Thursday, July 2, 2015

Για να ζήσει η χώρα: ΝΑΙ!

Του Σταύρου Ζουμπουλάκη

Όποιος έζησε το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου 1974 αισθάνεται πολύ δυσάρεστα για τον τρόπο με τον οποίο οργανώθηκε τούτο το δεύτερο δημοψήφισμα μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Μέσα σε πέντε μέρες καλούνται οι πολίτες να αποφασίσουν για μια οικονομική πρόταση, μη οριστική, την οποία δεν έχουν διαβάσει και πολλοί από αυτούς δεν μπορούν να διαβάσουν. Αν προσθέσουμε και τις ρυθμίσεις της πράξης νομοθετικού περιεχομένου, με την οποία αλλάζουν οι ισχύοντες κανόνες για τη συγκρότηση των επιτροπών υποστήριξης του ΝΑΙ ή του ΟΧΙ, η αντιδημοκρατικότητα του παρόντος δημοψηφίσματος, με την επίκληση πάντα του λαού, πολλαπλασιάζεται. Ας είναι. Η Βουλή έκανε δεκτή την πρόταση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με την προσθήκη και της ψήφου των βουλευτών της ναζιστικής Χρυσής Αυγής, και επομένως το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί.

Η κυβέρνηση που αποφάσισε τούτο το δημοψήφισμα αποτελεί μοναδικό φαινόμενο, σε όλο τον πλανήτη, και δίχως ιστορικό προηγούμενο: ειρηνική συνύπαρξη κομμουνιστών και ακροδεξιών εθνικιστών. Ορισμένοι καλοπροαίρετοι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ πίστεψαν αρχικά ότι επρόκειτο για μια αναγκαστική, με βαριά καρδιά, συγκατοίκηση, προκειμένου να εξασφαλίζεται η υπερψήφιση των νομοσχεδίων στη Βουλή. Οι βουλευτές των ΑΝΕΛ θεωρήθηκαν βολικοί και φτηνοί σύμμαχοι που αγοράζονταν με κάνα δυο υπουργεία. Μέγα λάθος. Ανάμεσα στα δύο κόμματα φάνηκε ότι υπάρχει σύμπνοια. Οι βουλευτές και υπουργοί της συγκυβέρνησης μιλάνε όλοι τους την ίδια γλώσσα, μια εύκολη γλώσσα που περιέχει λίγες λέξεις: «περηφάνια», «αξιοπρέπεια» και κυρίως τα αρνητικά μόρια «όχι» και «δεν», που τα κολλάνε σε άλλα λίγα ουσιαστικά ή ρήματα («όχι στην ταπείνωση», «δεν θα υποταχθούμε», και υπόρρητα «όχι στην Ευρώπη»). Όταν σχηματίστηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου, με συμμετοχή του ΛΑΟΣ, έβγαλα ένα μικρό βιβλιαράκι, με τον τίτλο Ανίερη συγκυβέρνηση (Πόλις 2011). Αν έγραφα για την παρούσα συγκυβέρνηση, θα χρησιμοποιούσα πάλι το ίδιο επίθετο, μα αυτή τη φορά στον υπερθετικό βαθμό.

Αυτή λοιπόν η κυβέρνηση Κνιτών και εθνικιστών προσήλθε στις διαπραγματεύσεις με τους σκληρούς εταίρους –δεν το ήξερε;– εντελώς ανέτοιμη και απροετοίμαστη, με έναν άνθρωπο εντελώς ακατάλληλο ως υπουργό Οικονομικών, χωρίς στόχους και σχέδιο, παίζοντας, τζογάροντας και κοροϊδεύοντας, αλλά και με παραληρηματικές ταυτόχρονα ιδέες επαναστατικού μεγαλείου, ότι θα ηγηθούμε ως Έλληνες του αγώνα των ευρωπαϊκών λαών για την απελευθέρωσή τους από τα δεσμά των τραπεζιτών. Πολλή συζήτηση γίνεται τώρα τελευταία αν υπήρχε εξαρχής σχέδιο ρήξης, οπότε οι διαπραγματεύσεις ήταν συνειδητά προσχηματικές, ή αν τα πράγματα οδηγήθηκαν στη ρήξη, από μια σειρά μικρών και μεγάλων λαθών. Θεωρώ ότι αυτό είναι ένα ερώτημα για το μέλλον. Για το σήμερα, είτε το ένα ισχύει είτε το άλλο, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Οι διαπραγματεύσεις, πραγματικές ή προσχηματικές, όπως ήταν φυσικό, ναυάγησαν. Η κυβέρνηση βρέθηκε σε αδιέξοδο. Ακόμη και αν γινόταν δεκτή από τους εταίρους η τελευταία πρότασή της και υπογραφόταν συμφωνία, η συμφωνία αυτή δεν θα ψηφιζόταν στη Βουλή από πολλούς βουλευτές της και, αν ψηφιζόταν, δεν θα εφαρμοζόταν από πολλούς υπουργούς της. Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά από μια τέτοια συμφωνία δεν θα μπορούσε να σταθεί, θα γινόταν κομμάτια, θα έχανε τον κόσμο του. Γι’ αυτό και ο πρωθυπουργός, προκειμένου να σώσει το κόμμα του και άρα τον εαυτό του, έπαιξε τη χώρα στα ζάρια. Τόσο απλά, τόσο κυνικά.

Τι κάνουμε λοιπόν τώρα; Λέμε ΝΑΙ στη συμφωνία, χωρίς να παραλείπουμε να τονίζουμε ότι η σημερινή Ευρώπη είναι μια νεοφιλελεύθερη Ευρώπη, στην οποία ξηλώνεται σιγά σιγά το κράτος πρόνοιας, μια Ευρώπη στην οποία κυριαρχούν δυνάμεις ταξικής αλαζονείας και σκληρότητας, στην οποία υποχωρεί η ίδια η δημοκρατία. Και επίσης ότι η συμφωνία είναι δυσμενής και δυσβάστακτη για τη χώρα. Το ΝΑΙ δεν είναι ιδεώδης λύση, εδώ που φτάσαμε όμως δεν υπάρχουν ιδεώδεις λύσεις. Άλλωστε το ΝΑΙ δεν αποτελεί οικονομική λύση, ανοίγει απλώς τον δρόμο για πολιτική λύση. Το ΟΧΙ οδηγεί στην πλήρη καταστροφή. Ανάμεσα στον θάνατο (ΟΧΙ) και στη συνέχιση της ζωής με λαβωματιές (ΝΑΙ), διαλέγουμε το δεύτερο.

Αποτελεί ερώτημα ωστόσο τι είναι αυτό που οδηγεί πολλούς συμπολίτες μας στο ΟΧΙ, όταν μάλιστα κανείς, απολύτως κανείς, ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, δεν τους εξηγεί τι θα γίνει την επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος, αν επικρατήσει το ΟΧΙ. Τους οδηγεί άραγε σε αυτή την επιλογή η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή, αυτή η ίδια δηλαδή που τους οδήγησε αφελώς να ψηφίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ; Αστεία πράγματα. Τώρα που η χρεοκοπία ξεκίνησε πραγματικά, ξέρουν πια ότι μόνο μαύρες μέρες τους περιμένουν. Εκείνο που τους οδηγεί σε αυτή την αυτοκαταστροφική επιλογή είναι, πιστεύω, ο διάχυτος αριστερο-εθνικολαϊκισμός, όλη αυτή η ρητορική της εθνικής περηφάνιας. Το Κούγκι και ο Ζάλογγος της παραδοσιακής εθνικής ρητορείας έρχονται να διασταυρωθούν με τον μαρτυρικό ηρωισμό της Αριστεράς. Σε αυτή την πορεία προς τον θάνατο με το κεφάλι ψηλά η συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ αποκαλύπτει όλη τη σημασία της.

Υπάρχουν όμως και πολλοί άλλοι τραυματισμένοι συμπολίτες μας, δικαιολογημένα θυμωμένοι, που παίρνουν τον δρόμο της καταστροφής (ΟΧΙ), την οποία βλέπουν καθαρά μπροστά τους, με το επιχείρημα πως δεν έχουν τίποτε να χάσουν, ότι ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται. Και όμως έχουν να χάσουν πολλά. Είναι άλλο να είσαι άνεργος σε μια χώρα που στέκεται στα πόδια της, που έχει νοσοκομεία και σχολεία, ένα κάποιο πλαίσιο αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, και εντελώς άλλο σε μια εξαθλιωμένη χώρα όπου δεν λειτουργεί τίποτε, άλλο δηλαδή να είσαι άνεργος στη λαβωμένη Ελλάδα και άλλο στο Αφγανιστάν. Αυτό βέβαια είναι ένα ορθολογικό επιχείρημα που δεν το ακούνε εύκολα οι αναγκεμένοι άνθρωποι. Πρέπει όμως να τους πείσουμε, αυτές τις λίγες μέρες που απομένουν μέχρι το δημοψήφισμα. Όσοι καλοπροαίρετοι, φτωχοί άνθρωποι –δεν μιλώ για τους φανατικούς– ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ, με την ελπίδα ότι θα ανακουφίσει τα βάσανά τους, πρέπει να πειστούν ότι η ελπίδα τους δεν βρίσκεται εκεί.

Το μεγάλο ρεύμα τού ΝΑΙ πρέπει να διαμορφωθεί, διαμορφώνεται ήδη, από πολλά ρυάκια, από πολλές τάσεις. Υπάρχει βεβαίως το ΝΑΙ του νεοφιλελευθερισμού, της ταξικής αλαζονείας, της αδιαφορίας για τους φτωχούς. Υπάρχει όμως και το ΝΑΙ της κοινωνικής αλληλεγγύης, της δημοκρατικής παράδοσης, της σοσιαλδημοκρατίας. Αυτό το άλλο ΝΑΙ πρέπει να ακουστεί δυνατά και διακριτά αυτές τις κρίσιμες μέρες.

Πηγή: Athens review of books

No comments: