«Ιπτάμενη» Ολλανδή προσγειώνεται στη Γαλλία

Την Αγιάν Χίρσι Αλι ίσως τη θυμάστε. Είναι η σομαλικής καταγωγής Ολλανδή πρώην βουλευτής κεντροδεξιού κόμματος που είχε την ατυχή έμπνευση να συγγράψει μαζί με τον Ολλανδό σκηνοθέτη Τέο Βαν Γκογκ το σενάριο της «Υποταγής», ταινία με θέμα τη θέση των γυναικών στο Ισλάμ. Ο Βαν Γκογκ δολοφονήθηκε τον Νοέμβριο του 2004 από φανατικό ισλαμιστή και η Αλι αναγκάστηκε να «περάσει στην παρανομία», αφού οι σύντροφοι του εν λόγω ισλαμιστή απειλούσαν ότι θα έχει και εκείνη ανάλογο τέλος. Η υπόθεση είχε φέρει στο προσκήνιο τα προβλήματα της ένταξης των μουσουλμάνων στην Ολλανδία, που μέχρι τότε δεν είχαν θεωρηθεί σοβαρά σε μια χώρα παραδοσιακά ανοιχτή, ανεκτική και υπόδειγμα για την ενσωμάτωση των ξένων. Η Αλι πρωταγωνιστούσε στον σχετικό δημόσιο διάλογο… εκ του μακρόθεν, καθώς ήταν αναγκασμένη να αλλάζει καθημερινά τόπο κατοικίας και να ζει φρουρούμενη από αστυνομικούς επί 24ώρου βάσεως. Για την ασφάλειά της όλο αυτό το διάστημα φρόντιζαν -και πλήρωναν- οι ολλανδικές αρχές. Oταν το συντηρητικό αμερικανικό ίδρυμα, American Εnterprise Institute, της πρόσφερε θέση εργασίας, η Αλι εγκατέλειψε την Ολλανδία και εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τώρα, επιθυμεί να ξαναγυρίσει στην Ολλανδία και να ζει τον μισό χρόνο εκεί, στη χώρα που της έδωσε άσυλο, της έδωσε καινούρια ζωή όταν έφθασε ως απελπισμένη πρόσφυγας από τη Σομαλία, το 1992, τη χώρα που την εξέλεξε βουλευτή, τη χώρα που έμαθε να θεωρεί πατρίδα της.

Μόνο που η χώρα αυτή έχει αλλάξει. Καθώς η Αλι δεν είναι πλέον βουλευτής και αφού προηγήθηκε πόλεμος εναντίον της από την πρώην υπουργό Μετανάστευσης, Ρίτα Φερντόνκ, για το αν η Αλι είχε πει ψέματα προκειμένου να λάβει την ολλανδική υπηκοότητα, και με το επιχείρημα ότι ζει πλέον στις ΗΠΑ, 130 βουλευτές του ολλανδικού Κοινοβουλίου επί συνόλου 150 ψήφισαν υπέρ της άρσης της προστασίας της από τις ολλανδικές αρχές. Η αναχώρησή της για την Αμερική είχε ανακουφίσει πολλούς στην Ολλανδία και η σημερινή κυβέρνηση εφαρμόζει πολιτική κατευνασμού έναντι των μουσουλμάνων μεταναστών, την οποία δεν θέλει να θέσει υπό αμφισβήτηση, επαναφέροντας ζητήματα όπως το μεταναστευτικό, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία που παραμένουν άλυτα.

Μην έχοντας άλλη εναλλακτική λύση, η Αλι απευθύνθηκε στη Γαλλία για βοήθεια. Στη χώρα όπου την περασμένη άνοιξη ο Σαρκοζί, ως υποψήφιος πρόεδρος, είχε δεσμευτεί ότι η Γαλλία θα προστατεύει τις ανά τον κόσμο γυναίκες που απειλούνται για τις ιδέες τους. Από την περασμένη άνοιξη, όμως, άλλαξαν πολλά στη Γαλλία. Ο Σαρκοζί εξελέγη πρόεδρος με σλόγκαν τον φιλελευθερισμό, τη ρήξη με τις παλαιές ιδέες και ασφαλώς την πίστη του στις αρχές του Διαφωτισμού. Μόνο που προσφάτως, ο Σαρκοζί θυμήθηκε ξανά την αξία του χριστιανισμού και μάχεται εναντίον των «φανατικών» του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους -ένα ζήτημα που η Γαλλία έχει ξεκαθαρίσει, διά νόμου, περί του διαχωρισμού της Εκκλησίας από το κράτος από το 1905- οι οποίοι θέλουν να καταπνίξουν κάθε θρησκευτική πίστη. Η αξία της θρησκείας βρίσκεται στο επίκεντρο του πολιτισμικού σχεδίου του Σαρκοζί. Η Αλι δεν εντάσσεται στο σχέδιο αυτό, αφού η κριτική που άσκησε σε μια συγκεκριμένη θρησκεία παραλίγο να της κοστίσει τη ζωή. Πριν από δέκα μέρες το Παρίσι της απένειμε το βραβείο Σιμόν ντε Μποβουάρ για τη δράση της υπέρ των γυναικών. Ομως στη Γαλλία του Σαρκοζί, η Σιμόν ντε Μποβουάρ δεν είναι της μόδας. Μήπως θα ήταν καλύτερα για τη Αλι να ξαναγυρίσει στις ΗΠΑ; Εκεί η χριστιανική Δεξιά έχει ακόμη ρεύμα, όμως ρεύμα έχει και ο Μπαράκ Ομπάμα…

Της Μαριλιας Παπαθανασιου/ mpapathanasiou@kathimerini. gr , H KAΘHMEPINH