Sunday, October 21, 2012

Σημάδι ελπίδας θέλει η Ελλάδα και βιώσιμο σχέδιο για το αύριο

Συνέντευξη στον Ευτύχη Παλλήκαρη

Ελλειμμα συνολικού πλάνου στα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης συνολικά στην Ευρωζώνη, διαπιστώνει ο Γκι Φερχόφσταντ σε συνέντευξή του στην «Ημερησία του Σαββατου». Για την Ελλάδα τονίζει ότι η μόνη λύση είναι οι πολίτες να πιέσουν την πολιτική ελίτ της χώρας να περιορίσει την κρατική μηχανή που πνίγει την πραγματική οικονομία.

Ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι επιπτώσεις των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το μέλλον της Ευρωζώνης και ειδικότερα για την ελληνική κρίση;

Τα μέτρα που μέχρι τώρα έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης έχουν ένα έλλειμμα συνολικού πλάνου ή θεώρησης. Οφείλουμε να συμφωνήσουμε σε μια σαφή κατεύθυνση που συνδυάζει την αναγκαία δημοσιονομική πειθαρχία με την αλληλεγγύη. Δεν είναι δυνατό να συνεχίσουμε με αποσπασματικά μέτρα, αντιδρώντας μόνο στις πιέσεις των αγορών αλλά πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τις αγορές και να διορθώσουμε τις βασικές κατευθύνσεις του αρχικού σχεδιασμού της Νομισματικής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι ο χώρος για μια συμφωνία για ένα περιεκτικό πλάνο, αν και διατηρώ τις επιφυλάξεις μου για το κατά πόσο τα κράτη-μέλη έχουν πάρει τα μαθήματα ύστερα από τρία χρόνια αναβολών και ημίμετρων.

Πότε εκτιμάτε ότι θα δοθεί τελικά η δόση των 31 δισ. ευρώ στην Ελλάδα; Δεν θα ήταν μια πιθανή καθυστέρηση καταστροφική για τη χώρα μου;

Φαίνεται πως η Ελλάδα είναι κοντά σε μια συμφωνία με τους διεθνείς δανειστές της, προχωρώντας σε πρόσθετες περικοπές για την απόκτηση της επόμενης δόσης των 31 δισ. ευρώ από το δάνειο διάσωσης.

Ορισμένα εκκρεμή θέματα που σχετίζονται με την αγορά εργασίας παραμένουν προς διευκρίνιση. Ωστόσο, το πραγματικό πρόβλημα για την Ελλάδα είναι ότι διαδοχικές κυβερνήσεις απέφυγαν τις δύσκολες αποφάσεις για τη μεταρρύθμιση του κράτους και επίσης, η τρέχουσα πολιτική τάξη, που κυριαρχείται από δύο μεγάλα κόμματα με περιχαρακωμένα κεκτημένα συμφέροντα, εξακολουθεί να μπλοκάρει τις πραγματικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται.

Η μόνη μακροπρόθεσμη λύση για την τρέχουσα δύσκολη θέση της χώρας είναι ότι οι Έλληνες πιέζουν τις πολιτικές τους ελίτ να περιορίσουν την κρατική μηχανή που πνίγει την πραγματική οικονομία, να προχωρήσουν σε ριζική αναμόρφωση του φοροεισπρακτικού συστήματος και να θέσουν ένα τέλος στην ενδημική διαφθορά και τις πελατειακές σχέσεις. Οι συμφωνίες με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ απλώς δίνουν χρόνο στην Ελλάδα να επιλύσει τα δικά της προβλήματα. Εάν αυτό δεν καταστεί δυνατό, είναι πιθανό η υπομονή των ξένων επενδυτών να εξαντληθεί.

Υπάρχουν ευρωπαϊκές φωνές που διατείνονται ότι το πρόγραμμα διάσωσης είναι εκτός τροχιάς και ότι είτε χρειάζεται νέο πακέτο βοήθειας είτε μια νέα αναδιάρθρωτη του χρέους. Ποια είναι η γνώμη σας;

Είναι αλήθεια ότι το πρόγραμμα εστιάζει την προσοχή του κυρίως στην περικοπή μισθών και νέων φόρων, που απλώς απομακρύνει τους Έλληνες πολίτες από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ώρα που προκαλεί οργή και δυσφορία στις δάνειες χώρες κατά της Ελλάδας και του πολιτικού της συστήματος. Ακόμα και με αυτές τις σκληρές περικοπές λιτότητας, η Ελλάδα αναμένεται να έχει ένα χρέος πάνω από το 120% του ΑΕΠ το 2020. Επίσης, η πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για τις οικονομικές προβλέψεις σχετικά με την Ευρωζώνη εύστοχα συμπεραίνει ότι η λιτότητα από μόνη της δεν είναι ικανή να αποκαταστήσει την ανάπτυξη. Αυτό είναι το μήνυμα που οι Φιλελεύθεροι στέλνουν εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Όταν εξαγγείλαμε το δικό μας πλάνο με θέμα «Ελλάδα 2020» στην Αθήνα πέρσι, υπογραμμίσαμε τη σημασία να συνοδευτούν οι περικοπές σε άσκοπες σπατάλες με μια παράλληλη προσπάθεια να αντληθούν κεφάλαια για παραγωγικές επενδύσεις-συνυπολογίζοντας τη χρησιμότητά του να επανεπενδυθούν στην οικονομία τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις.

Οι Έλληνες χρειάζονται τώρα ένα σημάδι ελπίδας, αλλά επίσης ένα πλάνο για το μέλλον. Αυτό δεν θα έρθει όμως από μόνο του. Αυτό που πραγματικά απαιτείται είναι να αντιμετωπιστούν τα αίτια της κρίσης και όχι απλά τα συμπτώματα. Αυτό σημαίνει τη χάραξη μιας διττής στρατηγικής με μείωση των πληρωμών των τόκων του απομένοντος χρέους σε βιώσιμα επίπεδα και ταυτόχρονα την τόνωση της οικονομίας μέσω ενός συνεκτικού προγράμματος δράσης μέχρι το 2020. Ένα τέτοιο πλάνο προϋποθέτει την κατάργηση αντιπαραγωγικών κρατικών οργανισμών και υπηρεσιών, την ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, την επιδίωξη απελευθέρωσης της αγοράς στους αυστηρά ρυθμιζόμενους τομείς της οικονομίας και την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.

Πιστεύετε ότι θα βοηθούσε το αίτημα για μια επιμήκυνση εφαρμογής του προγράμματος διάσωσης για δύο χρόνια; Είναι αυτό μέρος της λύσης;

Η πρόσφατη επίσκεψη της Άγκελα Μέρκελ στην Ελλάδα δεν έφερε ουσιαστική ανακούφιση, πλην μιας ένδειξης μόνο ότι μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ (Grexit) έχει απομακρυνθεί προς το παρόν από το προσκήνιο. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν πρέπει να σπαταλήσει τα επόμενα δυο χρόνια «χάριτος» για την αποπληρωμή των δανείων της. Είναι μια σανίδα σωτηρίας που θα πρέπει να αξιοποιηθεί για να πεισθεί η διεθνής κοινότητα ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνο ικανή να περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες, αλλά επίσης ότι διαθέτει σχέδιο για επενδύσεις στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας που θα τροφοδοτήσουν την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, που είναι τόσο απαραίτητη.

Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι ριζικές μεταρρυθμίσεις και ενίσχυση της ανάπτυξης που θα βελτιώσουν τη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα και θα προσελκύσουν επενδύσεις στη χώρα.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να επιστρέψει στην ανάπτυξη, την ώρα που πάνω από ένα εκατ. άνθρωποι είναι άνεργοι και η οικονομία συνεχίζει να υποφέρει από χρόνια έλλειψη επενδύσεων. Είναι αλήθεια ότι η ύφεση αποδεικνύεται βαθύτερη από τις προβλέψεις τις τρόικας, αλλά μια επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων χωρίς τις απαραίτητες δομικές αλλαγές θα σημάνει ένα ακόμα μεγαλύτερο χρέος σε βάθος χρόνου. Μπορεί να «αγοράζει χρόνο» έτσι η Ελλάδα, αλλά αυτό δεν είναι μέρος της λύσης.

Όπως είπατε, η ύφεση βαθαίνει στην Ελλάδα. Παράλληλα, ένα νέο πακέτο μέτρων προωθείται προς ψήφιση στο ελληνικό Κοινοβούλιο, με δραματικές περικοπές σε μισθωτούς και συνταξιούχους. Πώς κρίνετε την εξέλιξη αυτή;

Οι πόροι προς την Ελλάδα για την αντιμετώπιση των χρεών της είναι τεράστιοι αλλά αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια μείζονος σημασίας δέσμευση για τη στήριξη της ανάπτυξης και των επενδύσεων, όχι μόνο για την αποπληρωμή του χρέους. Όπως προανέφερα, η ομάδα των Φιλελευθέρων στο Ευρωκοινοβούλιο (ALDE) έκανε λόγο για ένα Ταμείο Ενίσχυσης της Ανάπτυξης, ύψους 30 δισ. ευρώ περίπου, από έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, τα κοινοτικά κονδύλια και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ένα τέτοιο κεφάλαιο θα μπορούσε να ενεργοποιήσει ιδιωτικές επενδύσεις με συγχρηματοδότηση ή ενίσχυση της χρηματοδότησης της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα και να συμβάλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να συνδυάσουμε τη δημοσιονομική εξυγίανση με την ενίσχυση της ανάπτυξης, την υπευθυνότητα με την αλληλεγγύη και να σεβαστούμε τις θυσίες των Ελλήνων πολιτών.

Απελευθέρωση από τον ζυγό του κράτους

Οι δομικές αλλαγές που ήδη αναφέρατε καθυστερούν δραματικά στην Ελλάδα, την ώρα που οι αποκαλύψεις για διαφθορά πυκνώνουν...

Η Ελλάδα διαθέτει ένα μορφωμένο πληθυσμό, επιχειρηματίες και μια σειρά από παραγωγικούς τομείς της οικονομίας. Η οικονομία πρέπει να απελευθερωθεί από τον ζυγό του κράτους και να επιτραπεί στις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν σε ένα ελεύθερο και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Το κράτος πρέπει να περιοριστεί δραστικά και επίσης θα πρέπει να μπει ένα τέλος στις πελατειακές σχέσεις, που στραγγαλίζουν την οικονομία και βάζουν φρένο στις μεταρρυθμιστικές δυνάμεις. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η κυβέρνηση πρέπει με ειλικρίνεια να εστιάσει την προσοχή της στις σκληρές αλλά αναγκαίες αποφάσεις για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, την απελευθέρωση των προστατευμένων τομέων της οικονομίας και την περικοπή της σπατάλης. Αυτό δεν σημαίνει την αφαίμαξη των εργαζόμενων που πληρώνουν τους φόρους τους, αλλά κυρίως τη μεταρρύθμιση του συστήματος που θα ενθαρρύνει τους ανθρώπους να στραφούν στην εργασία και την παραγωγή και όχι στο περιθώριο. Η Ελλάδα έχει ήδη σπαταλήσει τρεις δεκαετίες ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς να προχωρήσει στην αναμόρφωση της αγοράς εργασίας, στη διεύρυνση των επιχειρηματικών ευκαιριών, τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων από τα κονδύλια συνοχής της Ε.Ε., την καταστολή των διεφθαρμένων αξιωματούχων και πολιτικών που πλούτισαν εις βάρος της χώρας τους.Κοιτάξτε τη συνέβη στην Ιταλία. Το είδος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η αναμόρφωση του δημόσιου τομέα και οι αλλαγές στο πολιτικό σύστημα που επιχειρούνται από την κυβέρνηση Μόντι είναι επίσης αναγκαίες και για την Αθήνα.Η Ελλάδα βρήκε καταφύγιο για τα σοβαρά προβλήματα χρέους της στην Ευρωζώνη -αν και η τελευταία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα διακυβέρνησης και εποπτείας που μόλις τώρα διατυπώνονται. Επειγόντως χρειαζόμαστε τη δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης και μιας αξιόπιστης δημοσιονομικής ένωσης. Ένας μηχανισμός εξισορρόπησης του υπερβολικού χρέους (πάνω από 60%) είναι επίσης θεμελιώδης εάν θέλουμε να ανακουφιστούν χώρες που υποφέρουν από υψηλά επιτόκια όταν οι κυβερνήσεις τους βγαίνουν στις αγορές για δανεισμό.

Η ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ

Οι παραγωγικοί Έλληνες να δημιουργήσουν δουλειές

Σχετικά με τις πολιτικές προοπτικές στην Ελλάδα, ο Γκι Φερχόφστατ κάνει μια αξιοσημείωτη παρέμβαση: «Ήδη προσπάθησα να περιγράψω, σε προηγούμενες απαντήσεις μου, το όραμα των Φιλελευθέρων για ένα σχέδιο ανάταξης της Ελλάδας. Καμία λύση στα προβλήματα της Ελλάδας δεν μπορεί να βρεθεί χωρίς να δοθεί η δυνατότητα στους παραγωγικούς Έλληνες να δημιουργήσουν δουλειές, να αποκαταστήσουν την αποδοτικότητα στην οικονομία και το κράτος και να επεξεργαστούν τον δρόμο εξόδου από την κρίση. Ο φιλελευθερισμός λανθασμένα συσχετίζεται σε πολλά μέρη της νότιας Ευρώπης με τον ασύδοτο καπιταλισμό. Αυτό είναι ένα ψέμα που πρέπει να αποδομηθεί. Πιστεύουμε στις ανοιχτές αγορές, αλλά με τη θέσπιση κανόνων από τις κυβερνήσεις στον βαθμό που είναι απαραίτητο να θεσπιστούν δίκαια και ισότιμα πεδία δράσης, όχι για την κατάπνιξη του ανταγωνισμού και των ελεύθερων επιχειρήσεων. Είναι ο άνθρωπος αυτός που βρίσκεται στην καρδιά της σύγχρονης φιλελεύθερης δημοκρατίας και ο ρόλος του κράτους είναι να δημιουργεί ισότητα ευκαιριών για όλους, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους ή από τις όποιες οικονομικές συγκυρίες. Παράλληλα, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες υπερασπίζονται την κοινωνική δικαιοσύνη, την ελευθερία και τάσσονται κατά των διακρίσεων. Είναι αυτός ο συνδυασμός που χαρακτηρίζει τις αξίες των Φιλελευθέρων σήμερα. Η συνευθύνη των δύο μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων για τη σημερινή δεινή θέση της Ελλάδας, σε συνδυασμό με τις ακραίες θέσεις των πρόσφατων λαϊκίστικων ρευμάτων, ανοίγει την πόρτα για μια νέα, φιλελεύθερη, τρίτη δύναμη στα ελληνικά πολιτικά πράγματα, που μπορεί να προσφέρει ένα καθαρό όραμα για τη χώρα».

Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ESCB)

Πιστεύετε ότι η επανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα ανοίξει τον δρόμο για τη διασφάλιση ρευστότητας στην ελληνική αγορά;

Η ρευστότητα στην αγορά και η οικονομική εξυγίανση δεν είναι ένα πρόβλημα που περιορίζεται στην Ελλάδα. Η Ευρώπη συνολικά πρέπει να σπάσει τη σχέση ανάμεσα στο ιδιωτικό-εμπορικό και το δημόσιο χρέος, που βρίσκεται στην καρδιά των εν εξελίξει συζητήσεων, για μια τραπεζική ένωση που στοχεύει να συμπεριλάβει και τα 6.000 τραπεζικά ιδρύματα. Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός θα διαθέτει μια κεντρική εποπτική λειτουργία, που θα επιβλέπει όλο το σύστημα, όπως ο πρόεδρος της ΕΚΤ επιβλέπει τη συνολική περιοχή της Ευρωζώνης, την ώρα που θα αναθέτει το καθημερινό μάνατζμεντ στους επικεφαλής των εθνικών τραπεζών, οι οποίοι θα απαρτίζουν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ESCB). Η Σύνοδος Κορυφής τον περασμένο Ιούνιο συμφώνησε πως από την ώρα που ένα τέτοιο τραπεζικό εποπτικό σύστημα διαμορφωθεί και λειτουργήσει, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα μπορούσε να εξουσιοδοτηθεί για την ανακεφαλαίωση των τραπεζών, χωρίς να φορτωθούν τα χρέη τους στο δημόσιο χρέος των κρατών.

Η οικονομική κρίση φέρνει κοινωνικές εντάσεις στην Ελλάδα. Ανεργία, μεταναστευτικό και σκληρές πολιτικές λιτότητας ωθούν πολλούς πολίτες στα άκρα. Πώς τέτοια φαινόμενα μπορούν να αντιμετωπιστούν;

Οι δύσκολοι καιροί αναπόφευκτα οδηγούν στην κλιμάκωση των κοινωνικών εντάσεων. Το διαπιστώνουμε αυτό, ανατρέχοντας στην ιστορία. Αν οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν τις αιτίες γι' αυτό (όπως σε καιρό πολέμου ή μεγάλης οικονομικής ύφεσης) μπορούν να δώσουν λογικές εξηγήσεις. Αυτό που δεν μπορούν να κατανοήσουν ή να αποδεχτούν είναι η ανικανότητα και η ανεπάρκεια των πολιτικών ηγετών να επεξεργαστούν λύσεις ή έστω ένα πλάνο με την προοπτική ελπίδας στο τέλος του δρόμου, μετά τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Όσο πιο πολύ χρόνο παίρνει για τους κυρίαρχους πολιτικούς παράγοντες να συλλάβουν ανάλογα πλάνα, τόσο πιο εφικτό είναι για τους λαϊκιστές και εξτρεμιστές να καλύψουν το κενό που δημιουργείται. Τα μέτρα λιτότητας από μόνα τους παρέχουν γόνιμο έδαφος για τους εξτρεμιστές. Να γιατί είναι απαραίτητα ένα οικονομικό επενδυτικό πρόγραμμα αλλά και ένα αξιόπιστο πολιτικό όραμα. Τόσο η «Χρυσή Αυγή» αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκαν τους φόβους των ανθρώπων και το αίσθημα ανασφάλειας, αλλά κανένας δεν μπορεί να προσφέρει ένα αξιόπιστο εναλλακτικό όραμα για την Ελλάδα.

Χρειάζεται στόχος 
Δεν είναι δυνατό να συνεχίσουμε με αποσπασματικά μέτρα, αντιδρώντας μόνο στις πιέσεις των αγορών, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τις αγορές και να διορθώσουμε τις βασικές κατευθύνσεις του αρχικού σχεδιασμού της Νομισματικής Ένωσης.

Αποφάσεις, τώρα
Το πραγματικό πρόβλημα για την Ελλάδα είναι ότι διαδοχικές κυβερνήσεις απέφυγαν τις δύσκολες αποφάσεις για τη μεταρρύθμιση του κράτους και επίσης, η τρέχουσα πολιτική τάξη, που κυριαρχείται από δύο μεγάλα κόμματα με περιχαρακωμένα κεκτημένα συμφέροντα, εξακολουθεί να μπλοκάρει τις πραγματικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται.

Ο χρόνος ίσως τελειώσει...
Οι συμφωνίες με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ απλώς δίνουν χρόνο στην Ελλάδα να επιλύσει τα δικά της προβλήματα. Εάν αυτό δεν καταστεί δυνατό, είναι πιθανό η υπομονή των ξένων επενδυτών να εξαντληθεί.

No comments: