμείς οφείλουμε να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας και τις παθογένειές μας, για να της δώσουμε στήριγμα αλλά και διεξόδους. Κανείς δεν θα μας δικαιολογήσει τα ίδια λάθη στη δεύτερη ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας».

- Μήπως λειτούργησαν το συναίσθημα των ψηφοφόρων της Αριστεράς και το αίσθημα της αυτοσυντήρησης μπροστά στον κίνδυνο να μην εισέλθει ο ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή;

«Πολιτική χωρίς συναίσθημα δεν γίνεται. Ο κόσμος όμως μας στήρι- ξε για να πάρουμε αυτό που μας αξίζει και όχι αυτό που χρειαζόταν για να σωθούμε. Η παρουσία της Αριστεράς στο Κοινοβούλιο και στο πολιτικό σκηνικό έχει καταξιωθεί μέσα από σοβαρές παρεμβάσεις, ακόμα και συγκρούσεις. Αρα δεν ήταν απλά και μόνο αυτοσκοπός». - Πάντως δεν θα διαφωνήσετε ότι τα τεκταινόμενα εδώ και καιρό στον ΣΥΡΙΖΑ όχι απλώς απογοήτευσαν τον κόσμο σαςαλλά και τον εξόργισαν, με ό,τι αυτό μπορούσε να σημαίνει εν όψει της κάλπης...

«Ναι, έχετε δίκιο. Μόνο που τελικά αυτή η οργή μετατράπηκε σε πείσμα για να τα καταφέρουμε και όχι σε αποδοκιμασία. Αυτό το πείσμα του κόσμου μάς κράτησε. Τώρα δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να δώσουμε ρόλο και λόγο σε αυτόν τον κόσμο που χάρη στο πείσμα του έδωσε την πιο μαχητική προεκλογική εκστρατεία για τον χώρο μας. Καλές οι συνιστώσες, οι “τάσεις” και τα στελέχη κορυφής, αλλά τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ, που μπήκε δυνατά στη Βουλή και που μπορεί να ξαναγίνει πρωταγωνιστής, δεν έχει καμία σχέση με όλα αυτά. Οσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουμε όλοι τόσο το καλύτερο».

- Μιλήσατε για «ψήφο συνείδησης και εμπιστοσύνης». Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι ύστερα από όσα προηγήθηκαν οι ψηφοφόροι σάς εμπιστεύθηκαν;

«Υπάρχει μια πραγματικότητα: πέρα από τα προβλήματα, ούτε μία στιγμή δεν εγκαταλείψαμε τους κοινωνικούς αγώνες. Και θα το επαναλάβω: οι αγώνες τού τελευταίου διαστήματος ήταν σκληροί, με συγκρούσεις και με μεγάλο πολιτικό κόστος. Δεν διστάσαμε να διατυπώσουμε τις προγραμματικές μας θέσεις με σαφήνεια. Θέσεις που δεν ψάξαμε να βρούμε την τελευταία στιγμή αλλά ήταν αποτέλεσμα συνθετικών επεξεργασιών όλου του προηγούμενου διαστήματος. Επομένως η επιλογή στον ΣΥΡΙΖΑ, ειδικότερα στις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργούσε το ρεύμα για κυβερνητική εναλλαγή, ήταν και συνειδητή επιλογή αλλά και επιλογή εμπιστοσύνης».

- Το ισχυρό ρεύμα που επικρατούσε υπέρ του ΠαΣοΚ και η δυναμική αυτοδυναμίας του δεν σας βοήθησαν, με την έννοια ότι δεν συμπιεστήκατε προεκλογικώς;

«Σύμφωνοι, αν η αναμέτρηση εμφανιζόταν αμφίρροπη, ίσως να είχαμε δεχτεί μεγαλύτερη πίεση. Αλλά και πάλι θεωρώ ότι η κατάρρευση της Νέας Δημοκρατίας δημιουργούσε από μόνη της ρεύμα για την καταδίκη της πολιτικής της. Ηταν αυτό το ρεύμα που έδωσε μια τόσο ευρεία νίκη στο ΠαΣοΚ και όχι τόσο η εμπιστοσύνη του κόσμου πως μπορεί να φανεί περισσότερο αξιόπιστο από ό,τι στο παρελθόν. Οι προσδοκίες των πολιτών τόσο από το ΠαΣοΚ όσο και από τη Νέα Δημοκρατία βρίσκονται πια στο χαμηλότερο σημείο από την εποχή της Μεταπολίτευσης. Επομένως χώρος για την Αριστερά υπάρχει. Τον χώρο αυτόν τον έχουμε κατακτήσει και μπορούμε να τον διευρύνουμε». - Πολλοί είπαν ότι η δική σας προεκλογική παρουσία τόνωσε το ηθικό του χώρου σας και έσωσε την «παρτίδα». Νιώθετε δικαιωμένος;

«Νιώθω χαρούμενος. Ολοι και όλες στον ΣΥΡΙΖΑ κάναμε αυτό που είχαμε αναλάβει, με τη μεγαλύτερη δυνατή σοβαρότητα και προσοχή. Ετσι καταφέραμε να εμπνεύσουμε στον κόσμο μας τη διάθεση της συσπείρωσης και της αισιοδοξίας. Οταν ο κόσμος σου αισθάνεται καλά, βγαίνει έξω να δώσει τη μάχη, να κερδίσει στήριξη, να υπερασπιστεί το πολιτικό μας μήνυμα». - Ο κ. Αλαβάνος επικοινώνησε μαζί σας για να σας συγχαρεί για το καλό εκλογικό αποτέλεσμα;

«Να είστε βέβαιος ότι όλοι χαρήκαμε για το αποτέλεσμα».

- Κάποια στελέχη σας σχολίαζαν ότι πλέον «κλείνουν και οι ανοιχτοί λογαριασμοί σας με τον Αλέκο». Είναι έτσι;

«Επιτρέψατε να σας πω ότι η πολιτική δεν είναι ζήτημα προσωπικών λογαριασμών, ανοιχτών ή κλειστών, και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για την Αριστερά. Ακόμα και αν υπάρχουν διαφωνίες ή και συγκρούσεις, η βάση τους δεν είναι προσωπική αλλά πολιτική».

- Και με τους συμμάχους του ΣΥΡΙΖΑ που σας αμφισβητούσαν ευθέως τι θα κάνετε; Σημειώνω ότι ουδείς εκ των συνιστωσών εξελέγη, παρά μόνο ανένταχτοι του ΣΥΡΙΖΑ. Τελικώς έχει μέλλον αυτή η ιδιότυπη συγκατοίκηση;

«Η Κοινοβουλευτική μας Ομάδα έχει τρία μέλη που δεν είναι μέλη του ΣΥΝ. Η παρουσία της Αριστεράς δεν εξαντλείται στο Κοινοβούλιο. Με τους ανθρώπους αυτούς βρισκόμαστε δίπλα δίπλα στους δρόμους και στα κοινωνικά μέτωπα εδώ και πάρα πολύ καιρό. Και αυτός είναι και ο λόγος που ο ΣΥΡΙΖΑ συσπειρώνει μεγάλο αριθμό ανένταχτων αριστερών, κάτι που καμία συνιστώσα από μόνη της δεν θα μπορούσε να καταφέρει. Οφείλουμε λοιπόν αυτή τη συμμαχία να τη διαφυλάξουμε και να δούμε πώς θα την προχωρήσουμε ακόμα πιο μπροστά, κάνοντάς την ακόμα πιο λειτουργική, ακόμα πιο αποτελεσματική».

- Πώς είδατε την εκλογική καθίζηση της ΝΔ; Τι πιστεύετε ότι την οδήγησε σε αυτή την «ελεύθερη πτώση»;

«Οι ίδιοι θεωρούν ότι τους οδήγησαν σε αυτό το σημείο τα σκάνδαλα. Θεωρώ ότι πιο σημαντικός λόγος ήταν τα σοβαρά προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί στην κοινωνία. Τα προβλήματα αυτά δεν συζητήθηκαν ουσιαστικά στην προεκλογική περίοδο, παρά μόνο εκεί που παρενέβη ο ΣΥΡΙΖΑ. Η δυναμική της Νέας Δημοκρατίας το 2004 βασιζόταν στο ότι ο κόσμος είχε αγανακτήσει με τις κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ. Αυτού του τύπου η δυναμική εξαντλείται πολύ γρήγορα. Ειδικά σε συνθήκες οικονομικής κρίσης».

- Το ΠαΣοΚ κατήγαγε περιφανή νίκη και με άνετη κοινοβουλευτική αυτοδυναμία. Κάποια στελέχη σας μάλιστα λένε ότι αυτό σας βοηθά ως κόμμα, με την έννοια ότι δεν θα κληθείτε, πιεστικά τουλάχιστον, να συνεργαστείτε μαζί του. Ετσι είναι;

«Είχαμε τοποθετηθεί έγκαιρα στο θέμα της συνεργασίας. Η συνεργασία δεν είναι ζήτημα αρχής αλλά ζήτημα προϋποθέσεων. Και οι προγραμματικές προϋποθέσεις δεν υπάρχουν. Εμείς μιλάμε για μια συγκεκριμένη στρατηγική που θα υπερασπίζεται τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα και θα στηρίζει τους οικονομικά αδύναμους. Ειδικά τώρα, μέσα στην κρίση, όπου τράπεζες και μεγαλοεπιχειρηματίες έχουν πέσει με νύχια και με δόντια για να διασφαλίσουν τα υψηλά τους κέρδη. Το ΠαΣοΚ δεν είναι σε αυτή την κατεύθυνση. Θεωρώ ότι αυτό θα γίνει κατανοητό πολύ γρήγορα, μόλις χρειαστεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα, που δεν τα θέτουμε εμείς αλλά η ίδια η κοινωνία».

- Πάντως ο δικομματισμός, την ήττα του οποίου είχατε προδιαγράψει στο παρελθόν, άντεξε. Το 77% που συγκέντρωσαν ΠαΣοΚ και ΝΔ δεν είναι και λίγο...

«Η παραδοσιακή μορφή στήριξης που παρείχε ο κόσμος στα δύο μεγάλα κόμματα έχει πλέον εκλείψει. Το ένα κόμμα κεφαλαιοποιεί την απογοήτευση που προκαλεί το άλλο. Αυτό έγινε το 2004, αυτό έγινε και τώρα. Αλλά το υψηλό ποσοστό του δικομματισμού είναι και δική μας ευθύνη. Οφείλουμε να δούμε τον τρόπο με τον οποίο θα παρέμβει η Αριστερά ώστε να αλλάξουν συνολικά οι συσχετισμοί. Δεν μπορούμε να καθόμαστε να περιμένουμε να φθαρεί ο δικομματισμός από μόνος του».

- Πώς ερμηνεύετε τη μεγάλη διαφορά που καταγράφηκε υπέρ του ΠαΣοΚ;

«Ο κόσμος έσπευσε να τινάξει από πάνω του τη Νέα Δημοκρατία. Και βοήθησε και η Νέα Δημοκρατία σε αυτό, με τον τρόπο που χειρίστηκε τα πράγματα. Τόσο κατά τη διακυβέρνησή της όσο και κατά την εκλογική περίοδο. Η νίκη του ΠαΣοΚ είναι δώρο της Νέας Δημοκρατίας, όπως και οι προηγούμενες νίκες της Νέας Δημοκρατίας ήταν δώρο του ΠαΣοΚ. Εμείς οφείλουμε να παίξουμε τον ρόλο εκείνο που θα στρέψει τα πράγματα προς τα αριστερά. Είδατε τι έγινε στη Γερμανία και στην Πορτογαλία, όπου η Αριστερά διεμβολίζει πλέον το παραδοσιακό πολιτικό σκηνικό. Αυτό το σχέδιο οφείλει να εξετάσει και η Αριστερά».
- Το νέο κυβερνητικό σχήμα πώς το είδατε;

«Τα πρόσωπα έχουν τη σημασία τους. Αυτό που θα κριθεί είναι η πολιτική κατεύθυνση. Ακόμα είμαστε με την κεκτημένη ταχύτητα της προεκλογικής περιόδου, όπου περισσεύουν οι διακηρύξεις κοινωνικής ευαισθησίας, σεβασμού για τον πολίτη και φροντίδας για το περιβάλλον. Αυτά θα τελειώσουν σύντομα, όταν αρχίσει να παράγεται κυβερνητικό έργο. Τότε λοιπόν θα κριθεί και το κυβερνητικό σχήμα».

- Θα ορκιστείτε την Τετάρτη στη Βουλή με θρησκευτικό όρκο;

«Οπως γνωρίζετε, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ έχουν επιλέξει να ορκίζονται με πολιτικό όρκο, και όχι μόνο για συμβολικούς λόγους. Εφθασε η στιγμή να δούμε συνολικά το ζήτημα του πολιτικού όρκου. Δεν είμαστε Ιράν, ούτε έχουμε θεοκρατικό καθεστώς. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις κάθε ανθρώπου είναι σεβαστές, αλλά οι λειτουργίες του κράτους και των δημοκρατικών μας θεσμών οφείλουν να μένουν έξω από τις θρησκευτικές λειτουργίες.

Ιδού λοιπόν η ευκαιρία να αποδείξει η νέα κυβέρνηση του ΠαΣοΚ ότι εννοεί τα όσα εξαγγέλλει για προοδευτικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Να προχωρήσει στην κατάργηση του θρησκευτικού όρκου και στον διαχωρισμό Εκκλησίας και Κράτους».

«Δεν φοβόμαστε τον διάλογο»

- Υπάρχει «περίοδος χάριτος» για την κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου από πλευράς σας ή σκοπεύετε να ασκήσετε σκληρή αντιπολίτευση με το «καλημέρα σας»;

«Περίοδο χάριτος δεν δίνει η πραγματικότητα. Σε 15 ημέρες η κυβέρνηση θα καταθέσει πρόγραμμα σταθερότητας στην Κομισιόν. Ποιες είναι οι κατευθύνσεις; Ποιοι θα πληρώσουν για να καλυφθούν τα ελλείμματα; Εμείς σε αυτά τα ζητήματα δεν έχουμε “συναντίληψη” για την οικονομία με τον κ. Προβόπουλο. Η διάλυση του ασφαλιστικού συστήματος και των εργασιακών σχέσεων είναι στον αντίποδα της δικής μας στρατηγικής. Θεωρούμε μάλιστα ότι αυτά που λέει είναι καταστροφικά. Δυστυχώς λοιπόν απαντήσεις πρέπει να δοθούν σύντομα».

- Θα συναινούσατε, ας πούμε, σε θέματα όπως η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, ο εκλογικός νόμος ή η διαφθορά; Για το τελευταίο μάλιστα ο κ. Παπανδρέου έχει δεσμευθεί ότι άμεσα θα ζητήσει τη σύγκληση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών. Θα συμμετέχετε;

«Οι τελευταίοι που φοβούνται τον διάλογο είμαστε εμείς. Η στάση μας καθορίζεται από τις προγραμματικές μας θέσεις. Εάν λοιπόν παρθούν πρωτοβουλίες αποδόμησης του κομματικού κράτους που με επιμονή έχτισαν οι κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ και της ΝΔ τα προηγούμενα χρόνια, εμείς θα τις καλωσορίσουμε. Αλλωστε έχουμε πολύ συγκεκριμένες προτάσεις να καταθέσουμε σε αυτή τη κατεύθυνση. Τώρα, για τον εκλογικό νόμο ακούμε κάποια πράγματα για ένα σύστημα γεμάτο μονοεδρικές. Περιμένουμε να δούμε. Οφείλω όμως να προειδοποιήσω ότι κάθε προσπάθεια περιθωριοποίησης της Αριστεράς με όρους εκλογομαγειρείου θα μας βρει απέναντι και θα πέσει στο κενό. Οσο για την οικονομική κρίση, σας λέω ότι η προεκλογική σιωπή του ΠαΣοΚ γύρω από κρίσιμα ζητήματα εργασιακών σχέσεων και φορολογικής πολιτικής δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Υπήρξε σκόπιμη ασάφεια πάνω σε όλα τα σοβαρά κοινωνικά ζητήματα».

- Δεν θα μπορούσατε σε θέματα όπως η «πράσινη ανάπτυξη», τουλάχιστον, να συνεργαστείτε;

«Στα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος έχουμε δώσει εξετάσεις. Το ΠαΣοΚ θα κριθεί από τις θέσεις που πολύ γρήγορα θα κληθεί να πάρει σε όλες τις ανοιχτές συμφωνίες με τα επιχειρηματικά συμφέροντα που έχει αφήσει πίσω του ο κ. Σουφλιάς. Και εξηγούμαι: Γίνεται “πράσινη ανάπτυξη” με αμέτρητους αυτοκινητόδρομους; Με τρύπες στον Υμηττό; Με ντουζίνες Μall στον αστικό και υπεραστικό ιστό; Εμείς πάντως είμαστε εδώ για να στηρίξουμε έναν άλλο, οικολογικό προσανατολισμό για την οικονομία και την ανάπτυξη».

- Πώς σας φάνηκε η απόφαση των Οικολόγων Πρασίνων να αρνηθούν το κυβερνητικό πόστο που τους πρότεινε ο Πρωθυπουργός;

«Δεν ήταν μια σοβαρή προσπάθεια για συνεργασία. Ηταν πρόσκληση σε αποστασία. Λίγο προτού ανακοινωθεί το Υπουργικό Συμβούλιο πήραν προσωπικά τηλέφωνο ένα στέλεχος των Οικολόγων και της είπαν “ελάτε, μοιράζουμε υφυπουργεία”. Οι Οικολόγοι αντιμετώπισαν την υπόθεση με μεγάλη σοβαρότητα. Θα έχουν ίσως κάποια εσωτερικά προβλήματα με αυτό το θέμα, αλλά ελπίζω ειλικρινά να τα ξεπεράσουν γρήγορα».

Συνέντευξη στον Λ. Σταυρόπουλο

Πηγή: Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (11/10/09)