Γιατί πνίγηκε η Μαγνησία και γιατί πνιγόμαστε γενικά!

Η γέφυρα στα Καλά Νερά Μαγνησίας που κατέρρευσε

Συγκλονιστικές εικόνες βλέπουμε αυτές τις μέρες στις οθόνες μας από την ασύλληπτη καταστροφή στον Βόλο, στα χωριά του Πηλίου, στην Μαγνησία γενικότερα και δυστυχώς οι περιοχές που έχουν θέματα συνεχώς αυξάνονται (Σποράδες, Εύβοια, Καρδίτσα, Τρίκαλα, Αττική κ.α.). Το γεγονός είναι ακόμα σε εξέλιξη και ευχόμαστε πραγματικά να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα σε αυτόν τον έρημο τόπο. Με κάθε σεβασμό στους ανθρώπους που επλήγησαν και στους ανθρώπους που παλεύουν για την διάσωση και φροντίδα τους γράφουμε αυτό το σύντομο άρθρο για να βοηθήσουμε στο να επικεντρωθεί η προσοχή ως προς το τι φταίει, στις πραγματικές αιτίες του φαινομένου και όχι στις επίπλαστες που χρησιμοποιούν ως άλλοθι οι αρχές. Όπως πάντα θα χρησιμοποιήσουμε διαχρονικές αεροφωτογραφίες, επίγειες αυτοψίες και την επιστημονική εμπειρία των ειδικών, μα πάνω από όλα την κοινή λογική. Πάμε να δούμε λοιπόν γιατί πνίγηκε η Μαγνησία και γιατί πνιγόμαστε γενικά!

Πρώτη φορά ξανάγινε στον Βόλο - Η περίπτωση του ρέματος του Κραυσίδωνα

Ο Βόλος και το ποτάμι του που περνάει από το κέντρο του, ο Κραυσίδωνας ήταν το πρώτο θέμα συζήτησης πριν μερικές μέρες στα ΜΜΕ. Στο ίδιο έργο θεατές, ακούμε ξανά τα ίδια αφηγήματα, τα ίδια ρεπορτάζ, τις ίδιες δικαιολογίες. Έβρεξε πολύ, ακραία καιρικά φαινόμενα, δεν είχαν γίνει τα αντιπλημμυρικά έργα, οι καθαρισμοί των ρεμάτων κτλ κτλ.

Δηλαδή μας λένε ότι είτε φταίει ο καιρός, είτε τα έργα που δεν έχουν γίνει από την άλλη.

- Όχι ότι στις εκβολές οι προηγούμενοι επέλεξαν να φτιάξουν το λιμάνι του Βόλου και επειδή δεν βόλευε το ποτάμι που πήγαινε προς τα ανατολικά το πήγαμε προς τα δυτικά με μια στροφούλα κιόλας λίγο πριν τις εκβολές
- Όχι ότι οι εκβολές από 240 μέτρα πλάτος το 1945 έχουν σήμερα 40 μέτρα πλάτος!!! (συνημμένη φωτογραφία για τους δύσπιστους)
- Όχι ότι όλα τα ρέματα της πόλης είναι καναλοποιημένα, ευθυγραμμισμένα και μπετοποιημένα
- Όχι ότι η αντιπλημμυρική προστασία του Περιφερειακού δρόμου της πόλης είναι ανεπαρκής για τέτοιες περιπτώσεις και λειτουργεί πρακτικά σαν τάπα.
- Όχι ότι δεν καθαρίζονται ποτέ τα φρεάτια και τα μπάζα από τα ρέματα παρά μόνο εξαφανίζουμε την μόνη δικλίδα ασφαλείας για την αντιπλημμυρική προστασία μιας περιοχής, την αυτοφυή βλάστηση.

Στις αεροφωτογραφίες του Κτηματολογίου φαίνονται σε εικόνα όσα γράφτηκαν παραπάνω. Με μπλε η κοίτη του ποταμού με κίτρινο και πράσινο περίγραμμα η περιοχή των εκβολών το 1945 αριστερά (240 μέτρα) και το 2015 δεξιά (40 μέτρα).

Είδαμε έξαλλο τον Δήμαρχο Βόλου να φωνάζει να μείνουν μέσα οι κάτοικοι γιατί το ρέμα θα πλημμυρίσει. Βέβαια είναι σίγουρο ότι το επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο θα ψηφίσει υπέρ μιας ακόμα καναλοποίησης ποταμού, μιας ακόμα τσιμεντοποίησης στο όνομα της κλιματικής κρίσης. Αυτό είναι το πλάνο των αρχών πλέον. Στις φωτιές τρέχουμε μακριά από το σπίτι μας και στις πλημμύρες μένουμε μέσα και ρίξε τσιμέντο μάστορα.

Πρώτη φορά ξανάγινε στον Βόλο - Η περίπτωση του ρέματος του Ξηριά

Μιας και η βροχή από χτες έφτασε και στην Αθήνα και ο καθένας πλέον έχει επίκαιρη την αίσθηση της βροχής (και ενός ποταμού στον δρόμο του και μιας λίμνης στο μπαλκόνι του) ας δούμε το ρέμα Ξηριά του Βόλου, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο της περιοχής. Όπως γράψαμε και για τον Κραυσίδωνα είμαστε στο ίδιο έργο θεατές, ακούμε ξανά τα ίδια αφηγήματα, τα ίδια ρεπορτάζ, τις ίδιες δικαιολογίες. Έβρεξε πολύ, ακραία καιρικά φαινόμενα, δεν είχαν γίνει τα αντιπλημμυρικά έργα, οι καθαρισμοί των ρεμάτων κτλ κτλ.

Δηλαδή μας λένε πάλι ότι φταίει ο καιρός, το νερό, το ρέμα, τα έργα που δεν έχουν γίνει.

- Όχι ότι στις εκβολές και αυτού του ρέματος οι προηγούμενοι επέλεξαν να αλλάξουν τις χρήσεις γης και εκεί που ήταν υγρότοπος να γίνει μπαζότοπος, πάρκινγκ και λιμάνι
- Όχι ότι οι εκβολές από 640 μέτρα πλάτος το 1945 έχουν σήμερα 40 μέτρα πλάτος! (συνημμένη φωτογραφία για τους δύσπιστους)
- Όχι ότι όλα τα ρέματα της πόλης είναι καναλοποιημένα, ευθυγραμμισμένα και μπετοποιημένα
- Όχι ότι όλα τα έργα που ονομάζονται αντιπλημμυρικά και γίνονται και στον Βόλο είναι μιας παρωχημένης αντίληψης του περασμένου αιώνα που μας οδήγησε να βλέπουμε τέτοιες εικόνες. Δρόμους να γίνονται ποτάμια, αφού πρώτα βέβαια κάναμε τα ποτάμια δρόμους.

Στις αεροφωτογραφίες του Κτηματολογίου φαίνονται οι εκβολές του Ξηριά το 1945 (αριστερά 640 μέτρα) και σήμερα (δεξιά 40 μέτρα).

Η κατάρρευση της γέφυρας των Καλών Νερών

Η γέφυρα στα Καλά Νερά Μαγνησίας που κατέρρευσε

Είδαμε και την κατάρρευση μιας ακόμα γέφυρας που απέκοψε όλο το Νότιο Πήλιο από την υπόλοιπη Μαγνησία, στα Καλά Νερά. Εμείς ως δύσπιστοι πήγαμε πάλι να δούμε τις αεροφωτογραφίες αυτούς τους αδιάψευστους μάρτυρες και βρήκαμε πάλι το τι επεμβάσεις έχουν κάνει οι άνθρωποι τόσο ανάντι όσο κατάντι της γέφυρας. Ας το δούμε.

Στις πρώτες αεροφωτογραφίες φαίνεται η ευρύτερη περιοχή του ρέματος στο ύψος της γέφυρας τόσο πάνω προς το βουνό (ανάντι) όσο και κάτω προς την θάλασσα (κατάντι). Με κίτρινη γραμμή αριστερά είναι η ιστορική κοίτη του ποταμού, το 1945 και δεξιά με πράσινο η ίδια κοίτη στην σημερινή πραγματικότητα.

Η ευρύτερη περιοχή του ρέματος στο ύψος της γέφυρας των Καλών Νερών

Διαπιστώνουμε λοιπόν πως τόσο στις εκβολές όσο και πριν την γέφυρα έχουν γίνει επικίνδυνες παρεμβάσεις, που αλλοίωσαν τη φυσική πραγματικότητα και τις ιστορικές διαστάσεις του ρέματος και που οδήγησαν στην κατάρρευση της σε συνδυασμό φυσικά με το απίστευτα πολύ νερό που έπεσε. Αλλά το σημαντικό είναι να καταλάβουμε ότι δεν ευθύνεται το πολύ νερό, κάτι που θα βόλευε πολλούς να ισχύει. Ας το δούμε όμως ακόμα πιο αναλυτικά. Πάμε στις εκβολές.

Οι εκβολές του ρέματος στα Καλά Νερά

Στις προηγούμενες αεροφωτογραφίες φαίνεται ότι οι εκβολές σχημάτιζαν ένα δέλτα το 1945 (εικόνα αριστερά) και σήμερα είναι ευθυγραμμισμένες σε μια διευθετημένη κοίτη (εικόνα δεξιά). Επομένως το νερό που κατέβηκε βρήκε μια τάπα εκεί, που σημαίνει ότι το νερό στην κοίτη αυξήθηκε γιατί δεν μπορούσε να βρει εύκολη διέξοδο. Ας δούμε όμως τι έχει συμβεί και ανάντι της γέφυρας.

Ανάντι της γέφυρας των Καλών Νερών

Εδώ τώρα παρατηρούμε πως ανάντι της γέφυρας το ποτάμι το 1945 έκανε μια στροφή και αμέσως μετά σχημάτιζε δυο κοίτες με νησίδα στην μέση (εικόνα αριστερά). Δεξιά βλέπουμε ότι σήμερα έχει μπαζωθεί το μισό, η νησίδα έχει εξαφανιστεί και παραμένει μόνο μια κοίτη. Επομένως ο τεράστιος όγκος νερού που κατέβηκε πέρασε από ένα στενό σημείο με αποτέλεσμα να αυξηθεί η ταχύτητα ροής του νερού.

Ο συνδυασμός αυτών των δύο περιπτώσεων, στένωμα στην κοίτη τόσο ανάντι όσο και κατάντι της γέφυρας οδήγησαν στην κατακόρυφη αύξηση τόσο της ταχύτητας του νερού όσο και του όγκου που έπρεπε να περάσει από την γέφυρα με αποτέλεσμα η γέφυρα να μην αντέξει, σε τέτοιες πιέσεις.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι και αυτή η γέφυρα έπεσε όχι γιατί έβρεξε πολύ αλλά γιατί έβρεξε πολύ σε μια περιοχή που ο άνθρωπος έκανε λανθασμένες επεμβάσεις στον χώρο του ρέματος.

Μα ποια είναι η λύση;

Η μόνη λύση είναι να επαναφέρουμε τον χώρο που πήραμε από τα ρέματα στα ρέματα. Το νερό θέλει τον χώρο που του πήραμε. Δεν θέλει άλλα τσιμέντα, άλλα συρματοκιβώτια άλλες κοπές δέντρων και καθαρισμούς αυτοφυούς βλάστησης. Θέλει χώρο. Θέλει έργα διαχείρισης πλημμυρών σύμφωνα με την τρέχουσα επιστημονική πραγματικότητα (φυσική μηχανική) και όχι αντιπλημμυρικά έργα όπως τα κάναμε 50 χρόνια πριν. Όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες και συνυπευθυνότητα στα εγκλήματα που γίνονται.

Καλά τα λες εσύ αλλά δεν έχουμε λεφτά (το κόστος για τα κατάλληλα έργα ως δικαιολογία απραξίας)

Όπως γράφει και ο φίλος και ειδικός από την WWF Θάνος Γιαννακάκης "Και να μην λάβουμε υπόψη τις ανθρώπινες απώλειες, ούτως ή άλλως η ιστορία και οι υπεύθυνοι έχουν δείξει ότι ουδόλως ενδιαφέρονται για το πόσοι άνθρωποι θα πεθάνουν (π.χ. Τέμπη, Πύλος,, κ.α.) ... ας πάρουμε την οικονομική διάσταση που μάλλον ενδιαφέρει περισσότερο (δήλωση Π/Θ: "η οικονομική ανάπτυξη θα εξισορροπήσει την βαριά ατμόσφαιρα από τις πυρκαγιές"): Ο Ιανός το 2020 είχε στοιχίσει πάνω από 1 δις ευρώ, τώρα ποιος ξέρει πόσα παραπάνω θα στοιχίσει ο Daniel; Αντίστοιχα το κόστος στην οικονομία από τις φετινές πυρκαγιές θα ξεπεράσει τα 1.7 δισεκ ευρώ σύμφωνα με το Bloomberg. Φαίνεται λοιπόν ότι και αυτό το αφήγημα κάπου μπάζει...

...Σύμφωνα με στοιχεία που παρατίθενται σε έκθεση του wwf το κόστος των πλημμυρών για την προηγούμενη 10ετια ανέρχονταν στα 3,5 δις., δηλαδή 350 εκ ανά έτος. Ο Ιανός στοίχισε πάνω από 1 δις μόνο στη Δ. Θεσσαλία (δεν έχω στοιχεία για Ιόνια και Φθιώτιδα) ενώ ανάλογα αν όχι περισσότερο θα στοιχίσει ο Daniel. Είμαστε ακόμα στην αρχή της δεκαετίας και πλησιάζουμε τα 3.5. Με τέτοιους ρυθμούς το 2030 οι πλημμύρες θα έχουν στοιχίσει πάνω από 10 δις. Τι στο καλό περιμένουμε για να δράσουμε..."

Ως επίλογος

Ας ξυπνήσουμε επιτέλους και ας διεκδικήσουμε τα αυτονόητα. Αγάπη για τον τόπο και αξιοπρέπεια για τους κατοίκους του. Αν δεν δει ο τόπος αυτός ανθρώπους με όραμα και αγάπη για τον τόπο και τον άνθρωπο τότε σε κάθε πλημμύρα θα ανακαλύπτουμε ότι πρώτη φορά ξανάγινε αυτό που ζήσαμε στην Μάνδρα, στην Κρήτη, στην Καρδίτσα, στην Εύβοια τώρα στον Βόλο και αύριο στην δική σας γειτονιά.

Το κλίμα αλλάζει, εμείς;

ΠΗΓΗ: ΓΕΩΜΥΘΙΚΗ