Με αφορμή την επέτειο του ΟΧΙΤου ΝΙΚΟΥ ΚΙΑΟΥ
Πριν από λίγες μέρες, στον εορτασμό της επετείου του ΟΧΙ, αυτοί που περνούσαν από ένα δρόμο στην περιοχή των Εξαρχείων θα έβλεπαν στο μπαλκονάκι ενός ισογείου διαμερίσματος πολυκατοικίας μια μικρή ελληνική σημαία. Τίποτα το ιδιαίτερο, θα μπορούσε να πει κανείς, καθώς θα έβλεπε και σε άλλα μπαλκόνια σημαίες, όχι σε πολλά, είναι αλήθεια, αλλά σε λίγα - θέαμα μάλλον συνηθισμένο.
Αν όμως κάποιος ήταν λίγο περίεργος ή αν ρωτούσε, θα μάθαινε ότι στο σπίτι αυτό μένει ένας μάλλον μεγάλης ηλικίας, συνταξιούχος, επιστήμονας. Είναι παλιός κομμουνιστής, πολιτικός πρόσφυγας σε χώρα της άλλοτε «Ανατολικής Ευρώπης», που επαναπατρίστηκε πριν από 30 χρόνια. Νέος ήταν στην ΕΠΟΝ, μαχητής του ΕΛΑΣ και μετά αξιωματικός του Δημοκρατικού Στρατού, τραυματίας του εμφυλίου πολέμου. Είχε την «τύχη» και ακολούθησε τη «μοίρα» των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου με τον ξεριζωμό, μετά την ήττα, με τις ταλαιπωρίες, τη δύσκολη ζωή και την επιβίωση στην αναγκαστική υπερορία. Εζησε όλη την τραγωδία της προσφυγιάς μακριά από την πατρίδα, με όλες τις περιπέτειες του πολιτικού χώρου, στον οποίο ανήκε και για τα ιδανικά του οποίου πολέμησε και υπέφερε, στην κυριολεξία. Εζησε μακριά από την οικογένειά του, που επίσης είχε υποστεί όλες τις συνέπειες, τόσο στη διάρκεια του εμφυλίου όσο και μετά την ήττα, με διωγμούς, στρατοδικεία, εξορίες, φυλακίσεις, βασανιστήρια, διάλυση της οικογένειας.
Είχε ξεκληριστεί η οικογένεια σε τρεις γενιές. Οι γονείς, τα αδέλφια και μετά τα ανίψια, η τρίτη γενιά. Οι διώξεις των δικών του στην Ελλάδα συνεχίστηκαν και κατά την επτάχρονη δικτατορία και τελείωσαν το '74 με την πτώση της. Ο ίδιος στην προσφυγιά στάθηκε στα πόδια του, σπούδασε, δούλεψε, έκανε οικογένεια και μπόρεσε να επαναπατριστεί μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Γύρισε όρθιος, όπως είχε φύγει, προβληματισμένος, πάντοτε σκεπτόμενος, εμπλουτισμένος με γνώσεις και εμπειρίες. Γύρισε μάλλον σοφότερος από τότε που, το 1949, είχε αναγκαστικά φύγει αντάρτης.
Είναι αριστερός, κομμουνιστής (ο κομμουνιστής, δεν ταυτίζεται με το ΚΚΕ, καθώς το κόμμα αυτό δεν μπορεί να προβάλλει την αποκλειστικότητα και την «καθαρότητα») και παραμένει ενεργός πολίτης, με ενδιαφέροντα, με κριτική σκέψη και ματιά, με απόψεις, ανοιχτός να συζητήσει, να ακούσει, να προβληματιστεί. Δεν είναι δογματικός. Είναι ένας ανοιχτός άνθρωπος.
Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος, έβαλε στο μπαλκόνι του την ελληνική σημαία, στην επέτειο του ΟΧΙ, για να τιμήσει τον αντιφασιστικό αγώνα του λαού. Ετσι απλά. Στον αντιφασιστικό αγώνα και στην Εθνική Αντίσταση είχαν πάρει μέρος κι άλλοι από την οικογένειά του, οι οποίοι μετά διώχθηκαν. Αλλά δεν υπέκυψαν, ούτε μετάνιωσαν, ούτε λύγισαν.
Την ελληνική σημαία άφησε στα παιδιά του και ο πεθερός ενός από τα ανίψια αυτού του αγωνιστή. Ηταν κι αυτός αριστερός, είχε υποστεί μαζί με τα αδέλφια του διώξεις και εξορίες κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και μετά την ήττα. Και ακόμη είχε εξοριστεί και κατά την απριλιανή δικτατορία, όπως και τα αδέλφια του. Ηταν κι αυτός στο μέτωπο του '40 κι ήταν αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης. Μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ είχε ταχθεί κι αυτός με την ανανεωτική πλευρά.
Ο γαμπρός κι η αδελφή (μια από τις αδελφές του) αυτού του πολιτικού πρόσφυγα, είχαν πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Είχαν υποστεί κι αυτοί τις διώξεις κατά τον εμφύλιο και μετά την ήττα, με πολυετείς φυλακίσεις και εξορίες. Οι διώξεις με τις εξορίες συνεχίστηκαν και κατά τη δικτατορία της 21ης Απριλίου. Ο γαμπρός του κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, καθηγητής σε γυμνάσιο επαρχιακής πόλης, είχε οργανώσει παρέλαση και παρέλασε με τους μαθητές στην επέτειο της 25ης Μαρτίου. Τον κυνήγησαν οι κατακτητές και γλίτωσε κυνηγημένος από του Χάρου τα δόντια. Ηταν η παρέλαση εκείνη πράξη αντιστασιακή, από τις πολλές ίσως που έγιναν τότε, εκείνη τη μαύρη περίοδο, αλλά δεν έχει τόσες σελίδες να τις γράψει η Ιστορία. Ηταν όμως φως μέσα στο σκοτάδι της σκλαβιάς και γι' αυτό είχε εξαγριώσει τους κατακτητές ναζί, που είχαν λυσσάξει.
Το μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς επιδίωξε και θέλησε να οικειοποιηθεί σύμβολα και εκδηλώσεις και να τα ταυτίσει με την αντικομμουνιστική ιδεολογία και το μένος του νικητή κατά του «εχθρού», προβάλλοντας εθνικιστικά και πατριδοκαπηλευτικά ό,τι δεν του ανήκε ή τουλάχιστον δεν ήταν αποκλειστικά της πλευράς των «νικητών». Ο πόλεμος και ο διχασμός συνεχίζονταν με τη μονοπώληση από την πλευρά του τού δήθεν αποκλειστικού αγώνα του κατά των κατακτητών. Και ενέτασσε στον αγώνα αυτόν τον αγώνα κατά του κομμουνισμού, προβάλλοντας τη νίκη του στον εμφύλιο σαν την καθαρότητα απέναντι στα «μιάσματα», παραχαράσσοντας την Ιστορία, αρνούμενο την Ιστορία, διατηρώντας το μίσος και τη μισαλλοδοξία.
Καρπός αυτού του κλίματος και της ιδεολογίας του αντικομμουνισμού ήταν και η επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, τις συνέπειες της οποίας έζησαν στο πετσί τους (κυριολεκτικά) και τμήματα της αστικής τάξης και πολιτικών δυνάμεων της Δεξιάς και του Κέντρου, που ήταν σαφώς αντίθετα και μαχητές της δικτατορίας. Ο κύκλος αυτός του διχασμού και της μετεμφυλιακής τραγωδίας έκλεισε με την πτώση της δικτατορίας, με την κατάρρευσή της μετά την τραγωδία της Κύπρου.
Ωστόσο, οι αγώνες εναντίον του φασισμού και των ναζί για την υπεράσπιση της πατρίδας, για την εθνική ανεξαρτησία, για την εθνική ακεραιότητα και για την εξασφάλιση στην Ελλάδα μιας ανεξάρτητης από οποιαδήποτε εξωτερική επέμβαση δημοκρατικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής, είχαν διπλό χαρακτήρα. Είναι ο ενιαίος και διπλός χαρακτήρας, εθνικός και κοινωνικοπολιτικός, του Οκτωβρίου του '40, που συνεχίστηκε στα κατοχικά και μετακατοχικά χρόνια, για την τεράστια πλειονότητα του ελληνικού λαού, όπως λέει ο αείμνηστος Νίκος Σβορώνος.
Η Αριστερά, το ΚΚΕ και οι άλλες εκφράσεις της δεν δέχθηκαν όλα αυτά τα χρόνια τη μονοπώληση και πατριδοκαπηλία του «εθνικισμού» από τη Δεξιά και τα δυναμικά της στηρίγματα.
Τα σύμβολα, όπως η σημαία και οι εκδηλώσεις, όπως οι παρελάσεις, δεν της ανήκουν της Δεξιάς. Είναι κτήμα του λαού που πολέμησε, αντιστάθηκε και έζησε. Δεν μπορεί να τα χαρίσει η Αριστερά. Γι' αυτό ακούγονται φάλτσα οι απολυτότητες για κατάργηση των παρελάσεων και η απαξίωση της σημαίας.
Ο Νίκος Σβορώνος αναφέρεται στη «μελέτη της παράδοσης». Η παράδοση δεν είναι μόνον η κλασική Ελλάδα, το Βυζάντιο και η Δύση για το σημερινό ελληνικό έθνος. Είναι και η πρόσφατη Ιστορία του, από το 1940 ώς σήμερα. Και δεν είναι δυνατόν να χαρίζεις την παράδοση στους επιβήτορες και τους ρήτορες της εθνικοφροσύνης, με τις ιδιοτέλειες, τις ανεπάρκειες και τις υποτέλειές τους. Ούτε μπορεί να ευτελίζεται η καθαρά εθνική υπόθεση σε αντιπαράθεση με τους διαφόρους του ΛΑΟΣ. Η αξιοπρέπεια κι η Ιστορία τιμούν τους αγώνες.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/11/2007
Αν όμως κάποιος ήταν λίγο περίεργος ή αν ρωτούσε, θα μάθαινε ότι στο σπίτι αυτό μένει ένας μάλλον μεγάλης ηλικίας, συνταξιούχος, επιστήμονας. Είναι παλιός κομμουνιστής, πολιτικός πρόσφυγας σε χώρα της άλλοτε «Ανατολικής Ευρώπης», που επαναπατρίστηκε πριν από 30 χρόνια. Νέος ήταν στην ΕΠΟΝ, μαχητής του ΕΛΑΣ και μετά αξιωματικός του Δημοκρατικού Στρατού, τραυματίας του εμφυλίου πολέμου. Είχε την «τύχη» και ακολούθησε τη «μοίρα» των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου με τον ξεριζωμό, μετά την ήττα, με τις ταλαιπωρίες, τη δύσκολη ζωή και την επιβίωση στην αναγκαστική υπερορία. Εζησε όλη την τραγωδία της προσφυγιάς μακριά από την πατρίδα, με όλες τις περιπέτειες του πολιτικού χώρου, στον οποίο ανήκε και για τα ιδανικά του οποίου πολέμησε και υπέφερε, στην κυριολεξία. Εζησε μακριά από την οικογένειά του, που επίσης είχε υποστεί όλες τις συνέπειες, τόσο στη διάρκεια του εμφυλίου όσο και μετά την ήττα, με διωγμούς, στρατοδικεία, εξορίες, φυλακίσεις, βασανιστήρια, διάλυση της οικογένειας.
Είχε ξεκληριστεί η οικογένεια σε τρεις γενιές. Οι γονείς, τα αδέλφια και μετά τα ανίψια, η τρίτη γενιά. Οι διώξεις των δικών του στην Ελλάδα συνεχίστηκαν και κατά την επτάχρονη δικτατορία και τελείωσαν το '74 με την πτώση της. Ο ίδιος στην προσφυγιά στάθηκε στα πόδια του, σπούδασε, δούλεψε, έκανε οικογένεια και μπόρεσε να επαναπατριστεί μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Γύρισε όρθιος, όπως είχε φύγει, προβληματισμένος, πάντοτε σκεπτόμενος, εμπλουτισμένος με γνώσεις και εμπειρίες. Γύρισε μάλλον σοφότερος από τότε που, το 1949, είχε αναγκαστικά φύγει αντάρτης.
Είναι αριστερός, κομμουνιστής (ο κομμουνιστής, δεν ταυτίζεται με το ΚΚΕ, καθώς το κόμμα αυτό δεν μπορεί να προβάλλει την αποκλειστικότητα και την «καθαρότητα») και παραμένει ενεργός πολίτης, με ενδιαφέροντα, με κριτική σκέψη και ματιά, με απόψεις, ανοιχτός να συζητήσει, να ακούσει, να προβληματιστεί. Δεν είναι δογματικός. Είναι ένας ανοιχτός άνθρωπος.
Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος, έβαλε στο μπαλκόνι του την ελληνική σημαία, στην επέτειο του ΟΧΙ, για να τιμήσει τον αντιφασιστικό αγώνα του λαού. Ετσι απλά. Στον αντιφασιστικό αγώνα και στην Εθνική Αντίσταση είχαν πάρει μέρος κι άλλοι από την οικογένειά του, οι οποίοι μετά διώχθηκαν. Αλλά δεν υπέκυψαν, ούτε μετάνιωσαν, ούτε λύγισαν.
Την ελληνική σημαία άφησε στα παιδιά του και ο πεθερός ενός από τα ανίψια αυτού του αγωνιστή. Ηταν κι αυτός αριστερός, είχε υποστεί μαζί με τα αδέλφια του διώξεις και εξορίες κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και μετά την ήττα. Και ακόμη είχε εξοριστεί και κατά την απριλιανή δικτατορία, όπως και τα αδέλφια του. Ηταν κι αυτός στο μέτωπο του '40 κι ήταν αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης. Μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ είχε ταχθεί κι αυτός με την ανανεωτική πλευρά.
Ο γαμπρός κι η αδελφή (μια από τις αδελφές του) αυτού του πολιτικού πρόσφυγα, είχαν πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Είχαν υποστεί κι αυτοί τις διώξεις κατά τον εμφύλιο και μετά την ήττα, με πολυετείς φυλακίσεις και εξορίες. Οι διώξεις με τις εξορίες συνεχίστηκαν και κατά τη δικτατορία της 21ης Απριλίου. Ο γαμπρός του κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, καθηγητής σε γυμνάσιο επαρχιακής πόλης, είχε οργανώσει παρέλαση και παρέλασε με τους μαθητές στην επέτειο της 25ης Μαρτίου. Τον κυνήγησαν οι κατακτητές και γλίτωσε κυνηγημένος από του Χάρου τα δόντια. Ηταν η παρέλαση εκείνη πράξη αντιστασιακή, από τις πολλές ίσως που έγιναν τότε, εκείνη τη μαύρη περίοδο, αλλά δεν έχει τόσες σελίδες να τις γράψει η Ιστορία. Ηταν όμως φως μέσα στο σκοτάδι της σκλαβιάς και γι' αυτό είχε εξαγριώσει τους κατακτητές ναζί, που είχαν λυσσάξει.
Το μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς επιδίωξε και θέλησε να οικειοποιηθεί σύμβολα και εκδηλώσεις και να τα ταυτίσει με την αντικομμουνιστική ιδεολογία και το μένος του νικητή κατά του «εχθρού», προβάλλοντας εθνικιστικά και πατριδοκαπηλευτικά ό,τι δεν του ανήκε ή τουλάχιστον δεν ήταν αποκλειστικά της πλευράς των «νικητών». Ο πόλεμος και ο διχασμός συνεχίζονταν με τη μονοπώληση από την πλευρά του τού δήθεν αποκλειστικού αγώνα του κατά των κατακτητών. Και ενέτασσε στον αγώνα αυτόν τον αγώνα κατά του κομμουνισμού, προβάλλοντας τη νίκη του στον εμφύλιο σαν την καθαρότητα απέναντι στα «μιάσματα», παραχαράσσοντας την Ιστορία, αρνούμενο την Ιστορία, διατηρώντας το μίσος και τη μισαλλοδοξία.
Καρπός αυτού του κλίματος και της ιδεολογίας του αντικομμουνισμού ήταν και η επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, τις συνέπειες της οποίας έζησαν στο πετσί τους (κυριολεκτικά) και τμήματα της αστικής τάξης και πολιτικών δυνάμεων της Δεξιάς και του Κέντρου, που ήταν σαφώς αντίθετα και μαχητές της δικτατορίας. Ο κύκλος αυτός του διχασμού και της μετεμφυλιακής τραγωδίας έκλεισε με την πτώση της δικτατορίας, με την κατάρρευσή της μετά την τραγωδία της Κύπρου.
Ωστόσο, οι αγώνες εναντίον του φασισμού και των ναζί για την υπεράσπιση της πατρίδας, για την εθνική ανεξαρτησία, για την εθνική ακεραιότητα και για την εξασφάλιση στην Ελλάδα μιας ανεξάρτητης από οποιαδήποτε εξωτερική επέμβαση δημοκρατικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής, είχαν διπλό χαρακτήρα. Είναι ο ενιαίος και διπλός χαρακτήρας, εθνικός και κοινωνικοπολιτικός, του Οκτωβρίου του '40, που συνεχίστηκε στα κατοχικά και μετακατοχικά χρόνια, για την τεράστια πλειονότητα του ελληνικού λαού, όπως λέει ο αείμνηστος Νίκος Σβορώνος.
Η Αριστερά, το ΚΚΕ και οι άλλες εκφράσεις της δεν δέχθηκαν όλα αυτά τα χρόνια τη μονοπώληση και πατριδοκαπηλία του «εθνικισμού» από τη Δεξιά και τα δυναμικά της στηρίγματα.
Τα σύμβολα, όπως η σημαία και οι εκδηλώσεις, όπως οι παρελάσεις, δεν της ανήκουν της Δεξιάς. Είναι κτήμα του λαού που πολέμησε, αντιστάθηκε και έζησε. Δεν μπορεί να τα χαρίσει η Αριστερά. Γι' αυτό ακούγονται φάλτσα οι απολυτότητες για κατάργηση των παρελάσεων και η απαξίωση της σημαίας.
Ο Νίκος Σβορώνος αναφέρεται στη «μελέτη της παράδοσης». Η παράδοση δεν είναι μόνον η κλασική Ελλάδα, το Βυζάντιο και η Δύση για το σημερινό ελληνικό έθνος. Είναι και η πρόσφατη Ιστορία του, από το 1940 ώς σήμερα. Και δεν είναι δυνατόν να χαρίζεις την παράδοση στους επιβήτορες και τους ρήτορες της εθνικοφροσύνης, με τις ιδιοτέλειες, τις ανεπάρκειες και τις υποτέλειές τους. Ούτε μπορεί να ευτελίζεται η καθαρά εθνική υπόθεση σε αντιπαράθεση με τους διαφόρους του ΛΑΟΣ. Η αξιοπρέπεια κι η Ιστορία τιμούν τους αγώνες.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/11/2007
Σημείωση "Πιπεριάς": Ο Νίκος Κιάος είναι πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ και σήμερα πρόεδρος του ΕΔΟΕΑΠ (ασφαλιστικός φορέας των δημοσιογράφων), ιστορικό στέλεχος της Ανανεωτικής Αριστεράς, με πλούσια αγωνιστική δράση στους Λαμπράκηδες και στη συνέχεια στον παράνομο Ρήγα Φεραίο της δικτατορίας, ενώ σήμερα ανήκει στον πολιτικό χώρο του Συνασπισμού.
No comments:
Post a Comment