Αποναζιστικοποίηση Ουκρανίας: πρόφαση ή εύρημα;

Του Νίκου Κοτζιά

Απευθυνόμενος ο Πούτιν στο εσωτερικό του ακροατήριο και προκειμένου να εξηγήσει τους λόγους που τον οδήγησαν στην εισβολή στην Ουκρανία, επικαλείται τον ναζιστικό κίνδυνο που ελλοχεύει στην Ουκρανία. Μάλιστα για κάθε καταστροφή σχολείου, νοσοκομείου, νηπιαγωγείου, θεάτρου, η Μόσχα έχει έτοιμη την απάντηση: «πρόκειται για κέντρο ναζιστών». Μετά την δυτική θεωρία για την «ανθρωπιστική παρέμβαση» σε τρίτες χώρες, εμφανίστηκε το ρωσικό αδελφάκι της για «αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας». Προσωπικά πιστεύω, ότι κάθε βίαιη παραβίαση της εδαφικής κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και των συνόρων μιας χώρας είναι καταδικαστέα από όπου και αν προέρχεται. Παρόλα αυτά, θα εξετάσω το περί ναζισμού επιχείρημα της Ρωσίας διότι έχει αρκετούς υποστηρικτές.

Καταρχάς, υπάρχουν ναζιστές και φιλοναζιστές στην Ουκρανία; Ασφαλώς υπάρχουν. Είναι δε πολύ επιθετικοί και προκλητικοί, αν και μετά το 2016 είχαν χάσει σε μεγάλο βαθμό τη δύναμή τους. Στις τελευταίες εκλογές έλαβαν μόνο 2%. Τους επανάφερε στο προσκήνιο η ρωσική εισβολή. Επόμενο ερώτημα, ναζιστές και φιλοναζιστές υπάρχουν στη Ρωσία; Ασφαλώς και ναι. Κατά συνέπεια υπάρχει λόγος εισβολής στη Ρωσία; Ορθά θα έλεγε κάποιος ότι μια τέτοια ερώτηση είναι «χαζή». Θα έλεγε, μάλιστα, ότι εκείνοι της Ουκρανίας παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από εκείνους της Ρωσίας καθότι διαθέτουν δική τους οργάνωση με ένοπλα τμήματα. Ορθά! Στη Ρωσία, από την άλλη, το ακροδεξιό ρεύμα είναι πλατύτερο και βρίσκεται εγκατεστημένο ακόμα και στο κυβερνητικό κόμμα. Εξάλλου, φιλοναζιστικά – φασιστικά κόμματα υπάρχουν σε όλη την ανατολική Ευρώπη και ακροδεξιά σε όλη την Δυτική.

Επόμενο ερώτημα, ποιος στηρίζει όλα αυτά τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη; Η Ουκρανία ή η Ρωσία. Σύμφωνα με όλες τις αποδείξεις αυτό το κάνει η Ρωσία, είτε με απευθείας στήριξη, είτε με την δανειοδότησή τους. Η Ρωσία είναι συνομιλητής των πιο ακραίων και ανοικτών ναζιστικών κομμάτων. Πρόσφατα, επί παραδείγματι, το γερμανικό νεοναζιστικό κόμμα, το NPD, κατά καιρούς απαγορευμένο στη χώρα του, πραγματοποίησε συναντήσεις στην Αγία Πετρούπολη.

Η Ρωσία, λοιπόν, που έχει μέσα στο κυβερνητικό της κόμμα ακραία στοιχεία και στηρίζει τα περισσότερα από τα ακροδεξιά κόμματα και ρεύματα στην Δυτική Ευρώπη εισβάλλει παράνομα σε γειτονική της χώρα για να την σώσει, υποτίθεται, από τον ναζισμό, σκορπίζοντας τον θάνατο και την καταστροφή! Είμαι σίγουρος ότι κάποιοι θα επιχειρηματολογήσουν ότι η Ρωσία δικαιούται να εισβάλλει στην Ουκρανία και να μιλά για πάλη ενάντια στον ναζισμό, διότι είχε 22.000.000 θύματα στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πράγματι πρόκειται για αληθινό στοιχείο, αποτέλεσμα ναζιστικών εγκλημάτων και δείγμα του ηρωισμού του σοβιετικού λαού. Μόνο που από αυτά τα θύματα της Σοβιετικής Ένωσης, τα 8.500.000 ήταν Ουκρανοί, δηλαδή, κάτι λιγότερο από το 40% του συνόλου, όταν ο Ουκρανικός πληθυσμός ήταν μόλις το 20% εκείνου της Σοβιετικής Ένωσης.

Εκείνο που είναι σίγουρο, είναι ότι σε τμήμα της κοινής γνώμης διαμορφώνεται μια αντίληψη περί της δήθεν αρνητικής μοναδικότητας της Ουκρανίας. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, οι Ουκρανοί ήταν οι μόνοι που συντάχθηκαν με γερμανική κατοχή στην Ευρώπη. Αληθές ως προς τους Ουκρανούς, όχι, όμως, ως προς την μοναδικότητα. Πλην Ελλήνων και Σέρβων, όλοι οι άλλοι λαοί είχαν αρκετά αποβράσματα που πολέμησαν μαζί με τους ναζί, ακόμα και στο ρωσικό μέτωπο.

Θυμίζω σε αυτό το σημείο, ότι όταν ήμουν ΥΠΕΞ και τέθηκε στην ΕΕ ζήτημα καταδίκης της Ρωσίας για τον Μεγάλο Πατριωτικό πόλεμο, δεν άφησα να ληφθεί μια τέτοια άδικη απόφαση ενάντια στην ιστορία και στον ηρωισμό του κόκκινου στρατού. Στην ίδια γραμμή και στη βάση των ίδιων αρχών, καταδικάζω την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πράξη ντροπιαστική για την ιστορία του ίδιου του στρατού της.

Αλλά ας δεχτούμε ότι η κυβέρνηση στην Ουκρανία έχει στο εσωτερικό της ακροδεξιά στοιχεία, αυτό θα έπρεπε να μας κάνει να γίνουμε υποστηρικτές της βίαιης εισβολής της Ρωσίας; Μα με αυτόν τον παραλογισμό, ο οποιοσδήποτε δικαιούται να εισβάλλει στην Ελλάδα στο όνομα της επί ετών παρουσίας της Χρυσής Αυγής στη Βουλή, αλλά και ακροδεξιών στην παρούσα κυβέρνηση. Θα έπρεπε, επίσης, με αυτή τη λογική, να καταγγείλουμε όλο τον Ελληνικό λαό (και την αριστερά) που στήριξε το «όχι» ενός ακροδεξιού δικτάτορα, όπως ήταν ο Μεταξάς.

Θα μπορούσε κανείς, βέβαια, να εξετάσει το ζήτημα διαφορετικά. Να διερευνήσει τι ακριβώς είναι πολιτικά ο Πούτιν, σημαντική και ισχυρή προσωπικότητα, στέλεχος μυστικών υπηρεσιών και διορισμένος στην θέση του Προέδρου από τον Γιέλτσιν, τον άνθρωπο που συνέβαλε αποφασιστικά στη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και στην αποδιοργάνωση της εξουσίας των κομμουνιστών. Το λέω αυτό, διότι ακούω πολλούς να αντιμετωπίζουν τον Πούτιν ως να είναι ο νέος αρχηγός του αντιδυτικού μπολσεβικισμού, ξεχνώντας ότι μόλις πρόσφατα κατήγγειλε τον Λένιν ως την αιτία του Ουκρανικού προβλήματος καθότι ο Βλαδίμηρος αναγνώρισε στους Ουκρανούς το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.
Κάποιος θα μου έλεγε, ότι πιστεύει στον Πούτιν, διότι είναι ο μόνος που παλεύει ενάντια στο ΝΑΤΟ και επιδιώκει να του βάλει φραγμούς. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση. Ας το εξετάσουμε και αυτό, πέραν του γεγονότος ότι το ΝΑΤΟ είναι εγκατεστημένο στην πόρτα της Ρωσίας στις Βαλτικές και στην Πολωνία και όχι στην Ουκρανία, της οποίας η αίτηση είχε ήδη απορριφθεί από το 2008.

Στην πολιτική, ως όλοι μας γνωρίζουμε, όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, χώρες με παράδοση πασιφισμού, όπως η Γερμανία, απαλλάσσονται από τα δεσμά που τους επέβαλλε το ιστορικό βάρος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και προχωρούν σε μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα. Χώρες όπως η Φινλανδία και η Σουηδία σκέφτονται να ενταχθούν από κοινού στο ΝΑΤΟ. Και προκύπτει το ερώτημα, αν η Φινλανδία και η Σουηδία αιτηθούν ένταξης στο ΝΑΤΟ, η Ρωσία θα εισβάλλει και σε αυτές; Τέλος, σημειώνω, το ΝΑΤΟ που ο Μακρόν το είχε κηρύξει πνευματικά νεκρό, είναι σήμερα περισσότερο ενωμένο από ότι πριν μερικούς μήνες. Οφείλω, λοιπόν, να επισημάνω ότι ο Πούτιν με την εισβολή του στην Ουκρανία δυνάμωσε αυτό που υποτίθεται ότι ήθελε να αποφύγει: την ενίσχυση του ΝΑΤΟ, την ενίσχυση της εθνικής συνείδησης των Ουκρανών, την ενίσχυση της κριτικής στάσης, ακόμα και της δυσπιστίας, προοδευτικών ανθρώπων απέναντι στην Ρωσία.

Πηγή: Εφημερίδα Μακεδονία

Αθλία Ελλάς, συνετίσου και παραδώσου

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Θέρος 1821: Ανταπόκριση από την αδίκως εξεγερμένη απέναντι στην Υψηλή Πύλη Ελλάδα

ΡΟΥΜΕΛΗ - Του ανταποκριτού μας. Επιμένουν οι Έλληνες σε ό,τι αποκαλούν «ξεσηκωμό», παρά το απονενοημένο της αποφάσεως, προφανώς παρασυρόμενοι από κάποιους Δυτικούς, κατά το λεγόμενον, «συμμάχους» τους. Η μεγάλη Οθωμανική Αυτοκρατορία αμύνεται σθεναρά, σχεδιάζει δε να περάσει άμεσα στην οργίλη, πλην άκρως δικαιολογημένη, αντεπίθεση, καθώς βέβαια δεν προτίθεται να επιτρέψει στους υπόπτων συμφερόντων οπλαρχηγούς, ληστάρχους και γνωστούς εγκληματίες ή φυγοδίκους της περιοχής, που υποκινούνται από ξενόφερτους πολιτικούς και «συμβούλους», να θέσουν υπό αμφισβήτηση, πόσο δε μάλλον να ανατρέψουν, το υπάρχον status quo στην περιοχή.

Η ελληνική πλευρά δεν ορρωδεί προ ουδενός. Παρά τις εκατόμβες θυμάτων, συνεχίζει αυτόν τον αγώνα δυναμιτίζοντας πάσα προσπάθεια κατευνασμού και διαπραγματεύσεων με τις επίσημες Αρχές, χωρίς να λογαριάζει νεκρούς, αίμα και καταστροφές. Ήδη πολλά χωριά έχουν κατακαεί από τα αυτοκρατορικά στρατεύματα, ενώ αυτή καθαυτή η καταμέτρηση των αιχμαλώτων πολέμου, πολλοί από τους οποίους ήδη επωλήθησαν στις σχετικές αγορές, καθίσταται πλέον δύσκολη, εάν όχι αδύνατη. Οι αυτοανακηρυχθέντες «στρατηγοί» του ιδιότυπου αυτού πολέμου, που σε τίποτε δεν θυμίζει μία παραδοσιακή και έντιμη μάχη στρατευμάτων, διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση ότι προτιμούν να… χαθούν όλοι, των αθώων οικογενειών τους συμπεριλαμβανομένων, από το να επιστρέψουν στην προτεραία ειρηνική συνύπαρξη με τους τύποις «αλλοεθνείς».

Λόγω της εκρύθμου καταστάσεως, και καθώς η ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο Πέλαγος απώλεσε άρδην τον ειρηνικό της προσανατολισμό, το εμπόριο απέβη βέβαια μία ζοφερή και άκρως επικίνδυνη υπόθεση για κάθε εμπλεκόμενο. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές πολλών αγαθών πρώτης ζητήσεως έχουν υπερδιπλασιαστεί στις ευρωπαϊκές χώρες, οι νουνεχείς κάτοικοι των οποίων παρακολουθούν με σκεπτικισμό τα διαδραματιζόμενα σε αυτή τη φτωχική, άγονη και λησμονημένη, πλην εντόνου στρατηγικού ενδιαφέροντος, χερσόνησο της Νοτίου Ευρώπης. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει τι αντίκτυπο θα έχουν τις προσεχείς εβδομάδες και μήνες οι αδιανόητες ταραχές στις ειρηνικές, και παραδοσιακές συμμάχους με την Υψηλή Πύλη, χώρες της ηπείρου.

Παρά ταύτα, και πέραν πάσης λογικής και παντός δικαίου, ομάδες και πυρήνες θερμοκεφάλων —λαοπλάνων, ρητόρων και στιχοπλόκων— υποστηρίζουν τη λεγόμενη… «ελληνική υπόθεση» (παραθέτουμε τον όρο χωρίς ορισμένως να τον υιοθετούμε), υποδαυλίζοντας εκ του μακρόθεν τα μίση και τις έριδες στην περιοχή, λησμονώντας βέβαια πως τα δύο έθνη είναι απολύτως συγγενικά και ζουν αρμονικά υπό την ίδια στέγη επί τουλάχιστον τέσσερις αιώνες τώρα, εάν όχι από πάντα. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς δεν σταματούν εδώ, αλλά συγκεντρώνουν με άδηλους και ύποπτους τρόπους πόρους και οπλισμό, ώστε να συνεχιστεί ο, ούτως ειπείν, «αγών» της παραπλανημένης Ελλάδος. O tempora, o mores…

Πέραν πάσης αμφισβητήσεως, η αναλογία δυνάμεων είναι συντριπτικά υπέρ της νομίμου κυβερνήσεως, η οποία, παρά το άδικο της αγρίας εξεγέρσεως των αιμοδιψών χωρικών και άλλων, μετέρχεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων πλείστους όσους ειρηνικούς τρόπους κατευνασμού των παθών, καταφεύγοντας στην ωμή, πλην εκ των πραγμάτων δικαιολογημένη, χρήση των όπλων μόνον όπου κρίνεται απολύτως απαραίτητο, με τα ως άνω στρατηγικά αποτελέσματα. Παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις περί τινών… νικών στο πεδίο της μάχης, η θνησιγενής εξέγερση προώρισται ασφαλώς να σβήσει, και θα σβήσει.

Ωστόσο, ας αναρωτηθούμε μεγαλοφώνως άπαντες: Τι αθλία μοίρα περιμένει λαούς που βαδίζουν προς την καταστροφή τους, σαν άλλες αγέλες κατακρημνιζόμενες από μέγα ύψος, καθώς αφρόνως ακολουθούν στον γκρεμνό τα άρρωστα και τυφλωμένα από το πάθος ζώα που τις καθοδηγούν; Για πόσο ακόμη θα καίγεται η γη των αρωματικών βοτάνων και της ελαίας, η γη του Πανός και των δρυάδων; Ώς πότε οι πονηρές ευρωπαϊκές γραφίδες των ελαχίστων κιναίδων θα ξεπερνούν σε ένταση τις φωνές των πολλών και δικαίων;

Αθλία Ελλάς, συνετίσου και παραδώσου.

Πηγή: Athens Voice

Έκκληση προς τους Ρώσους ενός Ουκρανού σοσιαλιστή

Του Taras Bilous*

Πρώτον, για όσους ρωτάνε «Γιατί δεν μιλούσατε επί 8 χρόνια που βομβαρδιζόταν το Ντονμπάς;», να πω ότι εγώ καθόλου σιωπηλός δεν ήμουν. Για παράδειγμα, δέστε το άρθρο μου για τους ουκρανικούς βομβαρδισμούς κατά της περιφερειακής διοίκησης του Λουγκάνσκ (και αυτό μου είναι προσωπικά ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί εγώ είμαι από το Λουγκάνσκ). Επίσης έγραφα και για τα άλλα θύματα μεταξύ των αμάχων το 2014-2015 (δείτε και πιο κάτω για πρόσθετες πληροφορίες). Επίσης κατήγγειλα τον οικονομικό αποκλεισμό του Ντονμπάς και συμμετείχα και στην αντιφασιστική κινητοποίηση, στο κέντρο του Κιέβου, με το πανό μου «να διαλυθεί το τάγμα Αζόφ». Με λίγα λόγια, υποστήριξα μια ειρηνική διευθέτηση της διένεξης στο Ντονμπάς.

Μια ιμπεριαλιστική εισβολή

Αλλά τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η σημερινή εισβολή του ρώσικου στρατού είναι μια ιμπεριαλιστική εισβολή που πρέπει να τελειώσει με ήττα της. Αλλιώς θα έχουμε μια «νέα κανονικότητα» στην οποία οι στρατιωτικές επεμβάσεις θα γίνουν ρουτίνα. Όταν η Ρωσία άρχισε να βομβαρδίζει τις ουκρανικές πόλεις, αποφάσισα να στρατευτώ στην περιφερειακή άμυνα. Δυστυχώς, δεν λειτούργησε αυτό για εμένα, γιατί στο Κίεβο δεν υπάρχουν αρκετά όπλα για όλο τον κόσμο.

Εάν εξακολουθείτε να πιστεύετε πως ο ρωσικός στρατός μάχεται εδώ ενάντια στους «ναζί», κάνετε λάθος. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, από χίπστερς ώς απλοί κάτοικοι βρίσκονται μαζί σε τεράστιες ουρές για να πάρουν όπλα. Για εμάς είναι ένας πόλεμος λαϊκής απελευθέρωσης.

Δεν καταλαβαίνω πώς Ρώσοι μπορεί ακόμα να πιστεύουν την προπαγάνδα που λέει ότι οι «ναζί» βασιλεύουν στην Ουκρανία, από τη στιγμή που ένας εβραίος ρωσόφωνος από το Κρίβοϋ Ρογκ, με πρόγραμμα για ειρήνευση, έγινε Πρόεδρος. Ναι, η ειρηνική διευθέτηση δεν λειτούργησε, αλλά αυτό κατά πολύ οφείλεται στην άρνηση του Πούτιν να κάνει παραχωρήσεις.

Και όμως, ήταν δυνατόν να επιτευχθεί μια μείωση του αριθμού των παραβιάσεων της εκεχειρίας και να έχουμε λιγότερα θύματα μεταξύ των αμάχων. Όμως τώρα, εξαιτίας της ρώσικης εισβολής, οι κάτοικοι του Ντονμπάς ζουν και πάλι κάτω από βομβαρδισμούς. Η πόλη Σχάστια ισοπεδώθηκε από το ρωσικό στρατό.

Για τα θύματα στο Ντομπάς

Αυτοί που μας λένε τώρα «Γιατί δεν μιλούσατε επί 8 χρόνια που βομβαρδιζόταν το Ντονμπάς;» πρέπει να καταλάβουν επίσης ότι ένας σημαντικός αριθμός των θυμάτων μεταξύ των αμάχων στο Ντονμπάς ήταν αποτέλεσμα βομβαρδισμών από τις ίδιες τις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, όπως και από το ρωσικό στρατό. Εάν δεν με πιστεύετε, μπορείτε να διαβάσετε την έκθεση του Κέντρου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου«Memorial». Σας συμβουλεύω ιδιαίτερα να διαβάσετε το κεφάλαιο «Η καταστροφή των χωριών Novosvetlovka και Khryashchevatoe στην περιοχή του Λουγκάνσκ», όπου η ευθύνη για τις περισσότερες καταστροφές και τους περισσότερους νεκρούς αποδίδεται στις πολιτοφυλακές των Δημοκρατιών αυτών και στο ρώσικο στρατό, που προσπάθησαν να εκδιώξουν από την περιοχή εκείνη τις μονάδες των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Ανάλογη κατάσταση είχαμε και στο Debaltseve, ενώ επίσης κάτοικοι του Ντονμπάς πέθαναν από βομβαρδισμούς των πολιτοφυλακών των Λαϊκών Δημοκρατιών στη Μαριούπολη, στη Βολνόβακα και σε άλλα μέρη.

Και βέβαια, η πιο δολοφονική περίπτωση για άμαχους το 2014 οφείλεται στο ρωσικό στρατό: είναι η συντριβή του Boeing 777 στην περιοχή του Ντονέτσκ. Εάν κάποιος εξακολουθεί να πιστεύει τη ρώσικη προπαγάνδα που λέει ότι το αεροπλάνο δεν χτυπήθηκε, τότε δεν ξέρω πώς μπορεί κάποιος να εξακολουθήσει να συζητάει.

Ο Πούτιν μπορεί όλα να τα έχει σχεδιάσει, όμως ακόμα και αν η Ρωσία καταλάβει το Κίεβο και εγκαταστήσει τη δική της κυβέρνηση κατοχής, εμείς θα αντισταθούμε. Ο αγώνας θα συνεχίσει έως ότου αποσυρθεί η Ρωσία από την Ουκρανία και πληρώσει για όλες τις απώλειες και τις καταστροφές.

Κατά συνέπεια, τα τελευταία μου λόγια απευθύνονται στους Ρώσους: βιαστείτε να ανατρέψετε το καθεστώς Πούτιν. Είναι για το δικό σας συμφέρον και είναι και για το δικό μας.

*Μέλος του Σοσιαλιστικού Κινήματος της Ουκρανίας

Ουκρανικό: ελληνικά συμφέροντα και πρωτοβουλίες

Του Νίκου Κοτζιά

Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία θα αλλάξουν πολλά στον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Είναι ανάγκη να προσανατολίσουμε τη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα για το ποια είναι τα συμφέροντα της χώρας και ποιες πρωτοβουλίες οφείλει να αναλάβει με αφορμή τον πόλεμο.
1. Πέντε συμφέροντα της χώρας και η ελληνική διπλωματία
Πρώτον, η Ελλάδα έχει δεκαετίες ως σταθερά στην εξωτερική πολιτική της, την υποστήριξη της ειρήνης, του απαραβίαστου των συνόρων της, την προάσπιση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητά της. Κατά την προώθηση αυτών των αρχών στηρίζεται στο Διεθνές Δίκαιο. Απαιτεί τον σεβασμό τους από την Τουρκία, καθώς και την πλήρη εφαρμογή τους στο Κυπριακό. Ας συμφωνήσουμε, λοιπόν, ότι αυτές οι αρχές πρέπει να εφαρμόζονται και στην περίπτωση της Ουκρανίας, τις οποίες, όμως, παραβιάζει η Ρωσία με ωμότητα. Οποιος, μάλιστα, υποστηρίζει τις ρωσικές παραβιάσεις, με «ναι μεν αλλά» υπονομεύει, έστω και άθελά του, την ελληνική διπλωματία καθώς και την διεθνή θέση της Κύπρου. Τα πράγματα με βάση το πρώτο κριτήριο είναι σαφή: Δεν μπήκε η Κύπρος στα χωριά της Τουρκίας, ούτε ισοπέδωσε η Ουκρανία πόλεις στην Ρωσία.
Δεύτερον, όποιος υπερασπίζεται την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου για κάθε χώρα, δεν σημαίνει ότι υποστηρίζει την ηγεσία της μίας ή της χώρας. Η υπεράσπιση των αρχών μας δεν μπορεί να εξαρτάται από τα σκέρτσα και τις αδυναμίες οποιουδήποτε ηγέτη της Ουκρανίας. Απορρίπτω, όμως, και την ανόητη άποψη ότι ναζί υπάρχουν μόνο στην Ουκρανία, αλλά όχι στην Ρωσία, όταν, μάλιστα, η τελευταία χρηματοδοτεί κάθε ακροδεξιό και νεοφασιστικό μόρφωμα σε όλη την Ευρώπη. Οι αρχές διπλωματίας μας, δηλαδή τα ειρηνικά όπλα μας, δεν μπορούν να εγκαταλείπονται για χάρη οποιουδήποτε ηγέτη της Ρωσίας. Διότι τότε, ανάλογα, μπορεί να επικαλεστεί ο οποιοσδήποτε οτιδήποτε τον ενοχλεί στη χώρα μας ως λόγο εισβολής, όπως, ακόμα, και να καταγράψει ότι υπάρχουν ναζιστές στην Ελλάδα (που φτάσανε, μάλιστα, και στην Βουλή) και να πράξει ανάλογα στη βάση του φιλοπουτινικού δόγματος.
Τρίτον, θα πρέπει να προσέχουμε να μην υιοθετούμε τα ρωσικά προπαγανδιστικά επιχειρήματα που απλά αντιγράφουν εκείνα της Τουρκίας που επιχείρησε στο όνομα «της προστασίας των Τουρκοκυπρίων» να δικαιολογήσει την παράνομη βίαιη εισβολή το 1974 στην Κύπρο,. Η Ελληνική διπλωματία και κοινή γνώμη δεν μπορεί να υπερασπίζεται τέτοιου είδους ρωσική προπαγάνδα, παρά τις πολλαπλές αρνητικές εμπειρίες που έχει από την Δύση.
Τέταρτον, η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί με τρόπο που να αναβαθμίζει τον ρόλο της, αντί να υποβαθμιστεί και άλλο. Να προωθήσει έναν χάρτη ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας για την ΝΑ Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου είχαμε οικοδομήσει την «Πρωτοβουλία της Ρόδου» στην οποία συμμετείχε το σύνολο των αραβικών κρατών, της Παλαιστίνης συμπεριλαμβανόμενης, ο Αραβικός Σύνδεσμος και η Γραμματεία του Κόλπου. Πρωτοβουλία που εγκαταλείφθηκε σε ένα κρίσιμο σημείο μετά το 2018. Επιπλέον, να στηρίξει, στο ίδιο πνεύμα, κάθε ουσιαστική προσπάθεια ορθολογικής και δίκαιης ειρηνικής αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη.
Πέμπτο, η Ελλάδα οφείλει να κινηθεί πολύ προσεκτικά έναντι της προσπάθειας της Ρωσίας να θέσει υπό την επιρροή της μεγάλες ορθόδοξες εκκλησίες στην περιοχή, ακόμα και πατριαρχεία και μητροπόλεις. Και αυτό διότι η εκκλησία είναι για την νεοτσαρική Ρωσία εργαλείο επιθετικής εξωτερικής πολιτικής. Οφείλει, επίσης, να λάβει η Ελλάδα άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των ομογενών στην Μαριούπολη. Το ελληνικό ΥΠΕΞ έχει αργήσει ασυγχώρητα.
2. Οι άμεσες πρωτοβουλίες
Η Ελλάδα οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλίες περιορισμού των αρνητικών επιπτώσεων της εισβολής στην Ουκρανία για την άμεση περιοχή μας, όπως:
Πρώτον, να αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να επαναλειτουργήσουν οι έξη διαφορετικές συνεργασίες που δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία μου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Να αρχίσει δε, από την διασυνοριακή (Ελλάδα, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Βουλγαρία) και εκείνη του συντονισμού των κρατών-μελών της ΕΕ στην περιοχή, με στόχο να ληφθούν από κοινού μέτρα και πρωτοβουλίες αποτροπής του να φτάσει ο πόλεμος στην περιοχή μας, καθώς και να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειές του, έχοντας κατά νου ότι μια εν δυνάμει πολιτική κρίση στην Βοσνία ή τυχόν νέες εντάσεις ανάμεσα στο Κόσοβο και την Σερβία, καθώς και τυχόν πρόθεση της Ρωσίας να εισβάλλει στην Μολδαβία όπως είχε «κατά λάθος» ανακοινώσει την 1η Μαρτίου ο πρόεδρος της Λευκορωσίας θα αποσταθεροποιήσουν την ΝΑ Ευρώπη.
Δεύτερον, μαζί με χώρες που συμμετέχουν στις τριμερείς και τετραμερείς συνεργασίες, όπως με Ισραήλ και Σερβία, να αναλάβει πρωτοβουλία διαμεσολάβησης. Δυστυχώς, ενώ η τουρκική διπλωματία έμαθε από τις δικές μας διπλωματικές μεθόδους της περιόδου 2015-8, η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών εξακολουθεί να παρακολουθεί σε πλήρη αδράνεια τα τεκτενόμενα.
Τρίτο, να αναληφθεί πρωτοβουλία αντιμετώπισης των νέων κυμάτων μετανάστευσης και διαμόρφωσης πλαισίου συνεργασίας με τις ενδιαφερόμενες χώρες της περιοχής. Προετοιμασία, επίσης, της βόρειας Ελλάδας, ιδιαίτερα της Κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης, για την υποδοχή προσφύγων.
Τέταρτον, η χώρα να απαιτήσει από την ΕΕ αντίβαρα ως προς τις κυρώσεις. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε καταλάβει ότι στο πακέτο των κυρώσεων που συμφώνησε εξαιρέσεις, ιδιαίτερα προς όφελος των γερμανικών και ολλανδικών τραπεζών. Εξαιρέθηκαν η πρώτη και τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας (μέσω των οποίων σίγουρα θα κάνουν συναλλαγές και οι επτά άλλες που εμπίπτουν στις κυρώσεις). Εξαιρέθηκαν, επίσης, οι δυτικές τράπεζες που α) χρηματοδοτούν τις ροές σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο, β) μέσω των οποίων πληρώνονται τα ρωσικά χρέη. Τέλος εξαιρέθηκαν οι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί προκειμένου να μη διαταραχθούν οι επιχειρηματικές τους δραστηριότητες στη Ρωσία. Η Ελλάδα προκειμένου να συμφωνήσει με τέτοιες εξαιρέσεις, όφειλε να ζητήσει χρηματοδοτικά αντισταθμίσματα προς κάλυψη της απώλειας εσόδων που θα έχει εξαιτίας τους στον τουρισμό και στην εξαγωγή αγροτικών προϊόντων. Δεν μπορεί να δέχεται η χώρα τις εξαιρέσεις προς όφελος των ισχυρών και να μην προασπίζεται, ταυτόχρονα, τα συμφέροντά της.
Πέμπτο, στο όνομα της ουκρανικής κρίσης, ακούγεται όλο και περισσότερο από πολλές πλευρές, ιδιαίτερα στην Γερμανία, αλλά συζητιέται και στην Τουρκία, η παραπέρα διάδοση των ατομικών όπλων. Κάθε φιλειρηνική πολιτική θα πρέπει να έχει σταθερό στόχο την αποτροπή μιας τέτοιας εξέλιξης, την οποία διευκόλυνε ο Πούτιν με τις επιλογές του να ενεργοποιήσει δύο φορές το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας.
Τέλος, η Ελλάδα οφείλει να στηρίξει εκ νέου τον East-med, από το οποίο παραιτήθηκε τόσο επιπόλαια, καθώς και να πάρει άμεσα μέτρα αποφυγής βαθέματος της ενεργειακής κρίσης, της ενεργειακής φτώχειας και ανισότητας, καθώς της πανταχόθεν προαναγγελλόμενης επισιτιστικής κρίσης.

Μαθήματα αξιοπρέπειας εν καιρώ πολέμου

Μόσχα 13 Μαρτίου 2022 – Ρώσος αστυνομικός τρέχει για να εμποδίσει και φυσικά να συλλάβει μεμονωμένο διαδηλωτή που κρατά πινακίδα πάνω στην οποία αναγράφεται η φράση «Όχι στον Πόλεμο». Το σύνθημα δεν είναι αόριστο και γενικό, αφορά στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Tου Δημοσθένη Γκαβέα 

Πρώτα είχαμε την καλλιτεχνική διευθύντρια του κρατικού θεάτρου Μέγιερχολντ της Μόσχας, Ελένα Κοβάλσκαγια. Η Κοβάλσκαγια υπέβαλε την παραίτησή της ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Φίλοι μου, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, παραιτούμαι. Δεν μπορείς να δουλεύεις για έναν δολοφόνο και να πληρώνεσαι από αυτόν» είχε δηλώσει με πρωτοφανές θάρρος.

Αμέσως μετά, το Θέατρο Μαγιακόφσκι της Μόσχας απαγόρευσε στους ηθοποιούς του να κάνουν οποιοδήποτε σχόλιο σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενημερώνοντας πως η δημοσιοποίηση οποιουδήποτε αρνητικού σχολίου θα θεωρηθεί «προδοσία».Remaining Time-0:00FullscreenMute

Τις ίδιες ημέρες τo ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών αφαίρεσε τη διαπίστευση της δημοσιογράφου Ελένα Τσερνένκο, ανταποκρίτριας της εφημερίδας «Κομερσάντ», η οποία είχε συγγράψει κείμενο καταδίκης της ρωσικής επίθεσης, συγκεντρώνοντας υπογραφές περίπου 200 δημοσιογράφων.

Στις 14/3/2022 η Μαρίνα Οβσιανίκοβα μπήκε στο στούντιο του ρωσικού κρατικού τηλεοπτικού σταθμού (Κανάλι 1), την ώρα που μεταδίδονταν οι νυχτερινές ειδήσεις κρατώντας πλακάτ στο οποίο ζητούσε να σταματήσει ο πόλεμος, συμπληρώνοντας «μην πιστεύετε την προπαγάνδα, σας λένε ψέματα. Ρώσοι εναντίον του πολέμου».

Η ίδια σε μηνύματα είχε γράψει σε μήνυμά της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «Αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία είναι έγκλημα και η Ρωσία είναι ο επιτιθέμενος» τονίζοντας πως η ευθύνη βαραίνει έναν μόνο άνθρωπο και κατονομάζοντας τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Κάλεσε δε τους Ρώσους να κατέβουν σε διαδηλώσεις, σημειώνοντας ότι «δεν μπορούν να μας βάλουν όλους στη φυλακή».

Επίσης όπως έγινε γνωστό στις 15/3/2022 η δημοσιογράφος Λίλια Γκιλντέγεβα του NTV, του τρίτου δημοφιλέστερου τηλεοπτικού σταθμού της Ρωσίας, η οποία στο παρελθόν είχε τιμηθεί από τον Πούτιν, γνωστοποίησε ότι παραιτήθηκε και εγκατέλειψε τη χώρα.

Σημειώνεται ότι από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν ο Πούτιν κήρυξε τον πόλεμο στην Ουκρανία, περισσότεροι από 15.000 άνθρωποι που έχουν τολμήσει να εκφράσουν την αντίθεσή τους στον πόλεμο έχουν συλληφθεί από τις ρωσικές αρχές.

Αυτό σημαίνει ότι όσοι αντιτάχθηκαν γνώριζαν καλά ότι ο ακτιβισμός τους θα είχε συνέπειες στην καριέρα τους, στη ζωή τους, στις οικογένειές τους.

Να θυμίσουμε, επίσης, ότι το Κρεμλίνο στις 4 Μαρτίου με νόμο απαγορεύει την μετάδοση από ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης ειδήσεων σχετικών με τον πόλεμο, αλλά και τις διαδηλώσεις με ποινή φυλάκισης που μπορεί να φτάσει έως και τα 15 χρόνια.

Αυτά πληροφοριακά για την Ελλάδα όπου το να είσαι διαμαρτυρόμενος δεν κοστίζει και τίποτα. Η στηλίτευση των δεινών και η συστράτευση με τους αδύναμους όμως στην Ελλαδα είναι προνόμιο συγκεκριμένων πολιτικών χώρων.

Αυτοί που με θρησκευτικό ζήλο έκαναν λαϊκά δικαστήρια στην Πλατεία Συντάγματος καταδικάζοντας Αμερικανούς προέδρους για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία ή οι διανοούμενοι που συμμετείχαν τότε με ξεκάθαρο προσανατολισμό σε συναυλίες, διακρίνονται από μια επιλεκτική αφωνία και μια δυσκολία να καταδικάσουν τον εισβολέα Πούτιν. Με απλά λόγια και ξεκάθαρα.

Όταν ο Ρώσος πρόεδρος καταστέλλει τις ατομικές ελευθερίες στο εσωτερικό της χώρας του, όταν βομβαρδίζει κατοικημένες περιοχές στην Ουκρανία καταστρέφοντας πολυκατοικίες και σπίτια με απώτερο στόχο να μην μπορούν να επιστρέψουν οι κάτοικοι σε αυτά, και όταν προσλαμβάνει ισλαμιστές μισθοφόρους, τότε το να λες φταίει το ΝΑΤΟ, η ΕΕ, οι ιμπεριαλιστές και με αστερίσκο η Ρωσία είναι χυδαίο. Το να καλείς γενικά και αόριστα σε αντιπολεμικές διαδηλώσεις με σύνθημα «Οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν» είναι εξομοίωση θύματος και θύτη ή σε απλή γλώσσα τσουβάλιασμα.

«Οι λαοί δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα». Αυτό δεν σταμάτησε μυριάδες κόσμου ακόμα και τώρα να φωνάζουν το σύνθημα «Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι», καθώς γι΄αυτούς η αφέλεια του μέσου Αμερικανού πολίτη τον καθιστά ένοχο, άρα όλος λαός είναι υπαίτιος για τα λάθη της ηγεσίας του.

Αλλά μπορεί να περιμένει κανείς από ανθρώπους που ποτέ δεν διαδήλωσαν κατά της τουρκικής κατοχής στην Κύπρο ή δεν μαζεύτηκαν έξω από την τουρκική πρεσβεία να διαδηλώσουν κατά της νεοθωμανικής επιθετικής πολιτικής και αμφισβήτησης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, να καταδικάσουν τον Πούτιν και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία;

Είναι πιο εύκολο να διαδηλώνεις για τα δικαιώματα των ανά τον κόσμο αδικημένων. Δεν έχει άμεσο κόστος και προσδίδει και μια αίσθηση ηθικής υπεροχής έναντι όσων δεν βλέπουν πέρα από τη «μικρο-αστική φούσκα τους». Αυτής που περιμένουν να καταρρεύσει οραματιζόμενοι τη δική τους ουτοπία, σαν αυτή που καταδυνάστευσε επί μακρόν λαούς και έθνη.

Σε παραλληλισμό με την απαγόρευση από το θέατρο Μαγιακόφσκι οποιουδήποτε σχόλιου σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η πλειονότητα των άνθρωπων των τεχνών και των γραμμάτων στην Ελλάδα ποιον φοβάται ότι θα την κατηγορήσει για προδοσία;

Πηγή: www.huffingtonpost.gr

Κορνήλιος Καστοριάδης: «Η πολιτική στην Ελλάδα; Κάτι μεταξύ ποδοσφαίρου και κατιγκοειδούς οικογενειακής τραγωδίας»

Η απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης Τύπου που έδωσε ο σημαντικός Έλληνας φιλόσοφος στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών όπως είχε δημοσιευτεί στην Ελευθεροτυπία, το Φεβρουάριο του 1989

Ερώτηση: Θα σας παρακαλούσα να μας λέγατε για τους αγώνες σας στην Ελλάδα, πριν φύγετε στο εξωτερικό και για την επαφή που είχατε νέος με τον Α. Παπανδρέου.

Κορνήλιος Καστοριάδης: Τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά οργανώθηκα, στην 6η Γυμνασίου, σε πυρήνα της Κ.Ν.Ε. στο 8ο Γυμνάσιο Αρρένων. Στη συνέχεια μόλις μπήκα στο Πανεπιστήμιο συνδέθηκα φιλικά με τον Ανδρέα Παπανδρέου και με άλλους 3 φίλους είχαμε μια κοινή παρέα. Διαβάζαμε μαζί και τρώγαμε παγωτό τα βράδια στην Αίγλη, στο Ζάππειο. Ο Παπανδρέου ανήκε τότε σε μια τροτσκιστική οργάνωση και προσπάθησε, χωρίς αποτέλεσμα, να μας εντάξει σε αυτήν. Μας πουλούσε όμως ένα φυλλάδιο της οργάνωσης. Τον Ιούνιο του 1939 η Ασφάλεια συλλαμβάνει τον Α. Παπανδρέου κι όλη την παρέα. Είχαμε προσυνεννοηθεί αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, να πούμε ότι η σχέση μας ήταν αποκλειστικά φιλική. Δυστυχώς ο Παπανδρέου είπε στην Ασφάλεια ότι ήμασταν αγοραστές του φυλλαδίου της οργάνωσης. Μετά διακόψαμε επαφή κι ο πατέρας του έστειλε τον Ανδρέα στην Αμερική. Εγώ, και είναι γνωστά αυτά, οργανώθηκα τελικά στην τροτσκιστική οργάνωση του Στίνα, όπου και δούλεψα μέχρι το 1945, οπόταν αργότερα αναχώρησα για τη Γαλλία.

Ερώτηση: Χωρίς να θέλω διόλου να υπερασπιστώ τον Α. Παπανδρέου, αντίθετα, δεν νομίζετε ότι εκφράζει εμπάθεια η αναφορά στη στάση του στην Ασφάλεια σε νεανική ή ακόμα και σε γεροντική ηλικία. Πόσο μάλλον όταν είναι γνωστές οι ρετσινιές “δηλωσίας” κ.λπ., με τις οποίες κατακεραύνωνε παλιότερα το Κ.Κ.Ε., όσους αγωνιστές δεν άντεχαν τους ξυλοδαρμούς και τα βασανιστήρια στην Ασφάλεια. Δεν νομίζετε ότι θα ‘πρεπε, αντίθετα με ό, τι γίνεται σήμερα στην Ελλάδα, να ασχολούμαστε περισσότερο με τη σημερινή πολιτική δράση του Α. Παπανδρέου και κάθε άλλου πολιτικού, χωρίς αυτό να σημαίνει και αμνησία;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Δεν με ενδιαφέρει τι κάνει ο Παπανδρέου κι ούτε βγήκα ποτέ από το καβούκι μου για να ασχοληθώ μαζί του κι ούτε θεωρώ, την ιστορία του ’39, σημαντικό στοιχείο.
Πράγματι η μετέπειτα και τωρινή πολιτική δράση του Α. Παπανδρέου έχει σημασία. Όμως συχνά αντιδρώ στην παραποίηση της πραγματικότητας και στην αμνησία.
Νομίζω ότι υπάρχει ένα κοινό στην Ελλάδα που έχει ανοιχτά τ' αυτιά του. Παρ' όλο που η συνολική πολιτική ζωή στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ ενός ποδοσφαιρικού αγώνα και μιας κατιγκοειδούς οικογενειακής τραγωδίας. Η Ελλάδα δεν είναι μια πολιτική κοινωνία, αλλά ένα είδος τεράστιας οικογένειας, που μέσα της επικρατούν υστερικές κραυγές του τύπου: "Τι μου έκανες, εγώ που σου είχα δώσει τόσα" κ.λπ.

Ερώτηση: Η βασική ερώτηση που ήθελα να σας κάνω πέρα από την παρένθεση. Ποια είναι η εξέλιξη της σκέψης σας μετά τον Μάη του ’68 και με βάση τα καινούργια κοινωνικοπολιτικά δεδομένα; Κι επίσης σαν ένα επιμέρους σημείο, πότε αποστασιοποιηθήκατε οριστικά από το Μαρξισμό.

Κορνήλιος Καστοριάδης: Η απομάκρυνσή μου από το Μαρξισμό άρχισε ήδη από το ’55 με την αμφισβήτηση των οικονομικών του συμπερασμάτων, που δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Η ολοκληρωμένη απόρριψη του Μαρξισμού σαν συστήματος σκέψης, κι όχι βέβαια του Μαρξ σαν μεγάλου στοχαστή, εκφράζεται ολοκληρωμένα στο βιβλίο μου “Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας”. Από κει και πέρα εγώ δεν αναζητώ ένα νέο “σύστημα” για να αντικαταστήσει το Μαρξισμό, αλλά δρόμους σκέψης που να είναι επαναστατικοί και να θεμελιώνονται τόσο φιλοσοφικά και θεωρητικά, όσο και πρακτικά, να συνδέονται με τα σημερινά κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα.
Δεν έχω παραιτηθεί από το, ας πούμε έτσι, ιστορικό σχέδιο του προτάγματος της Αυτονομίας, του αυτοκαθορισμού και αυτοθέσμισης του ανθρώπου σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Όμως τίθεται ένα ερώτημα: Ως που μπορεί να φτάσει η σημερινή αλλοίωση του ανθρώπου, που επιφέρει το σημερινό σύστημα;
Γιατί η Αυτονομία για να μπορέσει να εγκαθιδρυθεί χρειάζεται μια τεράστια ελεύθερη, υπεύθυνη, διαυγασμένη δραστηριότητα των ανθρώπων. Τέτοιες δραστηριότητες υπήρξαν και υπάρχουν ακόμα, με τελευταίο ιστορικό αποκορύφωμα τον Μάη του ’68. Όμως βλέπουμε το σημερινό πολίτη να ασχολείται με το ποδόσφαιρο, την τηλεόραση, την κατανάλωση και να αδιαφορεί για την ποιότητα της ζωής του, να μην αντιδρά, να αποχαυνώνεται.
Όσο οι άνθρωποι είχαν υλική μιζέρια δραστηριοποιούνταν για να απαλλαγούν από αυτήν και μην ξεχνάμε ότι τα 5/6 της ανθρωπότητας ακόμα έχουν τέτοιο πρόβλημα και δεν ξέρουμε τι θα προέλθει από αυτή την πλευρά. Όμως το 1/6 του πληθυσμού της γης, όπου ανήκουμε κι εμείς, δεν έχει υλική, αλλά ψυχική, κοινωνική, πολιτιστική μιζέρια, που όμως μέχρι στιγμής τουλάχιστον, αντί να προκαλεί τους ανθρώπους να την αντιπαλέψουν, τους αποχαυνώνει ακόμα περισσότερο.
Πολλοί είναι έτοιμοι να σκοτωθούν επειδή ο διαιτητής σφύριξε άδικα κατά την άποψή τους ένα πέναλτι, δεν είναι διατεθειμένοι όμως να κουνήσουν το δακτυλάκι τους για τα σκάνδαλα που συγκλονίζουν σήμερα την Ελλάδα και για τα οποία δεν έγινε ούτε μια διαδήλωση 15 ατόμων. Κι αυτό είναι ένα διεθνές φαινόμενο, που συμβαίνει μάλιστα σε μια στιγμή ιδιαίτερα κρίσιμη για την ανθρώπινη επιβίωση πάνω στον πλανήτη. Μοιάζει σαν να κοιμάται κάποιος μακάρια πάνω σ’ ένα κλαδί, το οποίο έχει ήδη πριονιστεί κατά τα 5/6, κυρίως μέσα από την περιβαλλοντική καταστροφή. Αυτά είναι τα αγωνιώδη προβλήματα και ο σημερινός άνθρωπος κάνει σαν να μην τα σκέφτεται.
Δεν υπάρχει πολιτική στην Ελλάδα, υπάρχει προσωπολογία, κουτσομπολιό, όπως ακριβώς στις οικογενειακές υποθέσεις της γειτονιάς.

Ερώτηση: Αυτό που έγινε χθες στο Γαλλικό Ινστιτούτο, το περιμένατε, την τόσο μεγάλη προσέλευση κόσμου; Μήπως αυτό αναθεωρεί τις σκέψεις σας για τη σχέση σας με την Ελλάδα; Μήπως αυτή θα ’πρεπε να γίνει στενότερη; Και κάτι άλλο: Σήμερα το απόγευμα που θα μιλήσετε στην Πάντειο, έχει προσκληθεί και ο Πρωθυπουργός. Το γνωρίζετε;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Όχι δεν το ήξερα και δεν βλέπω γιατί να έρθει, δεν νομίζω ότι τον απασχολούν αυτά που έχω να πω και δεν με ενδιαφέρει το θέμα. Για τον κόσμο, χάρηκα για την προσέλευσή του και λυπάμαι που δεν χώρεσαν όλοι στην αίθουσα. Νομίζω ότι υπάρχει ένα κοινό στην Ελλάδα που έχει ανοιχτά τ’ αυτιά του. Παρ’ όλο που η συνολική πολιτική ζωή στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ ενός ποδοσφαιρικού αγώνα και μιας κατιγκοειδούς οικογενειακής τραγωδίας. Η Ελλάδα δεν είναι μια πολιτική κοινωνία, αλλά ένα είδος τεράστιας οικογένειας, που μέσα της επικρατούν υστερικές κραυγές του τύπου: “Τι μου έκανες, εγώ που σου είχα δώσει τόσα” κ.λπ. ή “Η ερωμένη του Πρωθυπουργού, η γυναίκα του Πρωθυπουργού, η οποία κλαίει, οι ΕΓΕΣ που συμμετέχουν”, δηλαδή είναι μια κατάσταση που είναι προ-πολιτική, δεν υπάρχει πολιτική στην Ελλάδα, υπάρχει προσωπολογία, κουτσομπολιό, όπως ακριβώς στις οικογενειακές υποθέσεις της γειτονιάς.

Ερώτηση: Έχετε μιλήσει για παρακμή του δυτικού πολιτισμού, ενώ εμείς πορευόμαστε προς το 1992, προς την ενωμένη Ευρώπη. Τι λέτε γι’ αυτό;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Η κρίση και η αποσύνθεση του δυτικού πολιτισμού, που είναι κατά τη γνώμη μου υπαρκτή, εκφράζεται ακόμα πιο έντονα στην Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν έχει κατορθώσει ακόμα να συγκροτηθεί πραγματικά ως πολιτική κοινωνία και ως οικονομία. Εισέβαλε εδώ γύρω στο ’60 ο μοντέρνος καπιταλισμός διαλύοντας παλιές δομές, αξίες, ήθη και έθιμα, χωρίς να βάλει τίποτα στη θέση τους. Όλα αυτά σε έναν τόπο που δεν υπήρχε παράδοση, δεν υπήρχαν οι σταθερές καταθέσεις του παρελθόντος, που κάτι κρατάνε. Αν για παράδειγμα μια κυβέρνηση Παπανδρέου χρειάστηκε 5 χρόνια για να αποδιαλύσει την Ελλάδα, στη Γαλλία θα χρειαζόταν 50 χρόνια.
Πρέπει να πούμε πως ό, τι αξιόλογο έχει δημιουργήσει ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι συνδεδεμένο με την Ευρώπη, κληροδοτημένο και από την αρχαία Ελλάδα, ο Ευρωπαίος είναι λιγότερο από κάθε άλλον π.χ. τον Γιαπωνέζο, ραγιάς, με την κοινωνιολογική έννοια του όρου. Όμως η Ευρώπη σήμερα βρίσκεται ανάμεσα σε αυτή τη θετική τάση του πολιτισμού της και σε μια τάση αποχαύνωσης, που θα την ονόμαζα καταναλωτικό και τηλεοπτικό αυνανισμό.
Ας διευκρινίσουμε εδώ ότι αυτή η αποχαύνωση δεν απορρέει μόνο από τους κακούς κυβερνήτες. Αλλά κι από τους λαούς, που τους εκλέγουν και έχουν τα ίδια πρότυπα με αυτούς. Πρέπει να απαλλαγούμε από την κακή συνήθεια να θεωρούμε υπεύθυνο για κάθε τι κακό τους άλλους .Τους καπιταλιστές, τους γραφειοκράτες, τους πολιτικούς. Τους λαούς δεν πρέπει να τους βλέπουμε σαν μωρά, που τα σέρνουν από τη μύτη. Είναι συνυπεύθυνοι και συνένοχοι. Αν η Ελλάδα είναι τέτοια που είναι σήμερα, αυτό δεν οφείλεται στον Παπανδρέου μόνο. Οφείλεται στους Ρωμιούς. Αυτοί τον ψήφισαν και τον ξαναψήφισαν κι όχι οι Νεοζηλανδοί.
Και τι κάνατε για τα εργοστάσια, που ο μέγας Καραμανλής έφερε στην περιοχή Αττικής και ο μέγας Παπανδρέου συνεχίζει να φέρνει. Ποιος θα σας λύσει το πρόβλημα της μόλυνσης. Ο Θεός, ο Παπανδρέου, ο Μητσοτάκης, ο Φλωράκης;

Ερώτηση: Τι λύση θα μπορούσαμε να αντιπροτείνουμε στη σήψη του δυτικού πολιτισμού;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Δεν μπορώ να δώσω εγώ λύσεις. Αυτό που μπορεί να κάνει κάποιος που σκέφτεται κι εργάζεται όπως εγώ, είναι να κάνει με τη μεγαλύτερη δυνατή τιμιότητα, ακρίβεια και αυστηρότητα και ίσως και αντιδημοτικότητα, τις διαγνώσεις. Δηλαδή εγώ θα ήθελα να έχω ένα μεγάλο χέρι, να μπορούσα να πιάσω από το λαιμό, τα 3.000.000 Αθηναίους που διαμαρτύρονται για τη μόλυνση και να τους πω: “Και σεις ρε κερατάδες τι κάνετε γι’ αυτό; Συνεχίζετε και πατάτε γκάζια. Και τι κάνατε για τα εργοστάσια, που ο μέγας Καραμανλής έφερε στην περιοχή Αττικής και ο μέγας Παπανδρέου συνεχίζει να φέρνει. Ποιος θα σας λύσει το πρόβλημα της μόλυνσης. Ο Θεός, ο Παπανδρέου, ο Μητσοτάκης, ο Φλωράκης;”

Ερώτηση: Πώς βλέπετε τα οικολογικά κινήματα και τα πράσινα κόμματα στην Ευρώπη; Πού εντοπίζετε τη διαφορά σας στην κριτική που κάνατε στο μαρξισμό, από την κριτική που του κάνει ο αναρχισμός;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Βλέπω θετικά τα οικολογικά κινήματα, αλλά σαν καλώς νοούμενα ρεφορμιστικά κινήματα. Αλλά δε νομίζω ότι πάνε πολύ μακριά. Δεν αντιλαμβάνονται ότι το οικολογικό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί παρά στα πλαίσια μιας παγκόσμιας δημοκρατίας. Ακόμα θα ‘λεγα ότι τα κινήματα αυτά, κι ας κατανοώ το φόβο τους για αυτό, είναι πολύ λίγο πολιτικά.
Σε ό, τι αφορά τη διαφορά μου από τον αναρχισμό. Έχω ένα κοινό σημείο με τους αναρχικούς, το ότι αναγνωρίζουν τα αυταρχικά στοιχεία του Μαρξισμού. Από κει και πέρα με χωρίζει ένα τεράστιο φιλοσοφικό χάσμα μαζί τους. Οι αναρχικοί έχουν την περίεργη κι αφελή αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι ένα αγαθό και αθώο ον που τον διέφθειραν τα κοινωνικά συστήματα. Από πού ήρθαν τα κοινωνικά συστήματα, άνθρωποι δεν τα κάνανε; Κατ’ ουσίαν ο άνθρωπος δεν είναι ένα αγαθό, αλλά τερατώδες ον, που όμως έχει τη δυνατότητα να αλλάζει τον εαυτό του.

Ερώτηση: Να αλλάξουμε λίγο το κλίμα. Θα μ’ ενδιέφερε να μας πείτε αν πηγαίνετε θέατρο, κινηματογράφο, σε συναυλίες, να μας πείτε για τον άνθρωπο Καστοριάδη. Ποιοι καλλιτέχνες σας αρέσουν για παράδειγμα.

Κορνήλιος Καστοριάδης: Λατρεύω το θέατρο και τον κινηματογράφο κι ακούω πάρα πολύ, μουσική. Δυστυχώς η δουλειά μου πάνω στα χαρτιά μου ή από την καρέκλα του ψυχαναλυτή, με κρατά συχνά κλεισμένο στο σπίτι. Τώρα ποιοι μ’ αρέσουν τι να σας πω, τετριμμένα πράγματα, Μπαχ, Μπετόβεν, Μότσαρτ, Σοπέν, Μπάρτοκ, ένας Ξενάκης, Μπίλι Χολιντέη, Λούις Άρμστρονγκ, Φλαμένκο, λαϊκά ελληνικά, Ρέμπραντ, Γκρέκο, Βελάσκεθ, τι άλλο.

Ερώτηση: Ας ξαναγυρίσουμε στην ελληνική πραγματικότητα. Πιστεύετε ότι έχουμε σοσιαλισμό ή βαρβαρότητα;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Ο Ροΐδης, που δυστυχώς λίγο διαβάζεται σήμερα, έλεγε ότι οι Έλληνες γελοιοποιούν τα πάντα. Μέχρι και τον βάκιλο του Κωχ γελοιοποίησαν. Ε, λοιπόν πιστεύω ότι στην Ελλάδα σήμερα έχει γελοιοποιηθεί και ο σοσιαλισμός και η βαρβαρότητα.Για μένα επαναστάτης θα πει να πιστεύεις ότι η ανθρωπότητα δεν έχει δώσει ακόμα, αυτά που θα μπορούσε ίσως να δώσει. Δηλαδή ένα καλύτερο, όχι τέλειο, εαυτό, από αυτόν που σήμερα παρουσιάζει.
Δεν γνωρίζω και δεν παρακολουθώ από κοντά την ελληνική πραγματικότητα. Από όσα αντιλαμβάνομαι δεν βλέπω καμιά θετική εξέλιξη, καμιά καινούργια πολιτική δύναμη, καμιά καινούργια στάση από τα άτομα.

Ερώτηση: Έχετε δηλώσει επανειλημμένα ότι πάψατε να είσαστε Μαρξιστής για να μην πάψετε να είστε επαναστάτης. Τι θεωρείτε σήμερα σαν επαναστατική στάση;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Για μένα επαναστάτης θα πει να πιστεύεις ότι η ανθρωπότητα δεν έχει δώσει ακόμα, αυτά που θα μπορούσε ίσως να δώσει. Δηλαδή ένα καλύτερο, όχι τέλειο, εαυτό, από αυτόν που σήμερα παρουσιάζει.

Ερώτηση: Έχοντας απορρίψει τον Μαρξισμό. Τι έχει μείνει από τον Μαρξ για σας;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Από τον Μαρξ έχει μείνει η προσπάθειά του να συλλάβει την κοινωνία και την ιστορία και να τα συλλάβει ως πεδία πάλης. Κι έχει μείνει επίσης η επαναστατική του πρόθεση.

Ερώτηση: Στην εποχή μας όπου έχουν καταρριφθεί ή έχουν αποδειχθεί και σαν καταστροφικές, όλες οι απόπειρες “λύτρωσης” της ανθρωπότητας, μήπως θα ήταν μια πρόταση, η διακήρυξη της ανυπαρξίας ιδανικού· χωρίς αυτό να σημαίνει την παραίτησή του ανθρώπου από τις ανάγκες του και από τους αγώνες του για αυτές κι επίσης στη σημερινή χαοτική εποχή, τι ρόλο παίζει για την διεκδίκηση της αυτοθεσμιζόμενης κοινωνίας, η ατομική αυτονομία του κοινωνικού ατόμου;

Κορνήλιος Καστοριάδης: Η αυτονομία που προτείνω, σε κοινωνικό επίπεδο, δεν είναι μια λυτρωτική ή τέλεια κατάσταση. Αλλά εγώ πάω το πράγμα πιο μακριά από μια απλή διεκδικητική στάση μέσα στο υπάρχον σύστημα. Ως πότε θα μπορεί αυτό το σύστημα να αναπαράγεται και τι μπορεί και επιθυμούμε να έρθει στη θέση του; Το σημερινό σύστημα αντιμετωπίζει το οικολογικό πρόβλημα. Μα ακόμα και η ανάδειξη του χρήματος σαν αποκλειστική αξία, τελικά ίσως το υπονομεύει. Για να λειτουργήσει π.χ. η Δικαιοσύνη χρειάζονται τουλάχιστον ένα 10-20% δικαστών, ίσως και παραπάνω που να είναι αδέκαστοι. Αλλιώς θα καταρρεύσουν τα πάντα. Ως πότε θα υπάρχει αυτό το 20%.
Για να λειτουργήσει η εκπαίδευση χρειάζονται ικανοί και μορφωμένοι καθηγητές. Ποιος ταλαντούχος νέος θα πάει να γίνει σήμερα καθηγητής, όταν σε μια επιχείρηση κερδίζει τα τριπλάσια και τι θα γίνει όταν π.χ. τα πανεπιστήμια μαζέψουν όλη τη σαβούρα. Πώς θα αναπαραχθεί το σύστημα; Υπάρχει λοιπόν ελπίδα, όχι βεβαιότητα, αλλαγής. Σε ό, τι αφορά τη δεύτερη ερώτησή σας. Σίγουρα και η ατομική στάση του κάθε ανθρώπου, παίζει πολύ μεγάλο ρόλο κι ας μην αρκεί. Θα σας πω ενδεικτικά ότι σε μεγάλο βαθμό είμαι ό, τι είπα, χάρις και στη βοήθεια ενός σπουδαίου καθηγητή που είχα στο Γυμνάσιο, ανάμεσα σε πολλούς άλλους καθηγητές – μετριότητες. Όταν φροντίζεις π.χ. σαν δημοσιογράφος να διορθώσεις το ορθογραφικό λάθος, όταν σαν άτομο διαμαρτύρεσαι κι αντιστέκεσαι σε κάτι, όλα αυτά αποτελούν, αδιόρατα, τμήμα μιας γενικότερης κοινωνικοϊστορικής πάλης και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό.

Πηγή: Lifo

Διεθνές Συνέδριο «Κορνήλιος Καστοριάδης: 100 χρόνια»

Διεθνές Συνέδριο / International Conference: Κορνήλιος Καστοριάδης (1922-2022): 100 χρόνια από τη γέννηση του φιλοσόφου της αυτονομίας | Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης / Aristotle University of Thessaloniki

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ / PROGRAM

Παρασκευή 11 Μαρτίου / Friday 11 March

16:00 Έναρξη, χαιρετισμοί: Γ. Ζαρωτιάδης, Δ. Δρόσος, Α. Κιουπκιολής

Α´ Συνεδρία Το πρόταγμα της αυτονομίας και η πολιτική – Στη μνήμη του Κωστή Σπαντιδάκη
Συντονισμός: Γ. Οικονόμου
16:30-16:50 Γιάννης Κτενάς, «Η αναστοχαστικότητα ενάντια στην περιχαράκωση του νοήματος; Για μια κριτική της καστοριαδικής έννοιας της αυτονομίας»
17:00-17:20 Βασίλειος Καλτσάς, «Η ιστορία ως δημιουργία: η φιλοσοφία της ιστορίας στον Καστοριάδη»
17:30-17:50 Φωτεινή Βάκη, «Ριζικό φαντασιακό και sensus communis: κρίση και πράξη στους Καστοριάδη και Καντ»
18:00-18:20 Διονύσης Δρόσος, «Ο ναρκισσιστικός μηδενισμός και η φενάκη της ψευδούς αυτονομίας»

Διάλειμμα / Coffee Break 18:30 – 19:00

Β´ Συνεδρία Η ιδέα της δημοκρατίας
Συντονισμός: Β. Ιακώβου
19:00-19:20 Γιώργος Δρίτσας, «Η κρίση του “δυτικού κόσμου” και η ανάγκη δόμησης μιας πραγματικά “αυτόνομης κοινωνίας”, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του Κορνήλιου Καστοριάδη»
19:30-19:50 Αλέξανδρος Σχισμένος, «Κράτος και εξουσία στη σκέψη του Καστοριάδη»
20:00-20:20 Κώστας Γαλανόπουλος, «Η παλαβή ιδέα της φυσικότητας της δημοκρατίας»
20:30-20:50 Γιώργος Ν. Οικονόμου, «Ανάγκη για δημοκρατία σε συνθήκες μετααντιπροσώπευσης»
21:00-21:20 Βαγγέλης Βανταράκης, «Δημιουργία και κοινωνία»

Σάββατο 12 Μαρτίου / Saturday 12 March

Α´ Συνεδρία Castoriadis in Context I
Chair: I. Straume
10:30-10:50 Clémence Saintemarie, «Democracy without Ιnstitutions? Reading Castoriadis’ Paideia with and against Rancière»
11:00-11:20 Rajesh Sampath, «Castoriadis and Heidegger on Historical Time: Foregrounding a Rethinking of the Legein and Teukhein for an Equitable Future»
11:30-11:50 Christos Marneros, «The Nomas as the Rupture of Heteronomy»
12:00-12:20 Marianna Charitonidou, «Comparing Cornelius Castoriadis’ Conception of Autonomy with Henri Lefebvre’s Conception of Autogestion: Urban Politics between State and Human Reason»

Β´ Συνεδρία Υποκείμενο και ψυχή – Στη μνήμη του Γεράσιμου Στεφανάτου
Συντονισμός: Τ. Χατζηγιάννη
10:30-10:50 Βαγγέλης Γαλάνης, «Το μίσος στη θεώρηση της Melanie Klein και του Κορνήλιου Καστοριάδη»
11:00-11:20 Στέλιος Μακρής, «Το μίσος, θεμελιώδες στη δόμηση του υποκειμένου, διαλυτικό του κοινωνικού δεσμού, στη θεωρητικοποίηση του Γεράσιμου Στεφανάτου»
11:30-11:50 Κώστας Σπηλιώτης, «Από την ψυχική στην κοινωνικο-ιστορική διάσταση του ατόμου»
12:00-12:20 Κανάκης Λελεδάκης, «Το υποκείμενο και η αυτονομία: διαβάζοντας τον Φρόυντ με τον Καστοριάδη και πέρα από τον Καστοριάδη»

Διάλειμμα / Coffee Break 12:30 – 13:00

Γ´ Συνεδρία Developing Castoriadis’ Ideas: Politics
Chair: C. Saintemarie
13:00-13:20 Duaa Abuzaid, «The Concept of Autonomy: Reading Castoriadis in Amman»
13:30-13:50 Yavor Tarinski, «Federalism in the Political Project of Castoriadis»
14:00-14:20 Chris Spannos, «London Solidarity & Cornelius Castoriadis: An Autopoietic Affair»
14:30-15:00 Guillermina Belavi, «Challenges for a Democratic Paideia»

Δ´ Συνεδρία Η θεμελίωση της αυτονομίας
Συντονισμός: Κ. Λελεδάκης
13:00-13:20 Μηνάς Βλάχος, «Ντερριντά και Καστοριάδης. Ριζοσπαστικοποιήσεις της διαφοράς: το ίχνος και το προς-είναι»
13:30-13:50 Μάριος Βαβάτσης, «Πέραν του υπερβατολογικού υποκειμένου: φαινομενολογία της άμεσης εμπειρίας και οντολογία της δημιουργίας»
14:00-14:20 Σπύρος Βαρδαρός, «Η παραγωγή της ελευθερίας, μέσα από τη φαντασία στον Σαρτρ και στο Καστοριάδη»
14:30-15:00 Κωστής Κοσμέας, «Περιοδολόγηση της καστοριαδικής έννοιας της αυτονομίας, απολογισμός και κριτικά σχόλια»

Διάλειμμα / Break 15:00 – 16:00

Ε´ Συνεδρία Developing Castoriadis’ Ideas
Chair: G. Perperidis
16:00-16:20 Haridimos Tsoukas, «Rethinking Organization through Cornelius Castoriadis: Organization as Chaosmos»
16:30-16:50 Theo Papadopoulos, «Power, Knowledge and Policy: Operational Governance in the Work of Cornelius Castoriadis»
17:00-17:20 Adrián Almazan Gomez, «Technique and Technology in Castoriadis’ Work»
17:30-17:50 Ingerid Straume, «Conditions for Subjectivity in the Attention Economy»

ΣΤ´ Συνεδρία Η αυτονομία ως κανονιστικό ιδεώδες
Συντονισμός: Α. Μουζακίτης
16:00-16:20 Χάρης Ναξάκης, «Η αυτονομία είναι ετερόνομη και η ετερονομία αυτόνομη»
16:30-16:50 Αχιλλέας Φωτάκης, «Η πολιτική φιλοσοφία της αυτονομίας ενώπιον της ιστορίας. Ρατσισμός και ετερότητα στον Κορνήλιο Καστοριάδη»
17:00-17:20 Βέρα Παύλου, «Ο Freud, ο Καστοριάδης και τα αδύνατα επαγγέλματα»
17:30-17:50 Αλέξανδρος Θεοδωρίδης, «Η παιδεία στον Καστοριάδη»

Διάλειμμα / Coffee Break 18:00 – 18:30

Ζ´ Συνεδρία Castoriadis in context II
Chair: C. Spanos
18:30-18:50 Sophia Kanaouti, «That Which Is Not Yet There: Castoriadis and Arendt on the Impossible in Politics»
19:00-19:20 Silvia Pierrosara, «The Lack of Autonomy as a Social Pathology: On the “Hidden” Relevance of Castoriadis’s Ethical Thought in Contemporary Ethics»
19:30-19:50 Luis Loia, «Identity and Democracy»
20:00-20:20 Vicky Iakovou, «Castoriadis, Anti-Humanism and the Problem of Alienation»

Η´ Συνεδρία Ο Καστοριάδης και η θεωρητική παράδοση
Συντονισμός: Α. Σχισμένος
18:30-18:50 Γιάννης Πρελορέντζος, «Η αντίληψη του Καστοριάδη για τη φιλοσοφία και τις σχέσεις της με το εκτός της: πολιτική, επιστήμες, τέχνες και θρησκεία»
19:00-19:20 Νίκος Προγούλης, «Η αμφίπλευρη κριτική του Κ. Καστοριάδη στη νεοκλασική και τη μαρξική οικονομική θεωρία»
19:30-19:50 Ευάγγελος Κουμπαρούδης, «Καστοριάδης και Χάιντεγκερ»
20:00-20:20 Γιώργος Ηλιόπουλος, «Ο Καστοριάδης και η πλατωνική παράδοση»
20:30-20:50 Άγγελος Μουζακίτης, «Ο Καστοριάδης και το αίνιγμα της Σφίγγας: σκέψεις για την Αντιγόνη»

Κυριακή 13 Μαρτίου / Sunday 13 March

Α´ Συνεδρία Εξουσία, κουλτούρα, θρησκεία
Συντονισμός: Γ. Κτενάς
10:30-10:50 Γιάννης Φλυτζάνης, «Η ριζοσπαστική δημοκρατία ως πολιτική χωρίς θεμέλιο: καστοριαδική αυτονομία και φουκωική μετα-δομιστική ανάλυση της εξουσίας»
11:00-11:20 Μιχάλης Δαγτζής, «Καστοριάδης και Χάνα Άρεντ»
11:30-11:50 Νίκος Ηλιόπουλος, «Κορνήλιος Καστοριάδης και Χάνα Άρεντ. Αστείρευτες πηγές έμπνευσης δημοκρατικής πολιτικής σκέψης»
12:00-12:20 Βασίλειος-Διονύσιος Πίνας, «Η θρησκεία στη σφαίρα του φαντασιακού: κρίνοντας την θρησκεία με ψυχαναλυτικούς όρους, από τον Freud στον Καστοριάδη»

Διάλειμμα / Coffee Break 12:30 – 13:00

Β´ Συνεδρία Κράτος και κοινωνικά κινήματα
Συντονισμός: Φ. Βάκη
13:00-13:20 Νίκος Ιωάννου, «Με τη σκέψη του Καστοριάδη στον καιρό της απουσίας πολιτικής πρότασης»
13:30-13:50 Αλέξανδρος Κιουπκιολής, «Από τον Γκράμσι στον Καστοριάδη και τα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα»
14:00-14:20 Πάρης Τσούτσης, «Η σημασία των σκέψεων του Καστοριάδη για τον συνταγματισμό»
14:30-14:50 Παναγιώτα Βάσση, «Το γονιμοποιό σπέρμα της αθηναϊκής δημοκρατίας και ο αναστοχασμός για την πολιτική»

Γ´ Συνεδρία Θέατρο και επιτελεστικότητα
Συντονισμός: Σ. Καναούτη
13:00-13:20 Πάνος Σταθάτος, «Κορνήλιος Καστοριάδης και θέατρο: χρόνος και χώρος ως το πλαίσιο ανάδυσης της ετερότητας στο θεατρικό Ο κυκλισμός του τετραγώνου του Δημήτρη Δημητριάδη»
13:30-13:50 Γιώργος Μιχαηλίδης, «Κορνήλιος Καστοριάδης και Ουίλλιαμ Σαίξπηρ: η τραγωδία της εξουσίας»
14:00-14:20 Χάρης Πεχλιβανίδης, «Ζητήματα πολιτικής φιλοσοφίας στη θεατρική σκηνή. Η αυτονομία της δημιουργίας και η θέσμιση νέων σημασιών ως βασικά χαρακτηριστικά του πολιτικού θεάτρου»
14:30-14:50 Δανάη Θεοδωρίδου, «Μια επιτελεστική προσέγγιση των ιδεών του Καστοριάδη για τη δημοκρατία και την αυτονομία»

Διάλειμμα / Break 15:00 – 16:00

Δ´ Συνεδρία Ελευθερία και επανάσταση
Συντονισμός: Α. Κιουπκιολής
16:00-16:20 Ειρήνη Π. Περπερίδου, «Η ελευθερία ως δυναμική κοινωνική πράξη»
16:30-16:50 Σπύρος Κωνσταντούλας, «Ο Κορνήλιος Καστοριάδης και η φιλοσοφία της ελευθερίας»
17:00-17:20 Αναστασία Οικονόμου, «Η έννοια της επανάστασης στο έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη»
17:30-17:50 Γιώργος Πουλάδος, «Η επανάσταση και οι μετασχηματισμοί στη σκέψη του Κορνήλιου Καστοριάδη»

Ε´ Συνεδρία Θεωρία και λογοτεχνία
Συντονισμός: Ν. Ηλιόπουλος
16:00-16:20 Αντώνιος Σαρρής, «Η μυθοπλασία ως χώρος μεσολάβησης του πραγματικού και του φαντασιακού. Μια ιχνηλάτηση της σκέψης του Καστοριάδη στην ύστερη λογοτεχνική θεωρία του Wolfgang Iser»
16:30-16:50 Γιάννης Ψωμάκης, «“Δίκα θεῶν & νόμοι χθονός”: η τραγική διφυΐα ως αντινομική πηγή αυτοθέσμισης στην καστοριαδική σκέψη»
17:00-17:20 Θωμάς Συμεωνίδης, «Οντολογίες της τέχνης και της πολιτικής: Τα όρια της συνάντησης ανάμεσα στον Καστοριάδη και τον Ρανσιέρ ως σχεδιαστικό πρόβλημα»

Διάλειμμα / Coffee Break 18:00 – 18:30

ΣΤ´ Συνεδρία Τεχνολογία, κοινωνία, φύση
Συντονισμός: Δ. Δρόσος
18:30-18:50 Νίκος Νικολέτος, «Ο Κορνήλιος Καστοριάδης και η κριτική της αυτονομημένης τεχνοεπιστήμης: Ένας διάλογος με τον Ζακ Ελλύλ»
19:00-19:20 Γιάννης Περπερίδης, «Καστοριάδης και Feenberg: Το κοινωνικό φαντασιακό και ο μετασχηματισμός της τεχνολογίας»
19:30-19:50 Μιχάλης Σκομβούλης, «Ο οικολογικός ορίζοντας της ηθικής και της πολιτικής: Ο Καστοριάδης σε διάλογο με τον Χανς Γιόνας»
20:00-20:20 Λουκάς Τριάντης, «Ο χωρικός σχεδιασμός ως «μάγμα κοινωνικών φαντασιακών σημασιών». Θεσμικές / χωρικές προσεγγίσεις με αναφορές στο έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη»

Δεν θα υπάρχει τοπίο μετά τη μάχη (Σχετικά με την εισβολή του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία)

Σε όσους υπέγραψαν τη Διακήρυξη για τη Ζωή: Στην εθνική και διεθνή Έκτη:
Σύντροφοι και συντρόφισσες, αδελφές και αδελφοί: Μοιραζόμαστε μαζί σας το λόγο και τις σκέψεις μας γι’ αυτό που συμβαίνει σήμερα στη γεωγραφία που ονομάζεται Ευρώπη:

ΠΡΩΤΟΝ: Υπάρχει μια επιθετική δύναμη, ο ρωσικός στρατός. Στο παιχνίδι υπάρχουν συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, και από τις δύο πλευρές. Αυτοί που υποφέρουν τώρα, από τις χίμαιρες των μεν και από τους ύπουλους οικονομικούς υπολογισμούς των δε,είναι οι λαοί της Ρωσίας και της Ουκρανίας (και ίσως σύντομα και οι λαοί και άλλων γεωγραφιών, κοντινών ή μακρινών). Ως ζαπατίστας δεν υποστηρίζουμε το ένα ή το άλλο Κράτος, αλλά εκείνους που αγωνίζονται για τη ζωή ενάντια στο σύστημα.

Όταν έγινε η πολυεθνική εισβολή στο Ιράκ (εδώ και 19 σχεδόν χρόνια), με επικεφαλής τον αμερικανικό στρατό, υπήρξαν κινητοποιήσεις σε όλο τον κόσμο ενάντια σε εκείνον τον πόλεμο. Κανείς λογικός άνθρωπος δεν πίστευε ότι το να αντιταχθεί κανείς στην εισβολή σήμαινε ότι τάσσεται στο πλευρό του Σαντάμ Χουσεΐν. Τώρα η κατάσταση είναι παρόμοια, αν και όχι η ίδια. Ούτε Ζελένσκι, ούτε Πούτιν. Σταματήστε τον πόλεμο.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Διάφορες κυβερνήσεις έχουν ταχθεί υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς, με βάση οικονομικούς υπολογισμούς. Το ανθρωπιστικό δεν παίζει κανένα ρόλο στις εκτιμήσεις τους. Για αυτές τις κυβερνήσεις και τους “ιδεολόγους” τους υπάρχουν επεμβάσεις-εισβολές-καταστροφές καλές και κακές. Οι καλές είναι αυτές που πραγματοποιούνται από όσους υποστηρίζουν, και οι κακές είναι αυτές που διαπράττονται από τους αντιπάλους τους. Το χειροκρότημα στο εγκληματικό επιχείρημα του Πούτιν που δικαιολογεί τη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία θα μετατραπεί σε ανάθεμα όταν, με τα ίδια λόγια, δικαιολογηθεί η εισβολή σε άλλους λαούς των οποίων οι επιλογές δεν είναι της αρεσκείας του μεγάλου κεφαλαίου.

Κάποιοι θα εισβάλουν σε γεωγραφίες για να τις σώσουν από τη “νεοναζιστική τυραννία” και κάποιοι άλλοι για να τελειώνουν με τα γειτονικά “ναρκο-κράτη”. Και όλοι θα επαναλάβουν τα ίδια λόγια του Πούτιν: “θα αποναζιστικοποιήσουμε” (ή κάτι ανάλογο), και θα αφθονούν οι «αιτιολογίες» περί “κινδύνου για τους λαούς τους”. Και έτσι, όπως μας λένε οι συντρόφισσές μας στη Ρωσία: “οι ρωσικές βόμβες, οι ρουκέτες, οι σφαίρες πετούν προς τους Ουκρανούς και δεν τους ρωτούν για τις πολιτικές τους απόψεις και τη γλώσσα που μιλούν”, αλλά το μόνο που αλλάζει είναι η «εθνικότητα» των μεν και των δε.

ΤΡΙΤΟΝ: Τα μεγάλα κεφάλαια και οι κυβερνήσεις τους στη “Δύση” έκατσαν με σταυρωμένα τα χέρια και παρακολούθησαν -και μάλιστα ενθάρρυναν- την επιδείνωση της κατάστασης. Στη συνέχεια, όταν η εισβολή ήταν σε εξέλιξη, περίμεναν να δουν αν η Ουκρανία θα αντισταθεί, κάνοντας τους υπολογισμούς τους για το τι θα μπορούσαν να κερδίσουν από το ένα ή το άλλο αποτέλεσμα. Καθώς λοιπόν η Ουκρανία αντιστέκεται, αρχίζουν να τείνουν χείρα “βοηθείας”, εν είδει λογαριασμού που θα εισπραχθεί αργότερα. Ο Πούτιν δεν είναι ο μόνος που αιφνιδιάστηκε από την αντίσταση της Ουκρανίας.

Οι νικητές σε αυτόν τον πόλεμο είναι τα μεγάλα κονσιόρτσιουμ όπλων και οι μεγάλοι καπιταλιστές που βλέπουν την ευκαιρία να κατακτήσουν, να καταστρέψουν/ανοικοδομήσουν εδάφη, δηλαδή να δημιουργήσουν νέες αγορές για αγαθά και καταναλωτές, για ανθρώπους.

ΤΕΤΑΡΤΟΝ: Αντί να στραφούμε σε αυτά που διαδίδουν τα μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα των δύο πλευρών -και που αμφότεροι τα παρουσιάζουν ως “ειδήσεις”- ή στις “αναλύσεις” των, ξαφνικά αναρίθμητων,ειδικών της γεωπολιτικής και υπερασπιστών του Συμφώνου της Βαρσοβίας και του ΝΑΤΟ, αποφασίσαμε να αναζητήσουμε και να ρωτήσουμε εκείνους που, όπως και εμείς, επιμένουν στον αγώνα για τη ζωή στην Ουκρανία και τη Ρωσία.

Μετά από αρκετές προσπάθειες, η Ζαπατιστική Επιτροπή Έκτη κατάφερε να έρθει σε επαφή με τους συγγενείς μας στην αντίσταση και την εξέγερση στις γεωγραφίες που ονομάζονται Ρωσία και Ουκρανία.

ΠΕΜΠΤΟΝ: Συνοψίζοντας: αυτοί οι σύντροφοί μας, που επίσης υψώνουν τη σημαία του ελευθεριακού @, παραμένουν σταθεροί: σε αντίσταση όσοι βρίσκονται στο Ντονμπάς, στην Ουκρανία, και σε εξέγερση όσοι περπατούν και εργάζονται στους δρόμους και τη γη της Ρωσίας. Υπάρχουν άνθρωποι που συνελήφθησαν και ξυλοκοπήθηκαν στη Ρωσία επειδή διαμαρτυρήθηκαν κατά του πολέμου. Υπάρχουν νεκροί στην Ουκρανία που σκοτώθηκαν από τον ρωσικό στρατό.

Τους ενώνει (και μας ενώνει μαζί τους) όχι μόνο το ΟΧΙ στον πόλεμο, αλλά και η άρνηση να “ευθυγραμμιστούν” με κυβερνήσεις που καταπιέζουν τους λαούς τους.

Μέσα στη σύγχυση και το χάος και στις δύο πλευρές, τους κρατάνε σταθερούς οι πεποιθήσεις τους:ο αγώνας τους για ελευθερία, η απόρριψη των συνόρων και των Εθνικών Κρατών τους και των αντίστοιχων καταπιέσεων που μόνο σημαία αλλάζουν.

Καθήκον μας είναι να τους υποστηρίξουμε στο μέτρο των δυνάμεών μας. Μια λέξη, μια εικόνα, μια μελωδία, ένας χορός, μια υψωμένη γροθιά, μια αγκαλιά -ακόμη και από μακρινές γεωγραφίες- είναι μια στήριξη που θα ενθαρρύνει τις καρδιές τους.

Το να αντιστέκεσαι σημαίνει να επιμένεις και να αντέχεις καιρό. Ας στηρίξουμε αυτούς τους συντρόφους στην αντίστασή τους, δηλαδή στον αγώνα τους για τη ζωή. Τους το οφείλουμε και το οφείλουμε και σε μας τους ίδιους.

ΕΚΤΟΝ: Για όλα τα παραπάνω, καλούμε την εθνική και διεθνή Έκτη -σύμφωνα με τους χρόνους του, τις γεωγραφίες και τους τρόπους του ο καθένας- να διαδηλώσει ενάντια στον πόλεμο και να υποστηρίξει τους Ουκρανούς και τους Ρώσους που αγωνίζονται στις γεωγραφίες τους για έναν κόσμο με ελευθερία.

Καλούμε επίσης σε οικονομική στήριξη της αντίστασης στην Ουκρανία σε λογαριασμούς που θα μας υποδειχθούν εν ευθέτω χρόνω.

Από την πλευρά της, η Επιτροπή Έκτη του EZLN κάνει το ίδιο, στέλνοντας λίγη βοήθεια σε όσους στη Ρωσία και την Ουκρανία αγωνίζονται ενάντια στον πόλεμο. Έχουμε επίσης ξεκινήσει επαφές με τους συντρόφους μας στη SLUMIL K’AJXEMK’OP (Ευρώπη) για τη δημιουργία ενός κοινού οικονομικού ταμείου για την υποστήριξη όσων αντιστέκονται στην Ουκρανία.

Ξεκάθαρα, φωνάζουμε και σας καλούμε να φωνάξουμε και να απαιτήσουμε: Έξω ο ρώσικος στρατός από την Ουκρανία!

Ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει τώρα. Αν συνεχιστεί και αν, όπως προβλέπεται, κλιμακωθεί, τότε ίσως δεν θα υπάρχει κανείς να λογοδοτήσει για το τοπίο μετά τη μάχη.

Από τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού.

Subcomandante Insurgente Moisés.

SupGaleano.

Επιτροπή Έκτη του EZLN.

Μάρτιος 2022

Τρία βασικά ερωτήματα ως προς το Ουκρανικό

Του Νίκου Κοτζιά

Ο πληθωρισμός πληροφοριών για το Ουκρανικό εμποδίζει να διακρίνει κανείς το κύριο από το δευτερεύον. Ας πάρω ένα παράδειγμα, οι έχοντες πιο θετική άποψη για τη Ρωσία υιοθετούν το επιχείρημα ότι η Ουκρανία δεν εφάρμοσε ως έπρεπε τη συμφωνία του Μινσκ (που παραβίαζε, βέβαια, και η Ρωσία). Οι άλλοι, ορθά επικαλούνται τη συμφωνία της Βουδαπέστης του 1994, με την οποία η Ουκρανία παρέδωσε στη Ρωσία τα ατομικά της όπλα με εγγύηση την ασφάλεια και την εδαφική της ακεραιότητα.

Οι μεν διαβάζουν την Ιστορία κατά την επίσημη ρωσική εκδοχή, ότι η Ουκρανία ήταν πάντα ρωσική, οι δε ότι επί αιώνες ήταν τμήμα της πολωνικής – λιθουανικής αυτοκρατορίας, της Πολωνίας, της Αυστροουγγαρίας κ.λπ. Θα μπορούσα να κάνω έναν ατέλειωτο κατάλογο με πραγματικά στοιχεία που να διευκολύνουν κάποιους να στηρίξουν τη μία ή την άλλη πλευρά, ή, ακόμα και να πάνε «στις ίσες αποστάσεις». Oμως, η επιστήμη και η πολιτική δεν μπορεί να περιορίζονται μόνο στη συγκρότηση καταλόγων στοιχείων, αντίθετα οφείλουν να απαντούν σε θεμελιακά ερωτήματα, όπως τα ακόλουθα:

Πρώτο ερώτημα: Δίκαιος ή άδικος πόλεμος; Το κύριο ερώτημα σε κάθε πόλεμο είναι το ποιος φταίει και ακόμα περισσότερο αν ένας πόλεμος είναι δίκαιος ή άδικος. Το ζητούμενο εδώ, δεν είναι η διαμάχη για το τι είχε συμβεί στο παρελθόν, αλλά το ποιος προκάλεσε αυτόν τον πόλεμο και για ποιο λόγο εισέβαλε στη χώρα του άλλου. Στη βάση αυτής της αξιολόγησης, είναι σαφές ότι ο πόλεμος που ξεκίνησε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ως αφετηρία τις επιλογές της πρώτης. Θα μπορούσε βέβαια, η πρώτη να έκανε έναν δίκαιο πόλεμο εάν είχε προηγουμένως προσπαθήσει η Ουκρανία να εισβάλει σε αυτήν ή έκανε πολεμικές επιχειρήσεις στα εδάφη της. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Αντίθετα, ο ρωσικός στρατός είναι εκείνος που εισήλθε στα εδάφη της Ουκρανίας, καταστρέφει υποδομές, σκοτώνει αμάχους και δημιουργεί προσφυγικά κύματα.

Ο πόλεμος της Ρωσίας σε βάρος της Ουκρανίας γίνεται προκειμένου αυτή η χώρα να αλλάξει πολιτική: είτε να φινλανδοποιηθεί είτε να γίνει άμεσα προτεκτοράτο της Ρωσίας, όπως έγινε με την Πολωνία τον 18ο αιώνα που η Ρωσία τη διαμέλισε τότε τέσσερις φορές. Προχωρώ και θέτω ευθέως το ερώτημα: δικαιούται η Ρωσία να επιθυμεί μια διαφορετική πολιτική από τη γείτονά της; Ναι, να επιθυμεί και μέχρι εκεί. Δεν δικαιούται, όμως, να της επιβάλει τις δικές της αντιλήψεις. Ενοχλήθηκε η Ρωσία με την επέκταση του ΝΑΤΟ και τη δημιουργία συνθηκών ανασφάλειας για την ίδια; Ναι και δικαιολογημένα. Ομως, ο πόλεμος με εισβολή και καταστροφές δεν προσθέτει ασφάλεια, αφαιρεί. Συμπέρασμα, ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι επιθετικός και άδικος, ενώ η αντίσταση της Ουκρανίας είναι ο ορισμός του αμυντικού και δίκαιου πολέμου. Υπερασπίζεται την ίδια την υπόστασή της, την κυριαρχία και τα εδάφη της. Τέλος, σημειώνω, ότι ένας άδικος πόλεμος εμπεριέχει τον μεγάλο κίνδυνο να εξαπλωθεί και πέραν του αρχικού στόχου.

Δεύτερο ερώτημα: H Ρωσία μπορεί να είναι τμήμα μιας ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας ή η πολιτική ασφάλειας της Ευρώπης –και ειδικότερα της Ε.Ε.– πρέπει να στοχεύει τη Ρωσία, τον ταραξία; Σίγουρα, με τις ενέργειές του ο Πούτιν απώλεσε πολλούς υποστηρικτές της άποψης ότι η ασφάλεια στην Ευρώπη δεν μπορεί να στεριώσει χωρίς τη Ρωσία. Με τις ενέργειές του και τη σαφή καταπάτηση του διεθνούς δικαίου, τροφοδότησε όσους υποστηρίζουν ότι η Ρωσία δεν μπορεί να είναι εταίρος μιας αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Από την άλλη, αν τα προηγούμενα είκοσι χρόνια είχαν φροντίσει οι Δυτικοί να συνεννοηθούν με τη Ρωσία, αντί να προωθούν τη συνεχή επέκταση του ΝΑΤΟ, τότε πιθανόν τα πράγματα να ήταν διαφορετικά.

Πώς αντιμετωπίζεται η κατάσταση τώρα πλέον, ως προς αυτό το ερώτημα; Πεποίθησή μου είναι ότι η πολιτικά ορθή επιλογή είναι ο άμεσος τερματισμός του πολέμου. Η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανία. Η αποκατάσταση των καταστροφών του πολέμου. Η διασφάλιση ενός θετικού μέλλοντος για τους πολίτες και των δύο κρατών. Η τιμωρία των ενόχων. Κατόπιν, η συστηματική συζήτηση, διερεύνηση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας, στην οποία η Ρωσία θα νιώθει ασφαλής, αλλά δεν θα δικαιούται να πιστεύει ότι εκείνη μπορεί να ορίζει την ειρήνη στην Ευρώπη και να κινείται «κατά το δοκούν».

Τρίτο ερώτημα: Eίναι δυνατό να βγει η σημερινή ρωσική ηγεσία από την παράνοια του πολέμου; Το βρίσκω εξαιρετικά δύσκολο. Ο χρόνος, κατ’ αρχάς, δουλεύει ενάντιά της. Κάθε μέρα που περνάει και δημοσιοποιούνται φωτογραφίες της φρίκης του πολέμου, οι δυτικές κυβερνήσεις θα πιέζονται από την κοινή τους γνώμη για περισσότερα μέτρα σε βάρος της Ρωσίας. Κάθε μέρα που περνάει θα πεισμώνει την ουκρανική κοινωνία για περισσότερη αντίσταση. Κάθε τέτοια μέρα θα δημιουργεί συνθήκες κινητοποίησης της ρωσικής κοινωνίας και την όξυνση των αντιθέσεων στο εσωτερικό, ακόμα και του μπλοκ εξουσίας στην ίδια τη Ρωσία. Κατά συνέπεια ο Πούτιν θα αναζητήσει πάση θυσία νίκη. Αλλά ακόμα και αν νικήσει τώρα στρατιωτικά, θα πρόκειται για πύρρειο νίκη.

Μια τόσο μεγάλη χώρα όπως είναι η Ουκρανία, δεν κυβερνάται με στρατιώτες. Ιδιαίτερα που τα τελευταία χρόνια απόκτησε μια όλο και πιο ισχυρή εθνική συνείδηση και αίσθηση διαφοροποίησης από τη Ρωσία. Η τελευταία θα πληρώσει το τίμημα τυχόν «νίκης» της. Είναι σίγουρο σε μια τέτοια περίπτωση, ότι η Ρωσία θα βρεθεί αντιμέτωπη με αντίσταση την οποία δεν θα μπορέσει να καταβάλει. Πιθανόν, γνωρίζοντας αυτόν τον κίνδυνο, να επιδιώξει τον διαμελισμό της Ουκρανίας και την ενσωμάτωση (τυπικά ή άτυπα) της ανατολικής πλευράς στη Ρωσική Ομοσπονδία, πλευρά που τα τελευταία τριακόσια χρόνια ήταν υπό τον τσαρισμό, σε αντίθεση με το τότε φιλοπολωνικό ή φιλοαυστριακό δυτικό της τμήμα. Συνολικά, πιστεύω ότι ο Πούτιν υποτίμησε την ενισχυόμενη εθνική συνείδηση των Ουκρανών και θα έχει μεγάλο κόστος στην Ουκρανία.

Ο σπουδαίος Καρλ Λίπκνεχτ, που αντιστάθηκε στον άδικο πόλεμο που προετοίμαζε το 1913-4 η Γερμανία, έλεγε προφητικά ότι «υπάρχουν ήττες που σε πάνε στα ουράνια, στις δάφνες της Ιστορίας, και νίκες που είναι πιο ντροπιαστικές από τις πιο άτιμες ήττες». Νομίζω ότι ακόμα και αν κερδίσει ο Πούτιν τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτό θα είναι προσωρινό και ντροπιαστικό για τον ρωσικό λαό, αλλά και τον ρωσικό στρατό, κληρονόμο του στρατού που απελευθέρωσε το Βερολίνο από τον φασισμό.

ΥΓ. Είµαι ενάντια στον πόλεμο εις βάρος της Ουκρανίας. Ενάντια στην εισβολή και την καταστροφή. Αλλά αγαπάμε και θαυμάζουμε τη ρωσική λογοτεχνία και μουσική, τους χορούς και τη ζωγραφική, το κλασικό μπαλέτο της. Κάποιοι υπουργοί της κυβέρνησης φαίνεται να μην καταλαβαίνουν τη διαφορά. Μάλλον τους λείπει η στοιχειώδης πολιτική κουλτούρα.

* Ο κ. Νίκος Κοτζιάς είναι πρώην υπουργός Εξωτερικών.

Fuck leftist westplaining

Της Zosia Brom*

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, το πολωνικό κοινοβουλευτικό προοδευτικό αριστερό κόμμα, Razem, εξέδωσε δήλωση στην οποία ανακοινώνει ότι διακόπτει τους δεσμούς του με δύο ευρωπαϊκές οργανώσεις: την Progressive International και το DiEM25.

«Η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία απαιτεί πολλή δουλειά από εμάς και -δυστυχώς- να δωθούν εξηγήσεις σε πολλά θέματα εντός της δυτικής ευρωπαϊκής Αριστεράς», δηλώνει το Razem στα κοινωνικά του δίκτυα. Όπως αναφέρει, «Χθες, το Εθνικό μας Συμβούλιο αποφάσισε να εγκαταλείψει την Προοδευτική Διεθνή καθώς και το DiEM25. Γιατί; Για λόγους ακατανόητους για εμάς, και τα δύο αυτά κινήματα δεν καταδίκασαν κατηγορηματικά τις ιμπεριαλιστικές και επιθετικές ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας και δεν υποστήριξαν κατηγορηματικά την κυριαρχία της Ουκρανίας, σχετικοποιώντας επικίνδυνα αυτόν τον πόλεμο».

Υποστηρίζω αυτή την πολύ ευγενική και προσεκτικά διατυπωμένη δήλωση, αλλά μιας που γράφω στο freedomnews, επιτρέψτε μου να μεταφέρω το μήνυμα του Razem λίγο διαφορετικά: Άντε γαμηθείτε! Ή, τουλάχιστον, σκάστε πια!

Αυτό το κείμενο δεν αφορά τόσο τους δυτικούς αναρχικούς. Πέρα από τον περίεργο «ναζιστικό στρατό της Ουκρανίας» που ακούμε εδώ και εκεί, πιστεύω ότι κατά βάση οι αναρχικοί δεν είναι πολύ κακοί στα ζητήματα του ρωσικού ιμπεριαλισμού: τόσο σήμερα όσο και ιστορικά. Κάποια περισσότερη δουλειά χρειάζεται να γίνει σίγουρα, αλλά, ειδικά συγκριτικά με ορισμένα άλλα μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου, και ευρύτερα, η δυτική Αριστερά, δίνω στους αναρχικούς συντρόφους μου ένα Β μείον εδώ: λέτε πως γνωρίζετε τα πάντα για την Ανατολική Ευρώπη, όμως η μόνη λέξη στις σχετικές γλώσσες που γνωρίζετε είναι η “kurva”. Τουλάχιστον οι περισσότεροι από εσάς δεν αγωνίζεστε να διαπιστώσετε ποιος είναι ο πιο κακός στην παρούσα κατάσταση… Όσον αφορά τους αξιολύπητους και ασταθείς, παρακαλώ την προσοχή σας θα ήθελα για τις επόμενες παραγράφους.

Αυτό το κείμενο δεν αφορά αποκλειστικά τη συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αλλά και μια πολύ ευρύτερη τάση του δυτικού αριστερισμού. Μπορείτε να εφαρμόσετε τα σημεία που τίθενται παρακάτω όχι μόνο στη συζήτηση γύρω από την Ανατολική Ευρώπη και τον λεγόμενο μετασοβιετικό κόσμο. Παρόμοια θέματα είχαν παρουσιαστεί, επαίσχυντα, στην αριστερή συζήτηση γύρω από τον πόλεμο της Συρίας, για παράδειγμα. Μεγάλα τμήματα της Αριστεράς, υποστηριζόμενα από τον ένδοξο ηγέτη τους Τζέρεμι Κόρμπιν, πάσχιζαν να προσδιορίσουν ποιος είναι υπεύθυνος για τη συντριπτική πλειονότητα των εγκλημάτων πολέμου που διαπράχθηκαν στη Συρία (spoiler: ήταν φυσικά ο Ασάντ, που υποστηρίζεται από τον Πούτιν). Αλλά, παρότι συμμετείχα σε ορισμένες ενέργειες αλληλεγγύης στη Συρία παλαιότερα, δεν νομίζω ότι είναι η θέση μου να μιλήσω για αυτή τη σύγκρουση τώρα. Υπάρχουν καλύτεροι άνθρωποι για να το κάνουν αυτό, και αν είναι διατεθειμένοι τότε μπορώ να τους πω: παρακαλώ, κάντε το.

Το παρόν κείμενο συντάχθηκε έπειτα από διαβουλεύσεις με άλλους συντρόφους της Ανατολικής Ευρώπης. Το υπογράφω με το όνομά μου, κυρίως για να μου δώσετε τη χαρά μιας κατηγορίας ότι «χρηματοδοτούμαι από τη CIA» ή κάτι τέτοιο, αλλά να σας ενημερώσω πως πολλοί αριστεροί της Ανατολικής Ευρώπης βρίσκονται στην ίδια γραμμή πλεύσης εδώ και καιρό.

Αυτό το κείμενο θα είναι λίγο χαοτικό και σας ζητώ προκαταβολικά να το ανεχτείτε αυτό. Όπως οι περισσότεροι ανατολικοευρωπαίοι, έτσι και εγώ έχω περάσει την τελευταία εβδομάδα περίπου ζώντας μέσα σε ένα είδος θολούρας, όπου οι κύκλοι ειδήσεων διαρκούν πραγματικά 24 ώρες, δεν υπάρχει ύπνος και το τηλέφωνο χτυπά συνεχώς. Ορισμένοι από τους φίλους μου, κυρίως από την κεντρική και ανατολική Ευρώπη, θέλουν να μοιραστούν τις ανησυχίες τους, οργανώνουν δίκτυα υποστήριξης, συλλέγουν χρήματα, οδηγούν τους ανθρώπους σε προσωρινά καταλύματα, δημοσιεύουν οδηγούς «Πώς-να-ξεφύγεις-από-την-Ουκρανία» [How-To-Flee-Ukraine] σε πολλές γλώσσες, μαγειρεύουν, οδηγούν φοβισμένους και εξαντλημένους ανθρώπους στην προσωρινή διαμονή τους. Πολλοί, δικαίως, εκφράζουν την αηδία τους για τη διαφορά στον τρόπο με τον οποίο το πολωνικό κράτος και η κοινωνία (και ευρύτερα, ευρωπαϊκά κράτη και κοινωνίες) προσεγγίζουν μια άλλη «προσφυγική κρίση» λίγο πιο βόρεια, στα τμήματα της Λευκορωσίας των πολωνικών συνόρων, ή την «προσφυγική κρίση» σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Κάποιοι αντιμετωπίζουν την πολύ πραγματική πιθανότητα να βρεθούν σύντομα μέσα στη μάχη. Άλλοι ανησυχούν για την οικογένειά τους αυτή τη στιγμή που βρίσκεται σε εμπόλεμη ζώνη, μερικοί βρίσκονται σε αυτή την εμπόλεμη ζώνη οι ίδιοι.

Κι ενώ εσείς ανταλλάσσετε καυτές λήψεις στο τουίτερ, εμείς είμαστε απασχολημένοι.

Κάθε μέρα ξυπνώ και η πρώτη σκέψη στο μυαλό μου είναι: ο ρωσικός στρατός εισβάλλει στην Ουκρανία. Έπειτα από λίγες μέρες νωθρής παρέλασης, φαίνεται ότι τώρα στοχεύουν σοβαρά στο Κίεβο. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα σκεφτώ τέτοιες προτάσεις σε ενεστωτικό χρόνο. Είναι τρομακτικό. Εσείς, οι Δυτικοί, δεν θα το πάθετε ποτέ. Εν μέρει επειδή οι περισσότεροι από εσάς έχετε μια εντελώς διαφορετική εμπειρία της ιστορίας, και είναι αυτή του να ζείτε τη ζωή σας μέσα σε μια κυρίαρχη χώρα. Εν μέρει επειδή δεν μπορείτε να κάνετε τον κόπο να ακούσετε, και ποτέ δεν το κάνετε. Είναι απλά άβολο για εσάς να πάρετε μια ιδέα που δεν θα ταιριάζει στην ήδη καθιερωμένη άποψή σας για τον Κόσμο και –ας το παραδεχτούμε– βαθιά μέσα σας οι περισσότεροι νομίζετε ότι οι ιδέες σας και οι αντιλήψεις σας είναι καλύτερες και πιο νομιμοποιημένες. Ο δυτικός εκλεκτισμός είναι ένα σκουλήκι μέσα στο μυαλό, ένα σκουλήκι απ’ το οποίο προσποιείσαι ότι δραπετεύεις, μόνο και μόνο για να παρελάσεις με τη γιάνκικη, βασιλική. Είσαι καλύτερος και πιο νομιμοποιημένος. Έχεις καλύτερες γνώσεις. Έχεις συνηθίσει να σε ακούνε. Δεν θα χρησιμοποιήσεις τη μετάφραση google, γιατί… «πώς γίνεται κάτι να μην είναι στα αγγλικά»; Τρόμος!

Αλλά και κάποιοι Δυτικοί μου τηλεφωνούν, οπότε κάνω ό,τι μπορώ για να εξηγήσω τα βασικά πράγματα με τα οποία μεγάλωσα και μερικά από τα πράγματα που μου μεταφέρθηκαν από τις προηγούμενες τραυματισμένες γενιές –ή ποια είναι η σωστή προφορά του Χάρκοβο. Ή, το χειρότερο: θέλουν να μου εξηγήσουν πως πρόκειται για μια σύγκρουση που δημιουργήθηκε από το ΝΑΤΟ ή, αν τυχαίνει να αισθάνονται πιο γενναιόδωροι, καταλήγουν σε κάποιου είδους ρητορική του τύπου «και οι δύο πλευρές φταίνε». «Κοιτάξτε, οι Ουκρανοί ανεμίζουν εθνικές σημαίες, είναι ΦΑΣΙΣΤΕΣ»! Αν μπορούσαμε να διαγράψουμε και να απορρίψουμε ολόκληρες τις περιοχές σας τόσο εύκολα όσο κάνετε εσείς για τις δικές μας, θα το κάναμε, αλλά δυστυχώς, το διαδίκτυο ελέγχεται και πάλι λίγο πολύ από εσάς. Μπράβο – η άμεση δράση αυτή τη στιγμή θα ήταν να αποσυνδεθείτε, τουλάχιστον οι διαδικτυακοί μας τοίχοι θα μολύνονταν λιγότερο.

Στο Λονδίνο και στο ευρύτερο Ηνωμένο Βασίλειο, έχετε συντρόφους που προερχόμαστε από όλες αυτές τις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ από το 2004 και μετά. Προφανώς δεν έχετε μπει ποτέ στον κόπο να προσπαθήσετε καν να καταλάβετε περί τίνος πρόκειται. Ήμασταν καλοί για κάποια πράγματα, κυρίως στην αριστερή αντανάκλαση του κυρίαρχου τροπαίου ενός “Πολωνού οικοδόμου” ή ενός “Λιθουανού καθαριστή” (καλοί, σκληρά εργαζόμενοι, απλοί άνθρωποι). Ήμασταν καλοί και για τα περισσότερα πρακτικά πράγματα. Αλλά ποτέ δεν ήμασταν αρκετά καλοί για να έχουμε πραγματικά άποψη: προφανώς ούτε καν για τα πράγματα με τα οποία μεγαλώσαμε! Είναι αυτή η ιδιαίτερη εκδοχή του οριενταλισμού που κρατάτε απέναντί μας, βλέποντάς μας σαν καθυστερημένους, ρατσιστές, πρωτόγονους, αλλά έντιμους – ξέρετε ακριβώς τι εννοούμε, παραδεχτείτε το.

Ήρθα στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2004: πριν από 18 χρόνια. Πολιτιστικά, ήταν και εξακολουθεί να είναι μια πολύ παράξενη εμπειρία και ίσως μια μέρα θα γράψω κάτι γι’ αυτό. Μία από τις πτυχές αυτής της εμπερίας είναι η ανοχή, ή απλά η αποδοχή, των σοβιετικών εικόνων και συναισθημάτων (συναισθήματα και εικόνες, επιτρέψτε μου να επισημάνω, που δεν σας ανήκουν). Κάποια στιγμή, φτιάξατε τη σελίδα Κόκκινο Λονδίνο, μια σταλινική σελίδα, την πιο δημοφιλή αριστερή σελίδα του fb στη χώρα. Ανέχεστε γιγαντιαία πορτρέτα του Στάλιν και του Μάο στις πορείες της Πρωτομαγιάς και –διάολε!– το 2017 ανεχόσασταν τη σημαία ενός πράγματος που ονομάζεται Συριακό Σοσιαλιστικό Εθνικιστικό Κόμμα να πορεύεται στην διαδήλωση της Πρωτομαγιάς στο Λονδίνο, παρά το γεγονός ότι φαινόταν τελείως φασιστική ακόμη και χωρίς καμία γνώση για τη Συρία.

Για σένα είναι ένα αστείο που το βάζεις πάνω στην κούπα σου ή σε άλλα προϊόντα. Άντε γαμήσου, λοιπόν.

Δεκαετίες έπειτα από την κατάρρευση της ανατολικοευρωπαϊκής εκδοχής του κομμουνισμού και τη μετατροπή της Ρωσίας σε ένα σούπερ-καπιταλιστικό, αυταρχικό καθεστώς, εξακολουθείτε να ισχυρίζεστε ότι ο υπεύθυνος άνδρας πίσω από αυτό είναι ένα είδος «αντι-ιμπεριαλιστή» ήρωα, παρά το γεγονός ότι κάνει σχεδόν ό,τι μπορεί για να εξασφαλίσει τον δηλωμένο στόχο του για την ανοικοδόμηση της ρωσικής αυτοκρατορίας και πέρα από αυτήν. Παρομοίως, στο μυαλό σας, το ΝΑΤΟ και άλλοι δυτικοί οργανισμοί βρίσκονται πάντα στη λάθος πλευρά, και είναι πάντα οι δράστες όλων των κακών σε αυτόν τον κόσμο. Θα μπορούσατε, φυσικά –γκουγκλάρετέ το– αλλά γιατί να το κάνετε, όταν τέτοιες διανοητικές φιγούρες όπως ο Noam Chomsky, με τις επαίσχυντες, σχετικοποιημένες θέσεις του, σας λέει τι να σκεφτείτε.

Τις εβδομάδες που προηγούνταν από τη ρωσική εισβολή, οι Δυτικοί προσέφεραν αρκετά κείμενα στο freedomnews, προσπαθώντας σε αυτά να προωθήσουν αυτή την αφήγηση. Τα απέρριψα, καθώς ήταν ανέντιμοι και ειλικρινά αιφνιδιασμένοι. Σε απάντηση, ένας από αυτούς –κάποιος που είχε δημοσιεύσει άρθρο του παλιότερα–, μου έγραψε ρωτώντας «που ήσουν τα τελευταία 20 χρόνια;» και «το να είσαι Πολωνίδα δεν αποτελεί καθόλου απάντηση». Φυσικά, στο μυαλό τους, το «να είσαι Βρετανός» είναι αρκετό για να έχει κανείς ισχυρές απόψεις για ζητήματα που επηρεάζουν άλλα έθνη και τα σύνορα άλλων λαών. Όπως γνωρίζουμε, συνήθως τελειώνει πολύ καλά όταν οι Βρετανοί το κάνουν αυτό –έτσι δεν είναι;

Συνεπώς, επιτρέψτε μου να σας πω μερικά πράγματα σχετικά με τους ανατολικοευρωπαίους, το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία:

Βλέπουμε το ΝΑΤΟ με εντελώς διαφορετικό τρόπο, και τολμώ να πω πολύ πιο περίπλοκο τρόπο. Δεν είμαστε οπαδοί του, και μπορούμε να συμφωνήσουμε μαζί σας σε πολλούς, πολλούς λόγους ώστε να το επικρίνουμε. Αλλά όταν λες «γάμα το ΝΑΤΟ» ή «τερματίστε την επέκταση του ΝΑΤΟ», αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι δεν σας ενδιαφέρει η ασφάλεια και η ευημερία των ανατολικοευρωπαίων φίλων, των οικογενειών μας και των συντρόφων μου. Είστε στην ευχάριστη θέση να θέσετε τη μαμά μου σε κίνδυνο για φτηνά πολιτικά επιχειρήματα που δεν θα μπορούσατε καν να διαχειριστείτε!

Όταν μιλάτε για «επέκταση», με όλα όσα υπονοεί αυτή η λέξη, στην πραγματικότητα, αναφέρεστε σε αυτή τη διαδικασία στην οποία η Ανατολική Ευρώπη, λόγω του ότι άλλες χώρες λάμβαναν αποφάσεις πάνω από το κεφάλι μας το 1945, κυριολεκτικά δενόταν γύρω από τη Ρωσία ζητώντας της να μας επιτρέψει να κάνουμε αυτό που θέλαμε να κάνουμε. Τελικά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Ρωσία να υπογράψει κάτι που ονομάζεται Ιδρυτικός Νόμος για τις Αμοιβαίες Σχέσεις, τη Συνεργασία και την Ασφάλεια μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσικής Ομοσπονδίας [Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation]. Αυτό συνέβη τον Μάιο του 1997 και η Ρωσία, τέλος, συμφώνησε σε αυτό που αποκαλείτε τώρα «επέκταση» υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτές οι προϋποθέσεις μας έκαναν ουσιαστικά μέλη δεύτερης κατηγορίας του ΝΑΤΟ, αλλά αυτό ήταν το μόνο που μπορούσαμε να πάρουμε και έτσι το κάναμε. Η Πολωνία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1999, οι χώρες της Βαλτικής ακολούθησαν το 2004. Και προς το παρόν, θέλω να μείνουν εκεί, και αυτό δεν έχει να κάνει και πολύ με την πολιτική, για να είμαι ειλικρινής. Έχει να κάνει περισσότερο με ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης –αλλά κι αυτό είναι κάτι που ίσως δεν καταλάβετε. Μιλάτε περισσότερο για την «επέκταση του ΝΑΤΟ» παρά για το γεγονός ότι είστε μέλη της χρηματοδότησής του.

Αυτό δεν είναι καθόλου αποδεκτό. Δείχνει απλώς το προνόμιό σας να μεγαλώνετε σε μια χώρα όπου η ιστορία της ζωής σας δεν ήταν γεμάτη με –καθόλου συναρπαστικά– ξεσπάσματα και επιθέσεις διαφόρων κλιμάκων αυτής της μεγάλης, απρόβλεπτης δύναμης που υποθέτει ότι μπορεί να μπει στον δρόμο οποιουδήποτε δεν ανήκει στο ΝΑΤΟ. Πείτε μου, πώς ακριβώς θα διασφαλίσετε την ασφάλειά μας; Ποια είναι αυτή η εναλλακτική λύση του ΝΑΤΟ την οποία υπερασπίζεστε; Σκεφτήκατε να μας ρωτήσετε τη γνώμη μας γι’ αυτό; Ή μόλις αποφασίσατε, όπως κάνατε πολλές φορές στην ιστορία σας, και σε πολλές άλλες χώρες, απ’ τις οποίες αισθανόσασταν ανώτεροι, ότι εσείς και οι ηγέτες σας θα ορίσετε τα χαρτιά στο τραπέζι, και εμείς απλά θα πρέπει να ακολουθούμε; Βγάλατε ήδη τον χάρακά σας για να σχηματίσετε ευθείες γραμμές πάνω στον χάρτη, μόνο που αυτή τη φορά πρόκειται για τον χάρτη του τόπου όπου μεγάλωσα.

Και αυτό πέρα από προσωπικό είναι και πολιτικό –αυτό που είναι πιο εξοργιστικό είναι ότι οι άνθρωποι που στηρίζουν αυτή τη δυτική απάτη είναι απολύτως οι ίδιοι που θα κλάψουν για τον Τραμπ μέσω τουίτερ, αλλά δεν θα σηκώσουν ούτε το δάχτυλάκι τους για να τον διώξουν! Δεν είστε κάποιοι στρατιώτες, είστε δειλοί! Και όταν είναι κανείς δειλός, τον μόνο αυτοσεβασμό που μπορεί να έχει είναι κάποια ηθική αρετή, ή ανωτερότητα. Μπορεί να σας φέρει εύκολους οπαδούς όλο αυτό, αλλά κοστίζει ζωές, κοστίζει πίστη, κοστίζει πολιτικό αποπροσανατολισμό, αναπαράγει την υποταγή.

Ο αντιφασισμός προστατεύει τους ανθρώπους από άτομα που κατέχουν δομική εξουσία. Αυτή τη στιγμή ένα τέτοιο άτομο είναι ο Πούτιν. Αν προστατεύεις την ηγεμονία του πάνω στην απέραντη και αυξανόμενη αυτοκρατορία του, αν είσαι ο «αλλά υπάρχει και αυτό, και το άλλο…» είσαι μέρος του επιτιθέμενου. Επομένως, σηκώστε ένα όπλο, ή οργανώστε έναν έρανο, ή καλωσορίστε έναν πρόσφυγα ή ακόμη προτιμότερα: απλώς, σκάστε. Αποσυνδεθείτε, αγγίξτε το γρασίδι έξω, αφήστε αυτόν τον πόλεμο για ανθρώπους που ξέρουν πραγματικά για τι αγωνίζονται. Αγωνίζεστε καλύτερα για τα likes – είναι ταπεινωτικό – για την Αριστερά γενικώς και για τις μελλοντικές γενιές που θα μείνουν αποθαρρυμένες, αντί να εμπνέονται να πολεμήσουν για έναν κόσμο χωρίς δικτάτορες. Ναι, οι ηγέτες σας είναι μερικοί από αυτούς, οπότε φροντίστε να τους καταρρίψετε. Δυστυχώς σπάνια εμπιστευόμαστε καν τους ηγέτες που θα βάζατε στη θέση τους. Αυτό είναι το επίπεδο πίστης που χάνετε.

Κοιτάξτε στον καθρέφτη, κατάστρεψτε τον ιμπεριαλιστή, έναν εξαιρετικό μπάτσο, μέσα στο κεφάλι σας. Καλή τύχη.

Ή, τουλάχιστον, μάθετε πώς να προφέρετε σωστά τα ονόματά μας.

*Συντάκτρια στον αναρχικό αγγλικό ιστότοπο freedomnews.

Πηγή: Αυτολεξεί

Οι νεοναζί του Πούτιν

Μέλη του «Ρωσικού Αυτοκρατορικού Κινήματος». Διακρίνεται η σημαία τους, με χρώματα μαύρο-κίτρινο-λευκό, εδώ στολισμένη με τη γνωστή νεκροκεφαλή των SS (Totenkopf)

Του Νικόλα Δημητριάδη

Πολύς λόγος έχει γίνει τις μέρες αυτές για το διαβόητο «τάγμα Αζόφ», τη γνωστή νεοφασιστική ουκρανική παραστρατιωτική ομάδα και τη δράση της στο Ντονμπάς. Βλέπουμε πολλές αναφορές στην ομάδα αυτή, συχνά σε μία προσπάθεια να δικαιολογηθεί η ρωσική εισβολή με το γνωστό επιχείρημα της ρωσικής προπαγάνδας, που θέλει τους Ουκρανούς να είναι ένας λαός… νεοναζιστών! Για να είμαστε ειλικρινείς, όμως, η σπουδή των οπαδών της Ρωσίας για το τάγμα Αζόφ και τα εγκλήματά του, φαντάζει κάπως μονόπλευρη, αν αναλογιστούμε την πλούσια παρουσία του νεοναζισμού στην Ρωσία.

Η πιο γνωστή νεοφασιστική οργάνωση της Ρωσίας είναι το «Ρωσικό Αυτοκρατορικό Κίνημα», με έδρα την Αγία Πετρούπολη. Η οργάνωση αυτή διαθέτει και ένα παραστρατιωτικό τμήμα, την «Αυτοκρατορική Λεγεώνα», καθώς και ένα στρατόπεδο ονόματι «Παρτιζάν», στα περίχωρα της Πετρούπολης, όπου παραδίδει κανονική στρατιωτική εκπαίδευση στα μέλη της. Την ώρα που όσοι αντιπολιτεύονται τον Πούτιν καταλήγουν… στο χώμα ή στη φυλακή, το Ρ.Α.Κ. είναι ελεύθερο, όχι μόνο να λειτουργεί, αλλά και να εκπαιδεύει μισθοφόρους στο στρατόπεδό του. Στις Η.Π.Α., πάντως, η οργάνωση αυτή έχει επίσημα συμπεριληφθεί στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων[1]. Το στρατόπεδό της, πάντως, έχει γίνει πόλος έλξης πολλών νεοναζί από δυτικοευρωπαϊκές χώρες, που έχουν την ευκαρία να αποκτήσουν στρατιωτική εκπαίδευση και να ισχυροποιήσουν τους δεσμούς τους με τους Ρώσους ομοϊδεάτες τους. Εκεί είχαν εκπαιδευτεί, π.χ., οι Σουηδοί νεοναζί Viktor Melin και Anton Thulin, του «Κινήματος Νορδικής Αντίστασης», πριν επιστρέψουν στη Σουηδία και κάνουν μία σειρά βομβιστικών επιθέσεων. Είναι ειρωνικό, αλλά στο ίδιο στρατόπεδο εκπαιδεύονται ακόμη και μέλη του γερμανικού νεοναζιστικού κόμματος NPD![2]

Πορεία του Ρωσσικού Αυτοκρατορικού Κινήματος, στη Μόσχα το 2009. Το πανώ φέρει τον –προσφιλή στους νεοναζί– ρούνο «Οντάλ» (παλαιό έμβλημα των SS), και το σύνθημα «οι επιταγές του αίματός μου με καλούν σε δράση».

Είναι προφανής η χρησιμότητα των παραστρατιωτικών ομάδων σε μία πολεμική σύγκρουση, καθώς μπορούν να αναλάβουν τη «βρόμικη δουλειά», χωρίς να εκτίθεται απ’ ευθείας ο τακτικός στρατός ή η κυβέρνησή τους. Έτσι, ο πόλεμος στο Ντονμπάς είδε την ανάμειξη παραστρατιωτικών ομάδων και από τις δύο πλευρές. Αν το τάγμα Αζόφ είναι έγινε γνωστό για την εγκληματική δράση του στην περιοχή αυτή, το ίδιο συνέβη και με τους νεοναζί της Ρωσίας, οι οποίοι στελέχωσαν τις δυνάμεις των αυτονομιστών. Τον Απελευθερωτικό Στρατό του Ντονμπάς ενίσχυσε τόσο η διαβόητη ομάδα «Βάγκνερ», όσο και το Ρωσικό Αυτοκρατορικό Κίνημα, το οποίο έστειλε το 2014 στο Ντονμπάς την «Αυτοκρατορική Λεγεώνα» του, με 100 περίπου ένοπλους. Ήταν τόση, δε, η αγριότητα των ομάδων αυτών, ακόμη και εναντίον των ντόπιων Ρωσόφωνων, που μέχρι το τέλος του 2015 θα αναγκαστούν να αποχωρήσουν από τις περιοχές των αυτονομιστών[3].

Η δράση της Αυτοκρατορικής Λεγεώνας συνεχίστηκε και σε άλλες εμπόλεμες ζώνες, καθώς ένα τουλάχιστον μέλος της φέρεται να έχει σκοτωθεί στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης[4]. Οι ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες αναλαμβάνουν συχνά να κάνουν τη «βρόμικη δουλειά» του Ρώσου προέδρου, όχι μόνο στο Ντονμπάς, αλλά και σε κάθε μέρος του κόσμου, όπου διακυβεύονται τα ρωσικά συμφέροντα, από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη και προσφάτως και το Μάλι, όπου η Βάγκνερ «έπιασε δουλειά» αμέσως μετά την αποχώρηση του γαλλικού στρατού.

Όσο για την ομάδα Βάγκνερ, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Αρκεί η φωτογραφία του ιδρυτή της Dmitry Utkin, πρώην μέλους των υπηρεσιών πληροφοριών του Ρωσικού Στρατού (GRU). Σε μία γνωστή «σέλφι» του, φαίνεται ότι είναι τέτοια η αγάπη του για τα SS, που έχει φτάσει στο σημείο να κάνει τα εμβλήματα και τα διακριτικά της στολής των SS τατουάζ πάνω στο σώμα του!

Σέλφι του Dmitry Utkin, ιδρυτή της ομάδας Βάγκνερ

Δίπλα στους Ρώσους νεοναζί, όμως, υπάρχει και μια ολόκληρη στρατιά νεοναζί ανά την Ευρώπη, που φαίνεται ότι είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμοι στον Πούτιν. Μην ξεχνάμε ότι εκλεκτικές συγγένειες με τον χώρο του ευρωπαϊκού νεοφασισμού έχει και ο πολύς κύριος Ντούγκιν, ο πρώην σύμβουλος του Πούτιν και θεωρητικός του Ευρασιανισμού, που εισηγείται την απομάκρυνση της Ρωσίας από την Ευρώπη και τη συμμαχία της με την Κίνα, τον Ισλαμικό κόσμο και την Τουρκία. Σήμερα, είναι εντυπωσιακή η φιλορωσική στάση των περισσότερων ακροδεξιών ομάδων και κομμάτων της Ευρώπης, η οποία αποτυπώνεται και στην στάση τους στον πόλεμο της Ουκρανίας. Από την εκπαίδευση στο στρατόπεδο «Παρτιζάν» και τη στρατολόγηση διτυκοευρωπαίων ναζί ως μισθοφόρων για τον στρατό του Ντονμπάς, μέχρι τις πυκνές επαφές ακροδεξιών κομμάτων με τον ρωσικό παράγοντα και την ιδεολογική ηγεμονία απόψεων, όπως αυτές του Ντούγκιν, ο ρωσικός παράγοντας έχει καταφέρει να διεισδύσει στην ευρωπαϊκή Ακροδεξιά χειραγωγώντας έναν ιδεολογικό και εγκληματικό χώρο που όσο περνάει ο καιρός αποκτά όλο και μεγαλύτερη επιρροή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Δεδομένης της δράσης των ακροδεξιών ομάδων, είναι προφανές ότι κύριος στόχος της «σύμπλευσης» δεν είναι παρά η αποσταθεροποίηση των ευρωπαϊκών κρατών.

Αν, λοιπόν, επιθυμούσε ο Πούτιν να γίνει σταυροφόρος του αντιναζισμού, θα όφειλε αν μη τι άλλο, πριν αρχίσει να ισοπεδώνει ξένες χώρες, να ξεκινήσει την «αποναζιστικοποίηση» από το δικό του το «μαγαζί».

[1] Robyn Dixon, «Inside white-supremacist Russian Imperial Movement», 13.04.2020, www.washingtonpost.com.
[2] Kristie Pladson, «German neo-Nazis trained at Russian camps: report», 05.06.2020, www.dw.com.
[3] Για μια εκτενή παρουσίαση της δράσης της ρωσικής και ουκρανικής Ακροδεξιάς στον πόλεμο του Ντονμπάς, βλ. Vyacheslav Likhachev, «The Far Right in the Conflict between Russia and Ukraine», Russie.Nei.Visions, τχ. 95, Ιούλιος 2016, www.ifri.org.
[4] «Russian mercenary who fought in Donbass, killed in Libya, 30.01.2020, uawire.org.

Πηγή: Αρδην-Ρήξη