Δύσκολοι καιροί για Τσιγγάνους

Ο καιρός...

... των Τσιγγάνων δεν έχει έρθει ακόμη. Δώδεκα εκατομμύρια περιπλανώμενες ψυχές, η μεγαλύτερη μειονότητα, αν είχε κράτος θα ήταν μεγαλύτερο από πολλά άλλα κράτη της Ευρώπης. Δεν είχε ποτέ. Με εξαίρεση ένα ανεξάρτητο φέουδο που είχαν ιδρύσει οι Τσιγγάνοι στην Κέρκυρα το 1386. Αλλά και στο Ναύπλιο του 1444, ο Ιωάννης ο Τσιγγάνος είχε διοριστεί δρουγγάριος (στρατιωτικός διοικητής), κάτι που, όπως γράφει ο ιστορικός Φρέιζερ, δείχνει πως οι Τσιγγάνοι έχαιραν κάποιας εκτίμησης στη βυζαντινή Ελλάδα. Όχι πάντως στη σημερινή. Ούτε στην Ιταλία του Μπερλουσκόνι που έχει εξαπολύσει κύμα διώξεων κατά των Τσιγγάνων. Ίσως γι΄ αυτό ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς αποφάσισε να αρχίσει από εκεί μια μεγάλη περιοδεία στην Ευρώπη.

Η ιδέα...

... τού ήρθε όταν τσάκισε πριν από έναν μήνα τη μέση του πέφτοντας από μια κερασιά στον κήπο του στο Βελιγράδι. Ίσως να θυμήθηκε τους ομοφύλους του που σκαρφαλώνουν σε ξένες κερασιές, αφού δεν μπορούν να έχουν δικές τους ή να διάβασε για τα βάσανά τους στην Ιταλία ή αλλού. Ποιος ξέρει. Ο Τσιγγάνος μουσικός του Σαράγεβο, από Κροάτη πατέρα και Σέρβα μάνα, είναι για πολλούς Τσιγγάνους βασιλιάς τους. Ένας βασιλιάς χωρίς στέμμα, ενός λαού χωρίς χώρα. Σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερί- δα «Λα Στάμπα», πενήντα οκτώ ετών πια, ο Μπρέγκοβιτς θυμάται τα νεανικά του χρόνια, όταν ήταν ροκ σταρ στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο, όταν όργωνε τις θάλασσες με ένα ιστιοφόρο, όταν έπαιζε στα νάιτ κλαμπ της Νάπολι κι όταν επέστρεψε στο Σαράγεβο για να σπουδάσει φιλοσοφία. Έτσι ανακάλυψε τους Έλληνες. Τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη; «Στους μαρξιστές άρεσε ο Αριστοτέλης», λέει ο Μπρέγκοβιτς. «Τα “Πολιτικά” του είναι μια επιστήμη με την οποία μπορεί να οργανωθεί μια κοινωνία». Και ο Μαρξ; Δεν γίνεται να μη διάβασε Μαρξ. «Τον διάβασα και εξακολουθώ να τον διαβάζω. Η ψυχή μας έχει ανάγκη από κάτι αριστερό. Ευχαριστήθηκα όταν διάβασα στους “Τάιμς” πως ο Μαρξ παραμένει ο πιο πολυδιαβασμένος φιλόσοφος στον κόσμο. Ο καπιταλισμός δεν μας έσωσε. Γι΄ αυτό θα συμβούλευα ένα βιβλίο του Μαρξ για τις διακοπές».

Οι Τσιγγάνοι...

... άραγε γιατί αγαπούν τόσο πολύ τη μουσική; «Γιατί έτσι ζουν. Η μουσική είναι κάτι που το μαθαίνουν αμέσως. Και ζουν με αυτό». Με αυτό ζει και ο Μπρέγκοβιτς. Με τους αρχαίους, τον Μαρξ και τα χάλκινα παραμάσχαλα, αυτός και η ορχήστρα του, η «μπάντα για γάμους και κηδείες», οργώνουν τον κόσμο και τον φέρνουν πιο κοντά στις χαρές και τις λύπες των Τσιγγάνων.

Ο Μπρέγκοβιτς...

... νιώθει πικρία για όσα συμβαίνουν στην Ιταλία. «Είναι άραγε όλοι οι Σικελοί μαφιόζοι, επειδή στη Σικελία υπάρχει η Μαφία; Αν δεν κάνω λάθος, η Μαφία είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τους Τσιγγάνους. Πρέπει να προσέξουμε τις ρατσιστικές θεωρίες. Δεν είμαστε άγριοι, έχουμε δώσει πολλά στον ευρωπαϊκό πολιτισμό κι αυτό το γνώριζαν καλύτερα από όλους ο Μπραμς και ο Λιστ».

Του Ρούσσου Βρανά

Πηγή: Τα Νέα