Ορθοδοξία: Πίστη, και όχι Πολιτική Οργάνωση

του Αντώνη Σπυρόπουλου

Η Ορθοδοξία ως πνευματική και θεολογική υπόσταση, δίνει έμφαση στην πνευματική ολοκλήρωση, στις ηθικές διδασκαλίες και στην επιδίωξη της σωτηρίας του ανθρώπου. Ενώ η ορθόδοξη παράδοση μας διδάσκει πως οι πιστοί μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορες πτυχές της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να αναγνωρίσουμε ότι η ίδια η Ορθοδοξία δεν είναι ένας πολιτικός οργανισμός και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως τέτοιος. Οποιαδήποτε εμπλοκή ή χρησιμοποίηση της Ορθοδοξίας και του θεολογικού της περιεχομένου με πολιτική και κομματική διάσταση αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη αίρεση και η επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία και ο εκκλησιαστικός κόσμος οφείλει να τοποθετηθεί και να καταγγείλει τέτοια αιρετικά φαινόμενα .

Διάκριση μεταξύ του Ουράνιου και του Επίγειου Βασιλείου

Η Ορθοδοξία διατηρεί μια σαφή διάκριση μεταξύ του ουράνιου και του επίγειου Βασιλείου. Το επίκεντρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η πνευματική ευημερία και η σωτηρία των προσώπων, παρά η απόκτηση πολιτικής εξουσίας ή επιρροής. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη Καινή Διαθήκη, ο Ιωάννης 18:36 (Καινή Διαθήκη), ο Ιησούς διακήρυξε, «Η βασιλεία μου δεν είναι από αυτόν τον κόσμο». Αυτή η θεμελιώδης διδασκαλία υπογραμμίζει την υπερβατική φύση της Ορθοδοξίας.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (περίπου 349-407), Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ήταν σεβάσμιος Πατέρας της Εκκλησίας και εύγλωττος ιεροκήρυκας. Στα κηρύγματα και τα γραπτά του αναφέρθηκε στη σχέση Εκκλησίας και πολιτικών εξουσιών, υποστηρίζοντας τον διαχωρισμό των δύο σφαιρών.

Στις ομιλίες του, τόνισε ότι η Εκκλησία πρέπει να εστιάζει πρωταρχικά στα πνευματικά θέματα και τη σωτηρία των ψυχών. Προέτρεψε τους Χριστιανούς να είναι αφοσιωμένοι πολίτες και να προάγουν τη δικαιοσύνη, αλλά προειδοποίησε να μην επιδιώκει η Εκκλησία πολιτική εξουσία ή άμεση ανάμειξη στην κοσμική πολιτική.

Στο κήρυγμά του «Περί των Αγαλμάτων», ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος επέκρινε όσους επιθυμούσαν την πολιτική επιρροή της Εκκλησίας, δηλώνοντας: «Η πόλη μας είναι ουράνια, όχι γήινη. Τι ενδιαφέρον έχουμε για τα επίγεια πράγματα;” Ομιλία 6 περί Πράξεων των Αποστόλων. Αυτό το απόσπασμα απεικονίζει την πίστη του στην θεολογική φύση της Εκκλησίας και την απόσπασή της από τους νόμους και τις διαδικασίες της κοσμικής εξουσίας.

Ο ίδιος τόνισε ότι πρωταρχική αποστολή της Εκκλησίας ήταν να διδάσκει το Ευαγγέλιο, να παρέχει πνευματική καθοδήγηση και να λειτουργεί ως ηθική πυξίδα για την κοινωνία. Ενώ αναγνώριζε την ευθύνη των χριστιανών να ασχολούνται κοινωνικά, προειδοποίησε να μην συγχέεται ο ρόλος της Εκκλησίας με αυτόν του κράτους, καθώς θα μπορούσε να διαβρώσει την πνευματική ουσία και αποστολή της Εκκλησίας.

Η ιστορία, άλλωστε, παρέχει πολυάριθμα παραδείγματα των επιζήμιων επιπτώσεων της διαπλοκής της Εκκλησίας με την κοσμική πολιτική. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία χρησιμεύει ως εξέχουσα μελέτη περίπτωσης, όπου η πολιτική παρέμβαση σε εκκλησιαστικά ζητήματα είχε ως αποτέλεσμα συγκρούσεις, αγώνες εξουσίας και διαφθορά. Το Μεγάλο Σχίσμα του 1054, το οποίο χώρισε τον Χριστιανισμό σε Ανατολική Ορθόδοξη και Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, προέκυψε επίσης εν μέρει λόγω πολιτικών διαφωνιών και εξουσίας.

Αυτονομία της κοσμικής σφαίρας

Η Ορθοδοξία αναγνωρίζει τη σημασία της ατομικής συνείδησης και σέβεται την αυτονομία της κοσμικής σφαίρας. Οι πιστοί ενθαρρύνονται να είναι αφοσιωμένοι πολίτες, προάγοντας τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και το κοινό καλό μέσα στην κοινωνία. Ωστόσο, η Εκκλησία δεν επιδιώκει να επιβάλει τη συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα της, καθώς αναγνωρίζει την διαφορετικότητα των απόψεων και την αναγκαιότητα των δημοκρατικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων.

Συνέπεια με τις διδασκαλίες του Χριστού

Οι διδασκαλίες του Χριστού, όπως καταγράφονται στην Καινή Διαθήκη, τονίζουν την αγάπη, τη συγχώρεση, την ταπεινοφροσύνη και την επιδίωξη της δικαιοσύνης. Η εμπλοκή σε κομματικές πολιτικές μπορεί συχνά να οδηγήσει σε διχασμό, ιδεολογικές συγκρούσεις και συμβιβασμούς που μπορεί να έρχονται σε αντίθεση με τις βασικές αρχές της Ορθοδοξίας. Έτσι, η προσκόλληση στις διδασκαλίες του Χριστού συνεπάγεται τη διατήρηση μιας απόστασης από τον πολιτικό στίβο.

Η Ορθοδοξία δεν είναι ένας πολιτικός οργανισμός αλλά μια θρησκευτική πίστη που επιδιώκει να καθοδηγήσει τα άτομα στην πορεία τους προς τη σωτηρία. Με την τήρηση της αρχής του διαχωρισμού της Εκκλησίας από την κοσμική πολιτική, η Ορθοδοξία διατηρεί την πνευματική της ακεραιότητα και εστιάζει στην τροφή της πνευματικής ανάπτυξης και ηθικής ανάπτυξης των πιστών. Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει την ικανότητα της Εκκλησίας να είναι μια ενωτική δύναμη και μια ηθική πυξίδα μέσα στην κοινωνία, υπερβαίνοντας τις χρονικές προκλήσεις των πολιτικών ατζέντηδων.

Η προσπάθεια εκκοσμίκευσης και πολιτικοποίησης της Ορθοδόξιας δεν είναι ένα φαινόμενο που περιορίζεται σήμερα σε αιρετικά σχήματα όπως το νεοπαγές -κατά τ’ άλλα- κόμμα «ΝΙΚΗ» αλλά ξεκινά δεκαετίες πριν όταν ένα ιδιότυπο «κίνημα» με προτεσταντικά χαρακτηριστικά στο τρόπο λειτουργίας και επέκτασης εμφανίστηκε στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτό το υποτιθέμενο «κίνημα» προσπάθησε να κανονικοποιήσει και να εκκοσμικεύσει την θεία ουράνια εξουσία χρησιμοποιώντας την ως άσκηση πολιτικής και παράγοντα σύστασης ενός πολιτικού οργανισμού.

Τα πράγματα ξεκίνησαν από τη δεκαετία του 60 όπου μια ομαδοποίηση θεολόγων, ίδρυσε την «Αδελφότητα Θεολόγων “Ο Σωτήρ”» ή οποία προερχόταν από μέλη της «Αδελφότητας Θεολόγων “Η Ζωή”», που αποχώρησαν από αυτήν. Ιδρυτικά μέλη της αποτέλεσαν οι θεολόγοι Παναγιώτης Τρεμπέλας, Ιωάννης Κολιόπουλος, Δημήτριος Παναγιωτόπουλος και άλλα 60 μέλη.

Η οργάνωση ήταν ορθόδοξη χριστιανική αδελφότητα οργανωμένη κατά τα αντίστοιχα προτεσταντικά πρότυπα αδελφοτήτων. Τα μέλη της υπόσχονται να τηρούν τις τρεις μοναχικές αρετές της παρθενίας, υπακοής και ακτημοσύνης. Ο ίδιος ο Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης Αμβρόσιος (2000), υποστήριξε πως το πέρασμα των οργανώσεων από την Ορθοδοξία απετέλεσε την νόσο της Εκκλησίας με τραγικές συνέπειες για την ζωή του τόπου ασκώντας έντονη κριτική στις πρακτικές των Αδελφοτήτων αυτών.

Σίγουρα για όλα αυτά έχει γνώση η επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία οφείλει να τοποθετηθεί. Και σίγουρα έχουν αφήσει μεγάλο αποτύπωμα στους κόλπους της Εκκλησίας μας συναρθρώνοντας ένα δίκτυο ανθρώπων, παραγόντων κλπ. Ωστόσο τα πράγματα περιπλέκονται καθώς τέτοιου τύπου αιρετικές σχηματοποιήσεις με προτεσταντικά χαρακτηριστικά έχουν διεισδύσει χρόνια τώρα στους κόλπους της Εκκλησίας. Σαφώς η Ορθόδοξη Ελληνική Παράδοση δεν έχει καμία σχέση με την ταύτιση της πίστης και της εκκοσμικευμένης πολιτικής.

Κι αυτό μπορεί κάποιος εύκολα να το διαπιστώσει στα άτομα που προσελκύονται από τέτοια αιρετικά σχήματα όπως η ΝΙΚΗ, τα οποία, ως σύγχρονοι Χριστέμποροι, χρησιμοποιούν τα θρησκευτικά τους ανακλαστικά, την απογοήτευσή τους, την οικονομική τους αδυναμία, την δυσαρέσκειά τους απέναντι στο κράτος για διάφορους λόγους για να μετατρέψουν την Ορθοδοξία σε πολιτικό όργανο.

Πηγή: Ιστολόγιο Αρδην