Ή χάνουμε όλοι ή κερδίζουμε όλοι

Του Martin Schulz*

Για πρώτη φορά από την ίδρυσή της, η αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποτελεί μια πραγματική πιθανότητα. Εδώ και μήνες, η Ευρωπαϊκή Ενωση παραπαίει από τη μια κρίσιμη σύνοδο κορυφής στην άλλη, τη στιγμή που η οικονομική κρίση έχει αυξήσει τη φτώχεια και ιδίως την ανεργία μεταξύ των νέων ανθρώπων, η οποία έχει πλέον αγγίξει καταστροφικά επίπεδα. Οι νέοι διαδηλώνουν στους δρόμους της Ευρώπης ενάντια σε ένα οικονομικό σύστημα που επιτρέπει σε μια μικρή μειοψηφία να απολαμβάνει τα κέρδη όταν βρισκόμαστε σε εποχές ευημερίας και που αναγκάζει την κοινωνία ως σύνολο να επωμίζεται τις απώλειες σε δύσκολους καιρούς. Ενα σύστημα το οποίο καθιστά ανώνυμους οίκους αξιολόγησης στη Νέα Υόρκη ισχυρότερους από δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις και Κοινοβούλια.

Αυτή η κρίση εμπιστοσύνης στην πολιτική και στους θεσμούς της υπονομεύει συγχρόνως την πίστη στην Ευρώπη. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν με καχυποψία τη δουλειά μας, καθώς αποφάσεις που επηρεάζουν όλους μας λαμβάνονται από τους επικεφαλής των κυβερνήσεων πίσω από κλειστές πόρτες. Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι μια επιστροφή σε μια μορφή ευρωπαϊκών πολιτικών που νόμιζα ότι είχε εκτοπισθεί στα βιβλία της Ιστορίας.

Η μεταπολεμική Ευρώπη οικοδομήθηκε στη βάσιμη αντίληψη ότι τα συμφέροντά μας δεν μπορούν να διαχωριστούν πλέον από τα συμφέροντα των γειτόνων μας και στην κοινή διαπίστωση ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν αποτελεί ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος στο οποίο κάποιος πρέπει να χάσει για να κερδίσει κάποιος άλλος. Η αλήθεια είναι το ακριβώς αντίθετο: ή χάνουμε όλοι ή κερδίζουμε όλοι. Βασικός κανόνας γι’ αυτό είναι η πλήρης συνεργασία των ευρωπαϊκών διαδικασιών και θεσμών: του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου όπου εκπροσωπούνται όλα τα μέλη της Ε.Ε. Η «κοινοτική μέθοδος» δεν αποτελεί τεχνοκρατικό σχέδιο, αλλά την αρχή που βρίσκεται στην καρδιά όσων πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ενωση!

Το κοινοτικό σχέδιο υπονομεύθηκε. Η πληθώρα των συναντήσεων κορυφής, και η αυξανόμενη εμμονή στις συναντήσεις αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, περιορίζουν δραστικά τον ρόλο του μοναδικού άμεσα εκλεγμένου κοινοτικού οργάνου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων. Ο ρόλος των αντιπροσώπων των λαών της Ευρώπης έχει ουσιαστικά περιορισθεί στην επιβεβαίωση συμφωνιών στις οποίες καταλήγουν οι κυβερνήσεις σε αίθουσες των Βρυξελλών. Αλλά και τα εθνικά Κοινοβούλια δεν τα καταφέρνουν και πολύ καλύτερα.

Οι πολίτες αντιδρούν σε αυτό το έλλειμμα κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης, αντιμετωπίζοντας τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται από τους ηγέτες τους ως τίποτε περισσότερο από μια σειρά διαταγών από τις «Βρυξέλλες». Το τίμημα γι’ αυτό το πληρώνει η Ευρωπαϊκή Ενωση ως σύνολο, καθώς η απογοήτευση με την πολιτική δημιουργεί γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη αντιευρωπαϊκού αισθήματος.

Κύριο έργο μου ως προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι να αναστραφεί αυτή η κραυγαλέα έλλειψη δημοκρατίας, αυτή η εμμονή στις συνόδους κορυφής, αυτή η συνεχιζόμενη τάση επανεθνικοποίησης της χάραξης πολιτικής. Επιθυμώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αναδείξει τη φυσιογνωμία του ως φόρουμ για τη δημοκρατία και τον ενήμερο και πολιτικοποιημένο διάλογο, σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Δεν θα είμαι ένας εύκολος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Θα είμαι ένας πρόεδρος, ο οποίος θα αγωνιστεί, εάν χρειαστεί, για να διασφαλισθεί ότι η Επιτροπή θα σέβεται τα δικαιώματα και τις αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου, που θα ενεργεί όταν τα συμφέροντα των πολιτών κινδυνεύουν και που θα εκπροσωπεί ισχυρούς βουλευτές που αγωνίζονται για τα συμφέροντα των πολιτών που εκπροσωπούν. Θα καταβάλω κάθε προσπάθεια για να ξανακερδηθεί η χαμένη δημόσια εμπιστοσύνη στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης και να αναζωπυρωθεί ο ενθουσιασμός για την Ευρώπη. Οποιος θεωρεί ότι μπορεί να επιτευχθεί περισσότερη Ευρώπη με λιγότερο κοινοβουλευτισμό θα με βρει αντιμέτωπο.

*O κ. Martin Schulz είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.