Ο Οδυσσέας της Καραϊβικής

Του Πετρου Παπακωνσταντινου

Αν ο Ομηρος ήταν όχι αρχαίος Ελληνας, αλλά σύγχρονος Κουβανός, η Ιλιάδα θα είχε πρωταγωνιστή τον Γκεβάρα και η Οδύσσεια τον Κάστρο. Ο Τσε πέθανε προτού γεράσει, για να γίνει σύμβολο μιας πάντα νεανικής επανάστασης που δεν καταφέρνει να νικήσει, αλλά και δεν υφίσταται τη φθορά από την ίδια της τη νίκη. Ο Φιντέλ, όπως και η χώρα του, γέρασε χωρίς να νικηθεί. Ο μεγαλύτερος πολιτικός Survivor του εικοστού αιώνα ύψωσε την ερεθιστική, κόκκινη σημαιούλα του μπροστά στη μύτη του τρομερού ταύρου. Στον μισό αιώνα από τη θριαμβευτική Πρωτοχρονιά του 1959, επέζησε δέκα Αμερικανών προέδρων, μιας εισβολής που οργανώθηκε από τη CIA, αλλεπάλληλων συνωμοσιών για τη δολοφονία του, 45 χρόνων εξοντωτικού εμπάργκο και της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ, που στέρησε το απείθαρχο νησί από το πιο σημαντικό του στήριγμα.

Πολλά μπορεί να καταλογίσει κανείς στην Κούβα - η οποία συναγωνίζεται, πάντως, αν δεν ξεπερνάει τις ΗΠΑ ως προς το προσδόκιμο επιβίωσης και τη μείωση της βρεφικής θνησιμότητας. Αλλά οι τελευταίοι που νομιμοποιούνται να της δίνουν μαθήματα είναι οι Αμερικανοί. Εκείνοι που εισέβαλαν στο νησί το 1906 και εγκαθίδρυσαν κατοχικό καθεστώς για να καταστείλουν λαϊκή εξέγερση. Εκείνοι που στήριξαν τη διεφθαρμένη δικτατορία του Μπατίστα, μετατρέποντας την Κούβα σε τεράστιο πορνείο και καζίνο των πλούσιων γειτόνων του. Εκείνοι, τέλος, που υπόσχονται την ελευθερία, τη στιγμή που ανοίγουν σε κατεχόμενο κουβανικό έδαφος το κολαστήριο του Γκουαντάναμο.

Στα μάτια των τουριστών, η σημερινή Κούβα προβάλλει φτωχική, με έντονα τα σημάδια του χρόνου. Οπως η καβαφική Ιθάκη, εκείνο που πρόσφερε σε όσους την αγάπησαν ήταν ένα ταξίδι, που δεν μπορούν ούτε να ονειρευτούν ούτε να αγοράσουν από τα τουριστικά γραφεία οι επικριτές της. Στον Φιντέλ χρωστάμε τον μύθο της Κοκκινοσκουφίτσας που, μια φορά στο εκατομμύριο, καταφέρνει να νικήσει το λύκο. Και τι αξία θα είχε η ζωή, αν ήταν τόσο προβλέψιμη, ώστε ο λύκος να τρώει πάντα την Κοκκινοσκουφίτσα;

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 21/2/2008