Η εξέγερση της αερολογίας

Tου Πασχου Μανδραβελη

Υπάρχουν άραγε πολλοί Ελληνες αστυνομικοί που τρώνε «ντόνατς»; Το αμερικανικό έδεσμα είναι σχεδόν άγνωστο στη χώρα. Κάποιοι τα γνωρίζουν από τις αστυνομικές ταινίες του Χόλιγουντ, οι οποίες δείχνουν Αμερικανούς αστυνομικούς να τα προτιμούν. Από κει φαίνεται τα έμαθε και η «Σέχτα Επαναστατών» στην προκήρυξη της οποίας αναγράφεται το φριχτό ευφυολόγημα (προφανώς, ξεπατικωμένο από κάποια ταινία) ότι οι αστυνομικοί «όπως τα ντόνατς που τρώνε, δεν είναι ωραίοι χωρίς μια τρύπα στην μέση».

Ας προσπεράσουμε την ειρωνεία ότι ο αμερικανικός πολιτισμός προσφέρει άστοχα για την ελληνική πραγματικότητα, ευφυολογήματα. Ετσι κι αλλιώς, όλη η προκήρυξη είναι ένα ανόητο μείγμα μπροσούρας και «Βρώμικου Χάρι». Πέρα από τα αριστερίστικα στερεότυπα περί «μισθοφορικού στρατού του καθεστώτος» προέκυψαν και χολιγουντιανές ατάκες δευτεροκλασάτων ταινιών, όπως «η ζωή κάθε μπάτσου κοστίζει όσο και μία σφαίρα».

Ενα σημείο της προκήρυξης κάτι θυμίζει. Γράφουν οι σεχταριστές: «Ισως κάποιοι να σοκάρονται απ’ την κυνικότητά μας και να μιλάνε για “έλλειψη πολιτικού και ιδεολογικού υπόβαθρου”. Εμείς όμως δεν αισθανόμαστε την ανάγκη να δικαιολογήσουμε ή ακόμα και να επεξηγήσουμε τη δράση μας. Δεν κάνουμε πολιτική, κάνουμε αντάρτικο».

Μια παραλλαγή αυτού ακούσαμε τον Δεκέμβριο: «Δεν είναι ανάγκη να υπάρχει αίτημα. Εχουμε εξέγερση». Μια άλλη παραλλαγή υπάρχει και στη Λυρική όπου οι καταληψίες (που συστήνονται ως «οι μαύροι κύκνοι, τα όμορφα παπιά, η στριγκλιά της Ζιζέλ, το παραπάτημα της μπαλαρίνας») διακηρύσσουν: «Απελευθερώνουμε (!) την Εθνική Λυρική Σκηνή, γιατί εξ ορισμού μας ανήκει. Εχουμε την ανάγκη να πούμε τα πράγματα από την αρχή...». Σε άλλο κείμενό τους επισημαίνουν ότι «όλα είναι υπό συζήτηση, όλοι μαζί, προσπαθούμε να συνδιαμορφώσουμε μέρα με τη μέρα τους όρους που θέλουμε να ζούμε και να εκφραζόμαστε». Σημείωση: κι εδώ απουσιάζει το αίτημα. Υπάρχει μόνο η φλου αναφορά «μια άλλη τέχνη είναι εφικτή». Ποια; Κανείς δεν ξέρει. «Ολα είναι υπό συζήτηση».

Δεν υπονοούμε ότι τα τρία αυτά γεγονότα έχουν οργανική σχέση. Υπάρχει όμως μια κοινή αντίληψη που διατρέχει αυτό τον λόγο, ο οποίος δυστυχώς γίνεται μόδα. Το έλλειμμα νοήματος και η απουσία στόχου της δράσης. Δεν εξηγούν και δεν αποσκοπούν. Χειρότερα: δεν νιώθουν την ανάγκη να το κάνουν. Τους ενδιαφέρει μόνο το Συμβάν (με σίγμα κεφαλαίο) μια ανοησία που κάποτε περιοριζόταν σε πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και τώρα ξεχύθηκε στους δρόμους. Το συμβολικό ιεραρχείται υψηλότερα από το πραγματικό και φυσικά δεν εξετάζονται οι συνέπειες. Το πολιτικό -που είναι αίτημα και διεκδίκηση- έχει εξοστρακιστεί. Το «εξεγερσιακό» έχει θεοποιηθεί και διαρκώς υμνείται ως «χαρά» και «μέθεξη», κάτι που γενικώς προσφέρει· ασχέτως αν δεν έχει στόχο. Η γλώσσα δεν επιχειρείται καν να γίνει κατανοητή. «Η τέχνη του καπιταλισμού», γράφουν οι «απελευθερωτές» της Λυρικής, «είναι κακό όνειρο της σύγχρονης αλυσοδεμένης κοινωνίας που τελικά δεν εκφράζει παρά την επιθυμία της να κοιμηθεί (Γκι Ντεμπόρ)».

Το χειρότερο αυτού που ζούμε δεν είναι η αναταραχή. Δεν είναι καν η απουσία νοήματος. Είναι κυρίως η παραίτηση από το νόημα. Και όσο αυτή η παραίτηση ήταν στη θεωρία γινόταν χαριτωμένη αερολογία. Τώρα που βγαίνει στους δρόμους γίνεται επικίνδυνη.

Πηγή: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ