Ο Σαμαράς υπονομεύει την πολιτική ομαλότητα

Tου Ηλία Κανέλλη

Ανάμεσα στις πολλές ανεπάρκειες που ανέδειξε η οικονομική κρίση, ήταν και εκείνη του πολιτικού προσωπικού. Πολιτικά άναρθρες ηγεσίες, άβουλοι υπουργοί, κοινοβουλευτικές ομάδες από οπορτουνιστές και κοντόθωρους επαρχιώτες, ανεπαρκή στελέχη – ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα το οποίο ένα πράγμα γνωρίζει: τα κλισέ του λαϊκισμού. Η κρίση της πολιτικής εκπροσώπησης είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της περιόδου που διανύουμε. Είναι μια κρίση που από μόνη της θα αρκούσε για να οδηγήσει τη χώρα στην παραλυσία. Και για να είμαστε ακριβέστεροι, η παραλυσία στην οποία βρίσκεται η χώρα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο συγκεκριμένο πολιτικό προσωπικό, στην αναποφασιστικότητα του, στην αβουλία του, στο φόβο του ή και (για το μεγαλύτερο μέρος των αριστερών ηγεσιών) στην άγνοια κινδύνου.

Από αυτό το αδιέξοδο προσκήνιο διαφοροποιείται και ξεχωρίζει ένα πολιτικό πρόσωπο και οι πολιτικές του που, αν τα πράγματα ακολουθήσουν μια φορά κανονικότητας, θα μπορούσε να βρεθεί κάποια στιγμή στα ηνία της χώρας. Είναι ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο δημοκρατικώ τω τρόπω κληρονόμος του κόμματος μέσω του οποίου εκφράζονται οι δυνάμεις της συντήρησης στη χώρα: ο Αντώνης Σαμαράς.

Ο Αντώνης Σαμαράς βρέθηκε επικεφαλής του κόμματος που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Έστω κι αν είναι το κόμμα που έχει τη μεγαλύτερη συγγένεια με τη μεταπολεμική εθνικοφροσύνη μιας εκδικητικής ψωροκώσταινας, η ιστορική συγκυρία το θέλησε να είναι το πρώτο εξωστρεφές, δυτικότροπο μεγάλο κόμμα του πολιτικού συστήματος. Η ιδεολογική ταυτότητα της Νέας Δημοκρατίας ήταν σαφής, προφανής, αταλάντευτη – και δεν παζαρεύτηκε σε κανένα πεδίο ιδεολογικής, πολιτικής και οικονομικής αμφιταλάντευσης. Η φράση που την εξέφραζε ήταν του ιδρυτή της: «Ανήκομεν εις την Δύσιν». Παρά τους οπορτουνισμούς, τις ιδεολογικές αγκυλώσεις προς τα «μπααθιικά κινήματα», τον ωφελιμιστικό εθνοκεντρισμό του «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» και τον εθνοπρεπώς αριστερό λαϊκισμό του «Έξω απ' την ΕΟΚ», την ταυτότητα αυτή δεν την αμφισβήτησε ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Η πρώτη ουσιαστική συστημική αμφισβήτηση αυτής της ταυτότητας στη Μεταπολίτευση έγινε από τον Αντώνη Σαμαρά. Υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Μητσοτάκη (1990-1992) και φέρελπις συντηρητικός πολιτικός, επέλεξε να πολιτευθεί μάλλον ως μεσσήνιος φύλαρχος παρά ως κοσμοπολίτης Έλληνας. Τα αποτελέσματα της πολιτικής του είναι γνωστά: εκτός των άλλων, ανήγαγε σε μείζον εθνικό θέμα μια περιφερειακή διαμάχη για το όνομα της χώρας που σήμερα αποκαλούμε με τα αρχικά μιας κωδικής ονομασίας, πΓΔΜ. Πριν εκδιωχθεί από την κυβέρνηση, προκειμένου η Ελλάδα να γλιτώσει τη διεθνή απομόνωση, είχε προλάβει να νταραβεριστεί με έναν τυχοδιώκτη πολιτικό εγκληματία όπως ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, να δηλητηριάσει την ελληνική επικράτεια με τη στρατηγική και τη ρητορική του μίσους έναντι γειτονικών χωρών που αντιμετωπίστηκαν με την έχθρα που προκύπτει από ένα σύμπλεγμα ανωτερότητας και να εκμαυλίσει σε μεγάλο βαθμό παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης χρησιμοποιώντας για να προωθήσει τους ιδεολογικοπολιτικούς σκοπούς του τα μυστικά κονδύλια του υπουργείου που διαχειρίστηκε.

Ο Αντώνης Σαμαράς, που απομακρύνθηκε για πολλά χρόνια από το προσκήνιο εξαιτίας εκείνης της πολιτικής του, επέστρεψε κολακεύοντας τον καραμανλισμό – κι ας ήταν ο Καραμανλής που δήλωσε, μετά την αποπομπή του από το υπουργείο Εξωτερικών στις 13/4/1992, ότι όσο θα είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Σαμαράς δεν θα διαβεί το κατώφλι του προεδρικού μεγάρου. Μελό φράσεις, όπως η αναφορά του στο «δάκρυ του εθνάρχη», χρησίμευσαν για να εκμεταλλευτεί τη λήθη των γεγονότων εκείνης της εποχής που φέρνει η απόσταση – αν και, όπως αποδείχθηκε, τελικά επικράτησε επί ενός κόμματος αποψιλωμένου από κάθε ιδεολογικό διακύβευμα: τα λούμπεν συστατικά της νεοκαραμανλικής Ν.Δ. που παρέλαβε ο Σαμαράς συναγωνίζονταν τον ηθικολογικό κρατισμό, την «ιδεολογία» του κόμματος την τελευταία περίοδο διακυβέρνησης απ' αυτό.

Αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης πλέον, ο «συστημικός» Σαμαράς έχει επινοήσει ένα νέο ιδιότυπο αντάρτικο στην πολιτική των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση να συγκρατήσουν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Οχυρώνεται, ακόμα μια φορά πίσω από τα χάρτινα τείχη του γνωστού εθνοκεντρισμού του, ισχυριζόμενος ότι, στη δυσχερή για τη χώρα μας οικονομική κατάσταση (το κράτος συνεχίζει να κρατιέται στη ζωή με τα δανεικά ενός προστατευτικού μηχανισμού, αφού δεν μπορεί να δανειστεί στις αγορές για να αντεπεξέλθει στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του), αυτός πρέπει και μπορεί να διαπραγματευτεί τους όρους του Μνημονίου Στήριξης – και όσο δεν γίνεται αυτό, αρνείται μια μίνιμουμ πολιτική συναίνεσης. Στην πραγματικότητα, η νέα διαπραγμάτευση δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια λαϊκιστική υπόσχεση μαγικής λύσης των προβλημάτων της χώρας (θα εξαλείψει το έλλειμμα μέσα σ' ένα χρόνο, θα μειώσει τους φόρους, θα εξασφαλίσει ανάπτυξη), δηλαδή μια έμμεση (πλην ψευδής, καθ' όσον ξέρει ότι είναι ανεδαφική) υπόσχεση ευημερίας στον δοκιμαζόμενο λαό.

Ο Αντώνης Σαμαράς αρνείται να διαβεβαιώσει την Ευρώπη ότι θα πολιτευτεί ως δύναμη συστημικής σταθερότητας αν η σημερινή κυβέρνηση καταρρεύσει, αρνείται να εγγυηθεί την πολιτική ομαλότητα. Παρά τις συστηματικές και συνεχείς αποδοκιμασίες από τα ευρωπαϊκά συγγενή στη Ν.Δ. κόμματα, ο έλληνας αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, υιοθετώντας μάλιστα το επικοινωνιακά επιθετικό κουτσαβάκικο «στυλ Τσίπρα», επιλέγει μια στάση που οδηγεί την Ελλάδα πολύ πέρα από την οικονομική κατάρρευση: στην οικονομική και, κυρίως, στην πολιτική απομόνωση.

Αλλά το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται σήμερα η χώρα είναι, στην ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματός της, να προστεθεί ο εθνοκεντρικός πολιτικός τυχοδιωκτισμός του Αντώνη Σαμαρά.

Editorial The Books Journal