Γιατί Ανω Μακεδονία

Του Σταυρου Λυγερου

Η προσπάθεια των Σλαβομακεδόνων να σφετερισθούν την ιστορική κληρονομιά των αρχαίων Μακεδόνων ενοχλεί την ελληνική κοινή γνώμη, αλλά το κύριο πρόβλημα είναι η γεωπολιτική πτυχή. Η Μακεδονία στους νεώτερους χρόνους είναι πολυεθνική. Δεν είναι η πατρίδα ενός και μόνο έθνους. Οι εθνότητες που την κατοικούν έχουν δικαίωμα στη χρήση του όρου Μακεδονία με την έννοια του εθνογεωγραφικού προσδιορισμού (Ελληνομακεδόνες, Σλαβομακεδόνες, Βουλγαρομακεδόνες, Αλβανομακεδόνες κ.λπ.). Η κρατική ιδεολογία των Σκοπίων, όμως, εμφανίζει τη Μακεδονία σαν πατρίδα του ανύπαρκτου «μακεδονικού έθνους». Και, κατ’ επέκταση, εμφανίζει τη λεγόμενη Μακεδονία του Αιγαίου να βρίσκεται υπό ελληνική κατοχή! Οι Σλαβομακεδόνες δηλώνουν ότι το όνομα είναι η ταυτότητά τους, επειδή μέσω αυτού νομιμοποιούν το ιδεολόγημα της «διαμελισμένης μακεδονικής πατρίδας».
Μέσω του ονόματος το μέρος επιχειρεί να σφετερισθεί το όλον. Η Ελλάδα θίγεται από τον σφετερισμό και γι’ αυτό επιδιώκει να τον ακυρώσει. Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι να βρεθεί μία οποιαδήποτε σύνθετη ονομασία για να ξεμπερδεύουμε. Είναι να επιβληθεί η σύνθετη ονομασία που αντανακλά την πραγματικότητα. Λόγω της αλβανικής κοινότητας δεν είναι ρεαλιστικός ένας εθνικός προσδιορισμός, όπως Σλαβομακεδονία. Είναι ρεαλιστικός και δόκιμος ένας γεωγραφικός προσδιορισμός, όπως Ανω Μακεδονία (Γκορναματσεντόνια στα σλαβομακεδονικά). Το Βόρεια Μακεδονία δεν είναι λάθος, αλλά έχει το σοβαρό μειονέκτημα ότι σημειολογικά παραπέμπει σε διχοτομημένα εθνικά κράτη (Κορέα και Βιετνάμ). Μπορεί, δηλαδή, από άλλο δρόμο να προκαλέσει σύγχυση.

Υπάρχει και το «Νέα Μακεδονία». Είχε πέσει στο τραπέζι για αντιδιαστολή με την αρχαία, όταν επικρατούσε στην Ελλάδα μία ιστορικίστικη προσέγγιση του προβλήματος. Το «Νέα Μακεδονία» δεν είναι γεωγραφικός προσδιορισμός και δεν υπηρετεί την προσπάθεια της Αθήνας να ακυρώσει το ιδεολόγημα της «διαμελισμένης μακεδονικής πατρίδας». Δεν ακυρώνει ούτε τον σφετερισμό της ιστορικής κληρονομιάς. Σημειολογικά, ο προσδιορισμός «νέα» υποδηλώνει δεσμό και όχι αντιδιαστολή με την αρχαία Μακεδονία. Αυτό ισχύει και διεθνώς και στην Ελλάδα. Τη Νέα Υόρκη, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νέα Ιωνία τις έφτιαξαν μετανάστες ή πρόσφυγες από τη βρετανική Υόρκη, την ολλανδική Ζηλανδία και τη μικρασιατική Ιωνία. Στο Ανω Μακεδονία συγκλίνει και η αντιπολίτευση (πλην ΛΑΟΣ). Αποτελεί, δηλαδή, στέρεη βάση για άσκηση εθνικής πολιτικής. Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση Καραμανλή κινείται σωστά. Τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά στο διεθνές κλίμα. Εάν οι Σλαβομακεδόνες πεισθούν ότι η Αθήνα μένει αταλάντευτη, θα υποχρεωθούν να επιλέξουν. Από τη μια η φαντασίωση της «μεγάλης Μακεδονίας» και από την άλλη τα πραγματικά οφέλη της ένταξης στο ΝΑΤΟ και αύριο στην Ε.Ε.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Επίσης από το e-rooster.gr ένα αξιόλoγο άρθρο σχετικά με το ζήτημα της FYROM με τίτλο: "Déjà vu: Μακεδονικό και η ανυπαρξία ρεαλιστικής εξωτερικής πολιτικής"

«Είδα πριν λίγες μέρες τον Λαζόπουλο να απαγγέλλει την επιστολή Θεοδωράκη, σχετικά με το μακεδονικό, με την οποία μας ζητάει να κλείσουμε τα σύνορα, να κάνουμε ότι θυσίες χρειάζεται για την Ελλάδα και να πέσουμε με ψηλά το κεφάλι. Θα ήτανε ενδιαφέρον βέβαια να ακούγαμε επίσης από τον Λαζόπουλο γιατί όταν είχε έρθει η σειρά του να κάνει την μικρή συγκριτικά θυσία της στρατιωτικής θητείας που κάνουν όλοι οι Έλληνες πολίτες, αυτός κυριολεκτικά έκανε τον τρελό για να την αποφύγει. Εν πάσει περιπτώση, στην ίδια επιστολή Θεοδωράκη, πέρα από την κήρυξη του ανένδοτου, επαναλαμβανόταν όλα τα γνωστά περί συνομωσίας των ιμπεριαλιστών (κάπου εκεί αναφέρεται συνήθως και ο Kissinger) να εξοντώσoυν τους μοναδικούς και ανυπότακτους Έλληνες. Τα γνωστά συμπλέγματα καταδίωξης δηλαδή που, ενώ δεν υιοθετούνται άμεσα από κανένα τεχνοκράτη, παρολαυτά εξαιτίας της ευρείας αποδοχής τους καταφέρνουν και επηρεάζουν την εξωτερική μας πολιτική μέσω του πολιτικού κόστους.

Στον παραπάνω πόλο υπάρχει ένα αντίβαρο. Είναι οι “εγχώριοι κοσμοπολίτες” (σαν τυπικό εκπρόσωπο σκεφτείτε τον Ν. Δήμου), οι οποίοι επίσης θεωρούν τον ελληνικό λαό μοναδικό, αλλά για την τριτοκοσμικότητα του. Για αυτούς, οποιοδήποτε δείγμα πατριωτισμού από τις εθνικές εορτές μέχρι τους πανηγυρισμούς για το Euro 2004 είναι απόδειξη της οπισθοδρόμησής μας. Σχετικά με την υπόθεση της FYROM, διακηρύσσουν ότι πρέπει να ακολουθήσουμε ιδεαλιστικές αρχές στην εξωτερική μας πολιτική και να αφήσουμε όποιον θέλει να ονομάζεται όπως θέλει. Στο ίδιο ιδεαλιστικό πλαίσιο ανάλυσης, επιδεικνύουν μεγάλη ευαισθησία για οποιαδήποτε μειονότητα έχει να διεκδικήσει κάτι από την Ελλάδα. Περιέργως όμως, ξεχνάνε την ευαισθησία τους όταν πρόκειται για Έλληνες Βορειηπειρώτες, Πολίτες, Ίμβριους κλπ., στο όνομα τότε ενός νεφελώδους ρεαλισμού. Αυτή η αντίφαση εξηγείται μόνο όταν συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η μερίδα αναλυτών ουσιαστικά πέρνουνε θέσεις εξ’ αντιθέσεως. Η underlying λογική είναι πάνω-κάτω ως εξής: “Δεν μας αρέσει η οπισθοδρομική Εκκλησία και ο κλόουν δήμαρχος Θεσσαλονίκης, άρα διαφωνούμε σε ότι αυτοί υποστηρίζουν, είτε πρόκειται για τo μακεδονικό, είτε πρόκειται για το βιβλίο ιστορίας”.

Σε μια σοβαρή όμως εξωτερική πολιτική, δεν χωράνε ούτε οι υστερικοί εθνικισμοί αλλά ούτε και οι αντιφάσεις και ο απεριόριστος ενδοτισμός των εγχώριων κοσμοπολιτών. Εμείς οι υπόλοιποι έχουμε χρέος να απαιτούμε μια εξωτερική πολιτική με συνέπεια, βασισμένη σε συγκεκριμένες αρχές που θα προωθούν τα συμφέροντα και την βιωσιμότητα της Ελλάδος. Προσωπικά δεν έχω καταλήξει ποιά είναι η ιδανική αντίδραση στο μακεδονικό, αλλά πιστεύω ότι όποια απόφαση και στρατηγική πρέπει να βασίζεται σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο ανάλυσης που αναγνώριζει τον δυναμικό και εύθραυστο χαρακτήρα των διεθνών σχέσεων, όπως και την ανάγκη κάθε χώρας να μεγιστοποιεί την δυναμή της για να μπορέσει να επιβιώσει μακροπρόθεσμα, α λα Marsheimer. Σύμφωνα με αυτό το paradigm, όπως οι εταιρίες για να εξασφαλίσουνε την επιβίωση τους σε ένα ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον είναι value maximizers, έτσι και τα κράτη σε ένα ασταθές περιβάλλον είναι power maximizers –και δεν υπάρχει τίποτα μη φιλελεύθερο σε αυτή την προσέγγιση. Υπό αυτό το πλαίσιο, πρέπει να αξιολογήσουμε την στάση μας στο μακεδονικό με cost-benefit analysis και να κάνουμε ερωτήσεις όπως: είχαμε μειωμένη οικονομική διείσδυση στα Σκόπια εξαιτίας αυτής της ιστορίας; Το πολιτικό κεφάλαιο που ξοδέψαμε μέχρι τώρα, πως αλλιώς θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε; Επίσης, η πολιτική prestige που ουσιαστικά ακολουθήσαμε, σε ποιο βαθμό έκανε προβολή της δύναμης της Ελλάδας στον βαλκανικό χώρο; Τα side-effects του εγχειρήματος όπως η κινητοποίηση της διασποράς ήτανε συνολικά θετικά ή αρνητικά; Τελικά, τι αξία έχει το brand Μακεδονία, συμβολικά, οικονομικά και ψυχολογικά;
Κάπως έτσι, για μια εξωτερική πολιτική μακριά από ΛΑΟΣ και ΣΥΡΙΖΑ...».

Σχόλιο "Πιπεριάς": Τα δυο παραπάνω κείμενα πιστεύω ότι δίνουν την δυνατότητα για σκέψη και συζήτηση για το πρόβλημα με την FYROM.