Friday, April 29, 2022

Η μπόχα τού τίποτα

Το χειρότερο δεν είναι να μη λυπάσαι με τη φρίκη που ζει ένας λαός-το χειρότερο είναι να μην παίρνεις θέση

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Μία κατηγορία συνανθρώπων μας επιλέγει να διατηρεί μία δημόσια περσόνα που δήθεν δεν την απασχολεί ο πόλεμος

Αν θέλετε να δείτε ποιοι απολαμβάνουν το γεγονός ότι σκοτώνονται παιδιά, ότι βιάζονται κορίτσια και γυναίκες, ότι καταστρέφονται ζωές που δεν κάνει να τις μετρήσεις γιατί θα τρελαθείς, ότι εξανδραποδίζονται ολόκληροι πληθυσμοί, ότι κοντά ένα εκατομμύριο άνθρωποι οδηγήθηκαν εκτός συνόρων της πατρίδας τους και ότι άλλα πέντε άλλαξαν πόλη, ότι ισοπεδώνονται ολόκληρες γειτονιές και ολόκληρα χωριά και ολόκληρες πόλεις, ότι ναρκοθετούνται χωράφια σε ευρύτατη κλίμακα για να μη σπείρει φέτος κανείς, ότι ο λιμός που έρχεται θα είναι εξοντωτικός για ολόκληρους πληθυσμούς στην Αφρική και αλλού, κλπ. κλπ. κλπ. —λοιπόν, μην πάτε στη σελίδα ή στις δημόσιες τοποθετήσεις κάποιου που προσπαθεί να δικαιολογήσει τον Πούτιν, να δώσει μερική χάρη στον ρωσισμό ή τέλος πάντων να το συζητήσει. Πάτε σε κάποιον που δεν λέει τίποτε. Εκεί να πάτε.

Είναι άγρια μέρη βέβαια αυτά. Θέλουν κότσια. Δεν είναι για ευαίσθητες ψυχές. Γιατί εκεί αχολογάει ο χάρος.

Είναι αλλιώς, ξέρετε —και, εν πάση περιπτώσει, μας αρέσουν δεν μας αρέσουν όλα αυτά, δεν μας πέφτει και λόγος—, είναι αλλιώς να λες σε έναν λαό να παραδοθεί για να μην έχουμε άλλα ή για να μην υπάρξουν περισσότεροι όμορφοι νεκροί, είναι αλλιώς να λες ναζί και Νεάντερταλ και καθυστερημένο τον ηρωικό Μιχαήλ, είναι αλλιώς να ειρωνεύεσαι τον Πρόεδρο μιας μαχόμενης χώρας ή και να διαδίδεις γι’ αυτόν φτηνιάρικες προπαγάνδες ηλιθίων πρακτόρων και ανθυποκομισαρίων, και προφανώς είναι αλλιώς να λες: «Σε κάθε ερώτηση η απάντηση είναι “Ειρήνη”». Όλα αυτά νιώθονται. Και άλλα, καλύτερα ή τρισχειρότερα, κι εκείνα νιώθονται επίσης.

Εκείνο που ΔΕΝ νιώθεται, εκείνο που δεν καταπίνεται με τίποτα, εκείνο που είναι κρύο και μαύρο και κενό, άχαρο με έναν τρόπο αιφνιδιαστικό, είναι να μη λες ΤΙΠΟΤΕ. Να μη βγάζεις άχνα. Να κάνεις πως ο πόλεμος δεν υπάρχει. Πως η Ουκρανία δεν υπάρχει. Πως κείται μακράν. Πως είναι ένα φαινόμενο ακατανόητο, κάτι μερικό, κάτι που δεν γίνεται να σε απασχολήσει εσένα — γιατί δεν το ’χει.

Αυτά, λοιπόν, είναι ζόρικα πράγματα, είναι ΣΤ’ ΑΛΗΘΕΙΑ ζόρικα, και θέλει να ’χεις πάρει μεγάλη ανάσα για να τα αντέξεις — για να αντέξεις την μπόχα του κενού.

Υπάρχει από κάποιους μια εξήγηση. Ένα ποσοστό όλων αυτών το κάνουν για να μη χάσουν πελάτες από τη μία ή από την άλλη πλευρά. Για να πουλήσουν ένα-δυο αντίτυπα του βιβλίου τους παραπάνω, ας πούμε. Για να τα ’χουν, εντέλει, καλά με όλους. Τέλος πάντων, για δημόσιες σχέσεις. Από φόβο. Εξ ου και οι αναρτήσεις με εξώφυλλα και προσκλήσεις, με συνεντεύξεις και συναυλίες, με αρνιά και κατσίκια, με γατάκια-σκυλάκια, με το χέρι στο πιγούνι και το βλέμμα αγέρωχο ή συγκαταβατικό ή σεβαστικό κ.ο.κ.

Είναι κατανοητή η προσπάθεια να δικαιολογήσει την μπόχα του κενού, αλλά δεν είναι επαρκής. Γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην ξέρει με ποιανού μεριά είσαι όταν σκας, όταν το βουλώνεις, όταν κάνεις τον πίθηκο που δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν μιλάει: άπαξ και δεν βγάζεις άχνα, είσαι με τη μεριά του μακελάρη — και το τσιρίζεις.

Δεν συμφωνώ λοιπόν μ’ αυτή την εξήγηση. Δεν είναι τόσο απλό, δεν είναι εμπορικό, οικονομικό το θέμα. Ούτε πάλι ξέρω τι είναι, δεν έχω τις κατάλληλες σπουδές για να το αναλύσω. Όμως, όταν μυρίζω αυτή την μπόχα, ξέρω πως υπάρχει κάτι πολύ σάπιο εκεί. Κάτι που μισεί τον άνθρωπο. Και κάτι —άσχετο αυτό, θα πουν λανθασμένα κάποιοι— τρομερά εγωιστικό: εγωιστικό με έναν τρόπο ανατριχιαστικό.

Αλλά και πάλι, αυτοί με τα βιβλιαράκια τους, και με τις ταινιούλες τους, και με τις μουσικούλες τους, και με ό,τι τέλος πάντων πουλάνε, άντε ας πούμε ότι φοβούνται τη φτώχεια, τον έναν εσπρέσο μακιάτο λιγότερο, τα κοινόχρηστα που θα ’ρθουν φουσκωμένα. Η φτώχεια είναι ένας βασιλιάς-καρνάβαλος που οι πολλοί τον υπακούν χωρίς πολλά-πολλά. Καλά αυτοί.

Εκεί που πραγματικά το κενό σού σπάει τα τύμπανα είναι όταν θάλλει και βομβίζει και πάλλεται σε σελίδες ανθρώπων που έχουν —και καλά κάνουν, είναι κι αυτή μια δουλειά— μονίμως σηκωμένη τη γροθιά, και την καταγγελία για καθετί έτοιμη στο στόμα.

Αν θέλετε να δείτε ποιοι απολαμβάνουν το γεγονός ότι αφανίζεται μια χώρα, πάτε σε κάποιον τέτοιον —έχει πολλούς— που δεν λέει τίποτε. Εκεί να πάτε.

Πηγή: ATHENS VOICE

Thursday, April 28, 2022

Δηλαδή, είχε και ο Χίτλερ τα δίκια του;

Σεπτέμβριος 1939, Βαρσοβία. Ο 9 χρόνων Πολωνός Ρίτσαρντ Παγιέφσκι στα ερείπια του σπιτιού της οικογένειάς του. μετά τους βομβαρδισμούς της πρωτεύουσας της Πολωνίας από τη γερμανική αεροπορία. Από το βιβλίο του Julien Bryan, Warsaw: 1939 Siege, Polonia Publishing House, Βαρσοβία 1959, σελ. 126.

Του Γιώργου Ξένου


Κάθε πολιτική, κάθε κίνημα και εν γένει κάθε προσωπικότητα, που εκ φύσεως έχει αρχή, μέση και τέλος, δημιουργεί συμπάθειες και αντιπάθειες, φιλίες και αντιπαλότητες, συμμαχίες και έχθρες. Το αν ο απέναντι είναι εχθρός ή φίλος αποτιμάται με δεδομένα που διαφοροποιούνται κατά την εξέλιξη των πραγμάτων.

Αν ο Χίτλερ είχε πεθάνει το 1938 θα εθεωρείτο εύλογα μεγάλος ηγέτης της Γερμανίας. Αυτό δεν έγινε. Αντίθετα, του δόθηκε από τη Θεία Πρόνοια (την οποία ο ίδιος συχνά επικαλούνταν) η ευκαιρία να πραγματώσει το Όλον των σχεδίων του, τα οποία είχε εκθέσει με σαφήνεια στο έργο του Mein Kampf (Ο Αγών μου), χωρίς κανείς να τον παίρνει στα σοβαρά.

Έτσι, σήμερα, η αποτίμηση που κάνουμε γι’ αυτόν και για το φαινόμενο του ναζισμού και του φασισμού εν γένει είναι άλλη από εκείνη που θα κάναμε στον μεσοπόλεμο, και δη το 1939, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος και πριν τα μετέπειτα.

Μπορούμε, αν θέλουμε, να βλέπουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ιστορικών περιόδων, συμπεριφορών και προσωπικοτήτων. Το υλικό υπάρχει. Η φύση των ανθρώπων δεν άλλαξε. Στα ίδια ερεθίσματα οι άνθρωποι θα αντιδράσουν με τον ίδιο τρόπο. Οι ίδιες επιδιώξεις θα φέρουν τις ίδιες πράξεις.

Ας συγκρίνουμε λοιπόν την επίθεση του Χίτλερ κατά της Πολωνίας το 1939 με την επίθεση του Πούτιν κατά της Ουκρανίας το 2022. Υπάρχουν πολλές αναλογίες και ομοιότητες.

Την 1η Σεπτεμβρίου 1949, τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Πολωνία. Ποια ήταν η δεδηλωμένη αξίωση της Γερμανίας, που η Πολωνία αρνιόταν να ικανοποιήσει; Το Ντάντσιχ! Το μετέπειτα Γκντανσκ της Αλληλεγγύης.

Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και προκειμένου η νεοσύστατη τότε Πολωνία (όπου ζούσαν και γερμανικές μειονότητες) να κατέχει το σημαντικό λιμάνι του Ντάντσιχ, τη λεγόμενη Ελεύθερη Πόλη του Ντάντσιχ η οποία περιλάμβανε την πόλη Ντάντσιχ και άλλες κοντινές πόλεις, χωριά και οικισμούς που κατοικούνταν κυρίως από Γερμανούς, ένας διάδρομος χώρισε την Ανατολική Πρωσία από τη Γερμανία και ένωσε το λιμάνι με την υπόλοιπη χώρα.

Ο Χίτλερ ζητούσε αρχικά από τους Πολωνούς ένα διακανονισμό, που θα σήμαινε την κατάργηση του διαδρόμου και την περιέλευση του Ντάντσιχ στη Γερμανία, με αντίδωρο την ελεύθερη πρόσβαση της Πολωνίας στο λιμάνι, 25ετές σύμφωνο μη επίθεσης και εγγύηση των συνόρων της. Όλα αυτά θα σήμαιναν πρόσδεση της Πολωνίας στο γερμανικό άρμα κατά της Ρωσίας και αποκλεισμό κάθε σχέσης της με τη Γαλλία. Οι Πολωνοί αρνήθηκαν.

Ο Χίτλερ ετοιμάστηκε για πόλεμο. Στον πρόλογο της επιχείρησης που σχεδιάστηκε από τον Απρίλιο του 1939 κατά της Πολωνίας με το κωδικό όνομα “Fall Weiss”, ο ίδιος ο Χίτλερ κατέγραψε τους πολιτικούς σκοπούς της:

στόχος μας είναι η καταστροφή της στρατιωτικής ισχύος της Πολωνίας και η δημιουργία στα ανατολικά μιας κατάστασης που θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις της εθνικής μας άμυνας. Το κρατίδιο του Ντάντσιχ θα ανακηρυχθεί κομμάτι του Ράιχ.

Καθώς φαινόταν ότι ο πόλεμος πλησιάζει. ετοιμάζονταν και οι Πολωνοί. Έκαναν μερική επιστράτευση και έλαβαν μέτρα κατά των γερμανικών μειονοτήτων, που τους θεωρούσαν 5η Φάλαγγα. Μάλιστα, με την έναρξη της γερμανικής επίθεσης, έγιναν επιθέσεις από Πολωνούς κατά των γερμανών μειονοτικών σε πολλά μέρη της χώρας. Έγιναν και ωμότητες, πογκρόμ δηλαδή εναντίον τους, κυρίως στην πόλη Μπρόμπεργκ.

Η Πολωνία βέβαια κατελήφθη μέσα σε τρεις εβδομάδες και η Γερμανία δεν πήρε μόνο το Ντάντσιχ, αλλά κατέλαβε όλη τη χώρα (αφήνοντας το ανατολικό της τμήμα στον νέο της σύμμαχο, την ΕΣΣΔ) και για πέντε χρόνια την κατείχε με απίστευτη βαρβαρότητα, αντιμετωπίζοντας τους Πολωνούς σαν σκλάβους και εξολοθρεύοντας έτσι ή αλλιώς το 20% του πληθυσμού της.

Αν σήμερα κάποιοι από εμάς έχουν κατανόηση για τις ενέργειες της Ρωσίας στον πόλεμο που έχει εξαπολύσει κατά της Ουκρανίας, για να προστατεύσει, όπως ισχυρίζεται, τους ρωσόφωνους πληθυσμούς, να ενσωματώσει την ανατολική Ουκρανία στη Ρωσία, να καταστρέψει τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία θα παραμείνει εσαεί στη δική της σφαίρα επιρροής, όπως η Λευκορωσία, οφείλουμε ανάλογη κατανόηση στον Χίτλερ και στη ναζιστική Γερμανία.

Τονίζω ότι είμαστε στο 1939. Δεν ξέρουμε τι θα επακολουθήσει. Δεν ξέρουμε την έκταση, το περιεχόμενο και τις συνέπειες της φύσης του ναζισμού και της φύσης του ίδιου του Χίτλερ. Είναι ακόμη ο “Herr Canzler”. Είναι ο σεβαστός καγκελάριος της Γερμανίας, με τον οποίο όλοι οι ηγέτες επιδίωκαν να διατηρούν σχέσεις, κατανοώντας τις απαιτήσεις του ως εύλογες, καθώς είχε υπερβολικά πιεστεί η Γερμανία με τη συνθήκη των Βερσαλλιών.

Μήπως το ΝΑΤΟ δεν πίεσε πολύ την ΕΣΣΔ; Μήπως φρόντισε η Δύση να εντάξει τη Ρωσία σε ένα διεθνές σύστημα ασφάλειας; Μήπως δεν την περικυκλώνει σιγά σιγά, εντάσσοντας όλες τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες στη συμμαχία του;

Ναι και όχι.

Η ένταξη αυτή γίνεται ύστερα από επίμονο αίτημά τους. Κυρίως διότι δεν γίνεται επιθετικά, αλλά ως αμυντική κίνηση κατά της προβλεπόμενης ρωσικής επιθετικότητας, για να διασφαλίσει την πολιτική τους ανεξαρτησία έναντι της Ρωσίας.

Αν το ΝΑΤΟ θελήσει να επιτεθεί στη Ρωσία, η γειτνίαση των στρατευμάτων του με την ίδια τη Ρωσία τίποτε απολύτως δεν θα του προσφέρει. Στην περίπτωση αυτή, του είναι άχρηστη η γειτνίαση. Οι πύραυλοι δεν απαιτείται να εκτοξευθούν από χώρες δίπλα στη Ρωσία, ούτε τα αεροπλάνα θα φύγουν από τα πολωνικά ή τα ουκρανικά αεροδρόμια ούτε τα υποβρύχια από τη Βαλτική θάλασσα.

Ενώ όμως η ένταξη των χωρών αυτών στο ΝΑΤΟ είναι άχρηστη αν το ΝΑΤΟ θέλει να επιτεθεί, είναι απολύτως απαραίτητη και αναγκαία η επιτόπου παρουσία του προκειμένου να αμυνθεί, διατηρώντας τις χώρες αυτές έξω από τη ρωσική σφαίρα επιρροής.

Βλάπτει αυτό τα ρωσικά συμφέροντα; Τα πολιτικά και γεωστρατηγικά, ναι. Οφείλει, χρειάζεται να τα υπερασπίσει η Ρωσία με πόλεμο; Είναι εκτός λογικής της εποχής μας, όπου η υπεράσπιση των κρατικών συμφερόντων νοείται με οικονομικά και εμπορικά μέσα, με την εσωτερική ανάπτυξη και ευημερία, με την τεχνολογία και τον πολιτισμό.

Η εξέταση των δύο περιπτώσεων, της Πολωνίας και της Ουκρανίας, μας δείχνει ότι τα κίνητρα των επιτιθέμενων, της Γερμανίας του Χίτλερ και της Ρωσίας του Πούτιν, είναι παρεμφερή και οι στοχεύσεις τους ανάλογες. Ανατριχιαστικά ίδιος, εκφρασμένος με τις ίδιες λέξεις, είναι ο στόχος της καταστροφής της στρατιωτικής ισχύος (της Πολωνίας τότε, της Ουκρανίας σήμερα).

Από την άλλη, υπάρχουν και στις δύο περιπτώσεις ουσιαστικά συμφέροντα των επιτεθέντων, πέρα από τις δικαιολογίες και τις προφάσεις. Αλλά, δεν νοείται ο πόλεμος ως μέσον για την υπεράσπισή τους. Και αν αυτό ίσχυε μια φορά το 1939, ισχύει πολλές πολλές φορές σήμερα.

Καταδικάζουμε σήμερα πλήρως και απολύτως τον Χίτλερ, όχι βάσει όσων ξέραμε το 1939, αλλά βάσει όσων μάθαμε ώς το 1945. Καταδικάζουμε υπό το φως όχι αυτών που προηγήθηκαν του πολέμου κατά της Πολωνίας αλλά υπό το φως αυτών που επακολούθησαν.

Θα περιμένουμε να δούμε ολόκληρο το έργο πριν καταδικάσουμε πλήρως και απολύτως και τον Πούτιν;

Friday, April 8, 2022

O Xιμπατζής και η Μαϊμού


Του Κωνσταντίνου Τσίμα

Κατά τη χθεσινή του ομιλία προς το Ελληνικό Κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Ζελένσκι, έδωσε άλλη μια παράσταση προσαρμοσμένη στο ακροατήριο του. Ο Ζελένσκι επικοινωνεί με τα κοινοβούλια φιλικών προς την Ουκρανία χωρών, αυτό είναι δεδομένο: όλες οι χώρες υποστηρίζουν τον αγώνα του εναντίον των Ρώσων εισβολέων με τον άλφα ή βήτα τρόπο. Σκοπός του είναι να συγκινήσει ώστε να γιγαντωθεί το κλίμα στήριξης προς τη χώρα του, και να μεγιστοποιηθούν οι δράσεις οικονομικών κυρώσεων εναντίον της αντιπάλου του Ρωσίας και του Προέδρου της Πούτιν συγκεκριμένα.

Το επιτελείο του, πιθανότατα βοηθούμενο από αμερικανούς ειδικούς συμβούλους, προσαρμόζει κάθε ομιλία στα "μέτρα" του ακροατηρίου. Στους Βρετανούς, εστίασε στην Μάχη της Αγγλίας. Στους Γερμανούς, μίλησε για το χρέος να πετάξουν την κατάρα του Ναζισμού από πάνω τους. Στους Έλληνες, ξεκίνησε εστιάζοντας στην μακραίωνη παρουσία και πολιτιστική κληρονομιά του Ελληνισμού της Μαύρης Θάλασσας, με τα σημαντικότερα κέντρα του να σώζονται επί Ουκρανικού εδάφους (Μαριούπολη, Οδησσός). Διάνθισε το αφήγημά του με την επίδραση της Ορθοδοξίας στην Ουκρανική ιστορία. Τέλος, επιχείρησε να συνδέσει τον Ελληνικό Αγώνα της Ανεξαρτησίας με τον τρέχοντα πόλεμο.

Ο Ζελένσκι (και ο κόσμος όλος) γνωρίζει πολύ καλά ποιές χώρες έχουν σημαντικό φιλο-Ρωσικό ρεύμα, στο λαό και τα πολιτικά κόμματα. Επίσης γνωρίζει με τι επιχειρήματα συντηρείται ένα τέτοιο ρεύμα. Κρίνοντας, ως μη όφειλε, την Ελληνική πολιτική πραγματικότητα ως "φαιδρή" περίπτωση, θεώρησε ότι μπορούσε να κόψει τον Γόρδιο Δεσμό της παραπληροφόρησης και της περί Ουκρανικού νεο-ναζισμού σύγχυσης με δύο απλούστατα βίντεο: Έλληνες, μας κατηγορείτε για ναζιστές· Έλληνες, μας κατηγορείτε ότι κυνηγάμε τους Ελληνικής καταγωγής πολίτες μας. Εγώ θα σας δείξω, για να τελειώνουμε με τις βλακώδεις κατηγορίες σας, ότι αυτά δεν ισχύουν. Ορίστε, Ελληνικής καταγωγής Ουκρανοί της Μαριούπολης μάχονται κατά των Ρώσων Ναζιστών σε μονάδα του Ουκρανικού στρατού που πιστεύετε ότι είναι ακόμη νεο-ναζιστική! Ακούστε τα απ' το στόμα των "δικών" σας αντίφα μαχητών!

Φευ, δεν κόβονται όλοι οι Γόρδιοι Δεσμοί έτσι εύκολα. Και ο Ζελένσκι σίγουρα δεν είναι Μεγαλέξαντρος. Καλύτερα να είχε δείξει το υπόγειο της φρίκης στη Μπούτσα με τα πτώματα των βασανισθέντων πολιτών, να είχε δείξει τα πτώματα των αμάχων στη Μποροντιάνκα και το Ιρπίν, τα πτώματα των αμάχων στο Μαιευτήριο της Μαριούπολης. Σίγουρα θα συγκινούσε περισσότερους. Ο θάνατος αθώων (και ζώων) συγκινεί. Προσπάθεια να ακυρώσεις ιδεολογικές επενδύσεις ετών, βρίσκει τοίχο. Διότι, περί αυτού πρόκειται: οι ηγεσίες της ντε-και-καλά-Αριστεράς στη χώρα μας έχουν *επενδύσει* τεράστια προσπάθεια και προπαγανδιστική φιλολογία στο να θέσουν εαυτούς και οπαδούς «απέναντι» στις Δυτικές επιλογές. Ο Πούτιν απλά τους διευκολύνει λίγο περισσότερο λόγω προϊστορίας και ειδικού βάρους της Ρωσίας στην Ελληνική πολιτική μυθολογία ―το ίδιο ακριβώς θα έπρατταν αν ήταν η Κίνα ή το Ιράν ο αντίπαλος του Ζελένσκι.

Το "Τάγμα Αζόφ" δεν πρόκειται βέβαια ν' αλλάξει όνομα επειδή έχει καταχωρηθεί στο συλλογικό ασυνείδητο πολλών χιλιάδων Ελλήνων ως εσαεί νεο-ναζιστικό. Ούτε θα ασχοληθεί να τους αλλάξει τη λανθασμένη γνώμη τους. Έχουν σημαντικότερα πράγματα να κάνουν, όπως να πολεμήσουν τις φασιστικές στρατιές των Τσετσένων και Ρώσων εισβολέων που προσπαθούν να τους εξοντώσουν έχοντας ισοπεδώσει την πόλη τους. Ούτε ο Ποντιακής καταγωγής Μιχαήλ πρόκειται να μάθει ποτέ ότι το ακροατήριο για το οποίο βιντεοσκόπησε το μήνυμά του σε κάποιο υπόγειο της Μαριούπολης δεν θέλησε να ακούσει τα λόγια του αλλά τον διέγραψε αυτοστιγμεί βάσει των διακριτικών της στολής του. Πιθανότατα θα σκοτωθεί ηρωικά μαχόμενος εναντίον των Ρώσων Ναζί. Οι Έλληνες θα συνεχίσουν ν' αγοράζουν βιβλία κρίνοντας απ' το φανταιζί εξώφυλλό τους.