Οι ανυπότακτοι δεν ψήφισαν

Κάλπες και κοινωνική εξέγερση συνήθως δεν πάνε μαζί. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στο Μεξικό: Την περασμένη εβδομάδα, η δεξιά κυβέρνηση του Φελίπε Καλντερόν έστησε ένα σκηνικό δημοτικών εκλογών στις δύο πιο ανυπότακτες επαρχίες, στην Τσιάπας και την Οαχάκα. Απέτυχε όμως παταγωδώς, αφού πάνω από τους μισούς ψηφοφόρους γύρισαν την πλάτη στην εκλογική διαδικασία. Αλλωστε, επρόκειτο για εκλογές μειωμένου ενδιαφέροντος που αποσκοπούσαν στην επιλογή νέων δημάρχων και μελών για τα νομοθετικά σώματα στις πολιτείες.
Φυσικά, η τρομοκρατία δεν έλειψε. Με την Τσιάπας και την Οαχάκα να έχουν κηρυχθεί επικίνδυνες ζώνες και με τις στρατιωτικές περιπόλους, τα εκλογικά τμήματα παρέμειναν άδεια, εκτός από ένα στην Οαχάκα, που γέμισε δέχτηκε μια «ορφανή» με ένα νεκρό βομβιστική επίθεση.
Είχαν προηγηθεί κι άλλες τρομοκρατικές ενέργειες, όπως εκείνη του κυβερνήτη της Οαχάκα, Ουλίσες Ρουίς, που απειλούσε τους δημοσίους υπαλλήλους ότι αν δεν ψηφίσουν τους δεξιούς υποψήφιους, θα απολύονταν.
Με την αμερικανική υποστήριξη στο τσεπάκι και υπό το πρόσχημα του πολέμου κατά των ναρκωτικών, ο πρόεδρος Καλντερόν έχει προχωρήσει ήδη στον ακροβολισμό 30.000 στρατιωτών κατά μήκος της επικράτειας, ενώ στις επαρχίες Τσιάπας και Οαχάκα έχει στήσει 97 μόνιμες βάσεις παραστρατιωτικών ομάδων.
Σύμφωνα με πηγές των Ζαπατίστας, το 2007 πάνω από 112.000 στρέμματα γης έχουν λεηλατηθεί, κι έχουν αποδοθεί σε παραστρατιωτικούς που εμφανίζονται ως υποστηρικτές των νοικοκυραίων ή ως επιφανή στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
Εκείνο που πραγματικά συμβαίνει στο Μεξικό είναι μια διαρκής κοινωνική εξέγερση, που διαθέτει στοιχεία ενός ένοπλου κινήματος: Υπεύθυνοι γι' αυτό τον τελευταίο χαρακτηρισμό είναι οι αντάρτες του Λαϊκού Επαναστατικού Στρατού (EPR) που ξανάπιασαν δράση.
Το σερί των βομβιστικών τους επιθέσεων τους τελευταίους μήνες σε πετρελαϊκές εταιρείες, σε πολυκαταστήματα και σε τράπεζες, αφιερώνεται στους εργαζόμενους του Μεξικού και σε κάθε ανακοίνωση της EPR τονίζεται ο μαρξιστικός-λενινιστικός της χαρακτήρας.

ΟΑΧΑΚΑ

Η παρέμβασή τους στις δύο θερμές εστίες της Οαχάκα και της Τσιάπας ήταν έμμεση, αν και σαφής. Για να εξορκιστεί το EPR, τα καμιόνια προσθέσανε εκατοντάδες στρατιώτες στις δύο επαρχίες, υποχρεώνοντας σε αναδίπλωση την οργανωμένη κοινωνική εξέγερση.
Χαρακτηριστικό είναι ότι η Λαϊκή Συνέλευση των Λαών της Οαχάκα (ΑΡΡΟ), το κίνημα δηλαδή που ένωσε εργάτες, συνδικαλιστές, αγρότες, ιθαγενείς και ακτιβιστές, περιορίστηκε να υποδείξει με ισχυρή δόση αυτοσαρκασμού ότι «ή συμμετέχουμε στις εκλογές και συνεχίζουμε τον αγώνα ή δεν συμμετέχουμε και συνεχίζουμε τον αγώνα». Ενόψει των εκλογών υπήρξε και παρέμβαση των Ζαπατίστας, με μήνυμα του «Εκπροσώπου Μηδέν» (το ψευδώνυμο που προτιμά ο Υποδιοικητής Μάρκος).
Ο Μάρκος προειδοποίησε τα μέλη του ζαπατίστικου κινήματος (EZLN) «να μην εμπλακούν στην εκλογική διαδικασία στις ζώνες επιρροής τους», ώστε να μη δοθεί η ευκαιρία ταύτισης του κινήματος με το EPR, προς το οποίο «διαρρέουν πολλοί από τις περιοχές της Τσιάπας, πρόθυμοι να πάρουν όπλα». Στην πραγματικότητα «πουλούν ό,τι έχουν προκειμένου να αγοράσουν όπλα και να ενταχθούν στο αντάρτικο».
Η κατάσταση θυμίζει την περίοδο έντασης στην Ιταλία του '70: οι εξεγέρσεις στην Οαχάκα, την Τσιάπας και η λιγότερο δημοσιοποιημένη εξέγερση στο Σαν Σαλβαδόρ Ατένκτο κοντά στην Πόλη του Μεξικού, με αλλεπάλληλες απεργίες ανθρακωρύχων, σιδηροδρομικών κλπ., αντιμετωπίζονται με τις μεθόδους κρατικής προβοκάτσιας και συνδέονται με τις προοπτικές του διαβόητου Σχεδίου Puebla Panama.
Το σχέδιο αυτό, εισήχθη το 2001 επί προεδρίας Βισέντε Φοξ, με στόχο την «ανάπτυξη και ενσωμάτωση των νότιων μεξικανικών Πολιτειών» σύμφωνα με τις επιταγές της NAFTA (Βορειοαμερικανικής Ζώνης Εμπορίου).
Με απλά λόγια, προβλέπει την εξουδετέρωση κάθε εχθρικού πολιτικού κινήματος ώστε να ανοίξει ο δρόμος για ιδιωτικοποιήσεις και εξάπλωση των επενδύσεων.
Οπως λένε οι Ζαπατίστας, αυτό σημαίνει ότι «πρέπει να αγωνιστούμε και κατά της μεξικανικής και κατά της αμερικανικής αστικής τάξης». Αυτό όμως δύσκολα γίνεται με τις δημοτικές εκλογές.

Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία