Η "κομμούνα" στην Οαχάκα

Η Οαχάκα είναι μια όμορφη μεξικάνικη πόλη με το ιστορικό της κέντρο χτισμένο σε αποικιακό ρυθμό. Τα τελευταία χρόνια πολλοί τουρίστες την επισκέπτονταν για να περάσουν τις διακοπές τους σε ένα περιβάλλον με έντονη επίδραση από τις διαφορετικές ιθαγενικές κουλτούρες, τα αρχαία μνημεία και την αποικιακή παράδοση. Παρά όμως την τουριστική ανάπτυξη, η πολιτεία της Οαχάκα παραμένει η δεύτερη πιο φτωχή πολιτεία στο Μεξικό, σε μια χώρα με τεράστιες περιφερειακές ανισότητες. Το μεγαλύτερο μέρος του αγροτικού πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως σε ύδρευση, αποχεύτεση και ηλεκτρισμό, και τα προβλήματα διαιωνίζονται με την πολύ άσχημη κατάσταση του εκπαιδευτικού συστήματος, που δεν δημιουργεί διεξόδους ελπίδας στούς νέους. Δεν είναι τυχαίο ότι τα ποσοστά του τοπικού πληθυσμού που γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση είναι πολύ χαμηλότερα από αυτά της πιο φτωχής χώρας της Νότιας Αμερικής, της Βολιβίας, και παρόμοια με τα ποσοστά της Ζουαζιλάνδης. Τα γεγονότα του 2006 είναι λίγο - πολύ γνωστά. Τον Μάιο του 2006 το Συνδικάτο των Δασκάλων (Τμήμα 22 του SNTE) ξεκίνησε απεργία ζητώντας αύξηση μισθών αλλά και να δοθούν στους μαθητές παπούτσια και ένα καθημερινό γεύμα ανάμεσα σε άλλα πιο γενικά αιτήματα για αναβάθμιση των υπηρεσιών στις αγροτικές περιοχές. Κάτω από την πίεση μεγαλοξενοδόχων και άλλων επιχειρηματιών, ο κυβερνήτης της Οαχάκα Ουλίσες Ρουίς Ορτίς (URO) προσπάθησε να καταστείλει βίαια των αγώνα των δασκάλων, ωστόσο οι πολίτες της Οαχάκα κατέκλυσαν τους δρόμους και ένα νέο κοινωνικό κίνημα δημιουργήθηκε κάτω από την ομπρέλα της Λαϊκής Συνέλευσης των Λαών της Οαχάκα (APPO) που συμπεριλαμβάνει 356 πολιτικές, αγροτικές και εργατικές οργανώσεις. Η ΑΡΡΟ οργάνωσε τον κόσμο και, αφού κατέλαβε το κέντρο της πόλης, απαίτησε την παραίτηση του URO. Οι απέλπιδες προσπάθειες του Κυβερνήτη να συντρίψει την εξέγερση (που συμπεριλάμβαναν τις δολοφονίες αρκετών διαδηλωτών) δεν απέδωσαν καρπούς και τελικά η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση του Μεξικού έστειλε τον στρατό. Μετά την ανακατάληψη της πόλης τον περασμένο Νοέμβριο τα πράγματα έδειχναν να επανέρχονται στην πρότερη κατάσταση. Ωστόσο, για όσους από εμάς βρέθηκαν εκεί ήταν φανερό πως ο κόσμος μόνο ηττημένος δεν έμοιαζε. Παρά τις συλλήψεις 47 ηγετικών μελών της ΑΡΡΟ και την απίστευτη αστυνόμευση στο κέντρο της πόλης (με 4-5 ένοπλους αστυνομικούς κυριολεκτικά σε κάθε γωνία), κάτι καινούργιο είχε δημιουργηθεί που δεν θα έσβηνε εύκολα. Ο κόσμος αναδιοργανώθηκε με συνεχείς πολιτικές συναντήσεις σε κάθε χωριό αλλά και εγκαθιστώντας μια μόνιμη διαμαρτυρία στην Πόλη του Μεξικού ζητώντας την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων. Με νέα έντυπα και μέσω ραδιοφωνικών σταθμών άρχισαν να περνάνε το μήνυμα πως, αν και όλα ξεκίνησαν σαν μια προσπάθεια των δασκάλων για τη βελτίωση της παιδείας και των συνθηκών ζωής των μαθητών, αναπτύχθηκε σε μια διαδήλωση κατά του κυβερνήτη, αλλά κατέληξε σε μία κρίση που "δεν έχει να κάνει μόνο με την αποχώρηση του Ουλίσες Ρουίς, αλλά έχει πολύ βαθύτερες ρίζες". Ρίζες που έχουν να κάνουν με την καταπίεση, τη φτώχεια, την εκμετάλλευση και που η ελπίδα για αλλαγή της σημερινής κατάστασης ένωσε τους λαούς της Οαχάκα στο να φωνάξουν: "Όλοι είμαστε ΑΡΡΟ" (Todos somos APPO). Η τοπικές αρχές δεν κάθησαν με σταυρωμένα χέρια και επιπρόσθετα με την αστυνομοκρατία άρχισαν να απαγορεύουν σε πολλούς συνδικαλιστές δασκάλους να μπουν ξανά στις τάξεις, ενώ ο Κυβερνήτης προσπάθησε να επηρεάσει τις Ομοσπονδιακές Αρχές ώστε το Ανώτατο Δικαστήριο να μη διερευνήσει τη βίαιη καταστολή του 2006. Η αντίδραση της ΑΡΡΟ ήταν άμεση οργανώνοντας στις 14 Ιουνίου 2007 μια τεράστια διαδήλωση που κατέληξε στη δημιουργία οδοφραγμάτων σε όλη την πόλη, όπως ένα χρόνο πριν. Στις 18 Ιουνίου το Συνδικάτο των Δασκάλων ξαναέστησε τη μόνιμη διαδήλωση στην κεντρική πλατεία (Σόκαλο) ξαναθέτοντας τα αιτήματα της προηγούμενης χρονιάς και στις 21.6 η ΑΡΡΟ ανακοίνωσε πως θα ξανακαταλάβει το ιστορικό κέντρο εφόσον τοπική και ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν ακούνε τον κόσμο και συνεχίζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Έτσι, όσο τα παιδιά στην Οαχάκα δεν έχουν παπούτσια ή κανονικά γεύματα, όσο οι άνθρωποι συνεχίζουν να ζουν σε χωριά που δεν έχουν ύδρευση, αποχέτευση και ηλεκτρικό, ο αγώνας των λαών της Οαχάκα θα συνεχίζεται, και ας ελπίσουμε πως θα είναι νικηφόρος.

Χρήστος ΓΡΑΜΠΟΒΑΣ

Πηγή: Εφημερίδα "Αυγή", www.avgi.gr