Αποχαιρετισμός του προέδρου της Δημοκρατικής Αριστεράς Φώτη Κουβέλη στον Λεωνίδα Κύρκο

Αποχαιρετούμε σήμερα τον Λεωνίδα Κύρκο.

Τον αγωνιστή της αριστεράς, τον οραματικό πολιτικό, τον ξεχωριστό άνθρωπο, τον αγαπημένο μας σύντροφο, τον δικό μας Λεωνίδα. Ο Λ. Κύρκος υπήρξε μια φωτεινή, πολυεπίπεδη προσωπικότητα, σφυρηλατημένη μέσα στο καμίνι των αγώνων της αριστεράς.

Ο ίδιος, γόνος αστικής οικογένειας, γιος του πολιτικού Μιχάλη Κύρκου, πέρασε πολύ γρήγορα από τα νεανικά του χρόνια στην ΕΑΜική αριστερά, υπήρξε ΕΠΟΝίτης και από το 1943 και μετά, μέλος του ΚΚΕ. Τα χρόνια της νιότης του τα πέρασε με διώξεις, παρανομίες, επανειλημμένες φυλακίσεις και εξορίες.

Το 1949 καταδικάζεται μαζί με τον παντοτινό του φίλο Μανώλη Γλέζο και τους Τσερέπα και Δαμιανίδη σε θάνατο. Έζησε στα κελιά των μελλοθανάτων το παιχνίδι με το θάνατο, εκεί που μετράς με ακρίβεια το μπόι σου, εκεί που μετράς τη ζωή σε ώρες. Γλίτωσε αυτός και οι σύντροφοί του την εκτέλεση, μετά τη μεγάλη κινητοποίηση της Διεθνούς Αμνηστίας για τη σωτηρία τους.

Σε αυτά τα ταραγμένα χρόνια ο Λεωνίδας βίωσε τη μεγάλη περιπέτεια. Το πέταγμα στα ουράνια, αλλά και την ήττα και τη συντριβή. Τότε συνάντησε την Καλλισθένη Σμπαρούνη και δέθηκε μαζί της για μια ολόκληρη ζωή.

Κουβάλησε μαζί του, όλα τα κατοπινά χρόνια, το βαρύ φορτίο αυτής της σκληρής περιόδου, τις μεγάλες ανατάσεις, αλλά και τα πικρά βιώματα και, όπως και άλλοι αγωνιστές της γενιάς του, είχε την τύχη, αλλά και το προνόμιο να λέει «ναι ήμουν εκεί, ήμουν στον αγώνα, έμεινα όρθιος και ζω.»

Ο Λεωνίδας στα μεταπολεμικά χρόνια, στις γραμμές της ΕΔΑ, μαχητής πάντα και ηγετικό της στέλεχος. Το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την εφημερίδα «ΑΥΓΗ», την οποία υπηρέτησε ως συντάκτης, διευθυντής, εκδότης.

Εκλέγεται βουλευτής για πρώτη φορά το 1961 και στη συνέχεια το ’63 και το ’64. Ξεχωρίζει αμέσως για τη μαχητικότητά του, την πολιτική του οξυδέρκεια, την προσήνειά του, τη δεινή ρητορική του ικανότητα.

Συλλαμβάνεται την πρώτη νύχτα του πραξικοπήματος του ’67 και παραμένει 5 χρόνια στις φυλακές. Στη μεγάλη ρήξη του 1968 στο ΚΚΕ, πρωταγωνιστεί με τους συντρόφους του, τον Μήτσο Παρτσαλίδη, τον Ζήση Ζωγράφο, τον Πάνο Δημητρίου, τον Μπάμπη Δρακόπουλο, τον Κώστα Φιλίνη, τον Σταύρο Καρρά, τον Λεωνίδα Τζεφρώνη, την Καίτη Ζεύγου, την Φώφη Λαζάρου, τον Αντώνη Μπριλάκη, τον Τάκη Μπενά, τον Λευτέρη Ελευθερίου, τον Μίμη Δεσποτόπουλο, τον Άγγελο Διαμαντόπουλο, τον Νίκο Γουργιώτη, τον Ηλία Στάβερη και τόσους άλλους, στη συγκρότηση του ΚΚΕ Εσωτερικού.

Με το ΚΚΕ Εσωτερικού, κηρύσσει την επανάσταση στη σκέψη και στις πρακτικές του αριστερού κινήματος στον τόπο μας. Αγωνίζεται μέσα από τις φυλακές, με κείμενα και παρεμβάσεις, αλλά και όταν αποφυλακίζεται το ’72, για την απελευθέρωση του σοσιαλισμού από τις σταλινικές παραμορφώσεις, για την έξοδο του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος από το σοβιετικό εναγκαλισμό, για το μπόλιασμα του εργατικού μας κινήματος με τις έννοιες της δημοκρατίας, της μη βίας και της ανανέωσης των σοσιαλιστικών ιδεών.

Παλεύει με πάθος για τη σπορά της σύγχρονης σκέψης στην αριστερά. Πιστεύει στην Αριστερά των «ανοιχτών οριζόντων», όπως συνήθιζε να λέει. Βλέπει την πολιτική οραματικά και δημιουργικά και την πολιτική της αριστεράς σύγχρονη, συμφιλιωτική, τολμηρή, εκρηκτική, ως «αποστολή στην υπηρεσία του έθνους και των κοινωνικά αδύναμων».

Μένει πολλές φορές με επιμονή αμετακίνητος στις θέσεις του, αλλά επιδιώκει, επίσης με επιμονή, τον διάλογο και τη δημιουργική σύγκρουση των ιδεών. Δεν παίρνει και δεν δίνει ποτέ πιστοποιητικά αριστεροσύνης.

Υπήρξαν δύο μεγάλες στιγμές στην ιστορική πολιτική διαδρομή του Λεωνίδα Κύρκου. Δύο σταθμοί στην πορεία της Αριστεράς.

· «Τα πέντε σημεία για την ομαλότητα» το 1966. Ο Λεωνίδας και οι Εδαϊτες σύντροφοί του δεν «αθώωσαν» ποτέ τις πολιτικές ηγεσίες και το κομματικό προδικτατορικό πολιτικό κατεστημένο στη χώρα μας, δεν θεώρησαν με ευκολία ποτέ το απριλιανό πραξικόπημα ως αναπόφευκτο.

Ο Λεωνίδας συνέταξε «Τα πέντε σημεία της ΕΔΑ για την ομαλότητα» ένα κείμενο – πρόταση, μερικούς μήνες πριν έρθει η δικτατορία του ’67. Θεωρώ ότι είναι το πιο ώριμο και το πιο τολμηρό πολιτικό κείμενο της Αριστεράς στην προδικτατορική Ελλάδα, μια μεγάλη θαρραλέα πρωτοβουλία για να βγει η χώρα από την κρίση του ’65 και να αποκρουστεί ο κίνδυνος εκτροπής.

Η πρόταση απευθύνθηκε τότε σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις του συνταγματικού – δημοκρατικού τόξου και τις καλούσε σε πανεθνικό συναγερμό πάνω σε πέντε σημεία συμφωνίας και διεξόδου. Ήταν μια κραυγή ομαλότητας, μια καμπάνα προειδοποίησης για τη δικτατορία που ερχόταν. Ο Λεωνίδας την έβλεπε, η ΕΔΑ που έκανε δεκτή τη σημαντική αυτή συμβολή του την έβλεπε, τα υπόλοιπα κόμματα αδιαφόρησαν. Και η Χούντα ήρθε.

· Με την κατάρρευση της δικτατορίας, ο Λεωνίδας και η ανανεωτική αριστερά είδαν τη μεταπολίτευση ως τη μεγάλη δυνατότητα μιας νέας πορείας αυτού του τόπου και μιας νέας μεγάλης ευκαιρίας της αριστεράς. Τότε ο Λεωνίδας έγραψε «τους στόχους του έθνους». Ένα θεμελιακό κείμενο, ένα κάλεσμα για ένα νέο πολιτικό συμβόλαιο της αριστεράς με το έθνος. Μια πρόσκληση, στις τρεις μεγάλες παρατάξεις στην Ελλάδα, μετά τις συνεχείς τους συγκρούσεις, να θεμελιώσουν, στη βάση του δημοκρατικού τους ανταγωνισμού και της αμοιβαίας πολιτικής τους αναγνώρισης, τη νέα ελληνική δημοκρατία.

«Οι στόχοι του ΄Εθνους», παράλληλα, υπήρξαν μια πρόταση για μια νέα στρατηγική της Αριστεράς, που θα ενώνει το σοσιαλισμό με την ελευθερία και τη δημοκρατία, τη στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου προς το σοσιαλισμό. Αυτό το σημαντικό κείμενο διαχρονικής αξίας, του Λεωνίδα και του ΚΚΕ Εσωτερικού, ήταν τότε για όλους εμάς τους αριστερούς ανανεωτικούς της νεώτερης γενιάς μια πολύ μεγάλη συμβολή στη διαμόρφωση της αριστερής δημοκρατικής και ανανεωτικής μας συνείδησης.

Αυτά τα χρόνια, μετά τη Χούντα, η ενότητα των δημοκρατικών δυνάμεων πάνω από σύνορα και ψευδεπίγραφες διαχωριστικές γραμμές, ήταν το πάθος του Λεωνίδα Κύρκου. Η διαπαιδαγώγηση του λαϊκού κινήματος σε μια λογική μη βίας, αλλά συνεχούς προώθησης των κοινωνικών και πολιτικών κατακτήσεων μέσω του διαλόγου, του αμοιβαίου επηρεασμού, της ανάπτυξης των κοινωνικών αγώνων και της ενίσχυσης των κοινωνικών κινημάτων, ήταν η στρατηγική στην οποία επέμενε για τη διαμόρφωση νέων συσχετισμών, πάντα μέσα στο πλαίσιο μιας ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης. Έδινε τις μάχες γι’ αυτές τις ιδέες μέσα στη Βουλή, στην ευρωβουλή και στους κοινωνικούς αγώνες.

Όταν το 1987 συγκροτήσαμε μαζί του την Ελληνική Αριστερά (ΕΑΡ), κάναμε το πρώτο μεγάλο βήμα για τη διαμόρφωση της αριστεράς της νέας εποχής και επιχειρήσαμε μέσα σε αντίξοες συνθήκες ένα μεγάλο και αναγκαίο άνοιγμα στην ελληνική κοινωνία. Η ιστορική προσπάθεια με το ΚΚΕ Εσωτερικού, εν συνεχεία η ΕΑΡ και η καλλιέργεια των πρωτοποριακών ιδεών, επηρέασε την πολιτική ζωή και φάνηκε ότι θα μπορούσε βαθμιαία να επηρεάσει και την ελληνική κοινωνία.

Δεν τα κατάφερε, δεν τα καταφέραμε.

Και όταν το 1989 μέσα στην ευφορία της «Περεστρόικα», περνώντας πάνω από τον διχασμό του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος, συγκρότησε μαζί με το Χαρίλαο Φλωράκη τον Ενιαίο Συνασπισμό, φέρνοντας νέες ελπίδες στους έλληνες αριστερούς, πάλι τελικά δεν τα κατάφερε, πάλι δεν τα καταφέραμε.

Ο Λεωνίδας Κύρκος έριξε ιδέες και τις έσπειρε για να καρπίσουν: Η ανανέωση της σχέσης της αριστεράς με τη δημοκρατία, η Ενωμένη Ευρώπη, ο σεβασμός στην αντίθετη άποψη, η καταδίκη της ρητορικής πλειοδοσίας, η εγκατάλειψη των φανατισμών, η απόλυτη απόρριψη της βίας, ο πολιτικός πολιτισμός.

Όλα αυτά τότε τάραξαν τα νερά, πέρασαν στη σκέψη των αριστερών και γέννησαν ελπίδες για ένα νέο ξεκίνημα. Και σήμερα που αυτά εξακολουθούν βεβαίως να μην είναι δεδομένα για την αριστερά στον τόπο μας, ο Λεωνίδας μ’ αυτήν την απίστευτη αισιοδοξία που τον χαρακτήριζε είχε πάντα την απάντηση. «Είναι οι εποχές άνυδρες και το χώμα ξερό. Αλλά έχουμε τους σπόρους στο δισάκι μας σύντροφοι. Αυτό μετράει και θα συνεχίσουμε.»

Αυτός ήταν ο Λεωνίδας. Μας έμαθε να είμαστε σε διαρκή εγρήγορση και να αυτοκρινόμεθα, να είμαστε συνεχώς σε μια ηθική και πολιτική ετοιμότητα.

Ο ίδιος πάντα έτοιμος και ώριμος για το νέο ξεκίνημα αν χρειαζόταν, όσες δυσκολίες και αν είχε, όσες θυσίες και αν απαιτούσε.

Γι’ αυτό, όταν αποφασίσαμε να ξαναμιλήσουμε για ιδέες εγκαταλελειμμένες, να ζεστάνουμε και να προωθήσουμε όσα πιστέψαμε, να αφήσουμε πίσω ό,τι μας καθήλωνε, όταν αποφασίσαμε να ιδρύσουμε τη Δημοκρατική Αριστερά, η παρουσία του Λεωνίδα, δίπλα μας και μαζί μας, υπήρξε η μεγάλη πολιτική και ηθική μας δύναμη.

Αγαπημένε μας Λεωνίδα να περάσεις απέναντι ήσυχος. Έδωσες στην πατρίδα, στην κοινωνία και στην Αριστερά τα πάντα.
Αντίο, ακριβέ μας σύντροφε.

«Τόλμη στη ζωή...»

Tης Oλγας Σελλα

Αλλος θυμήθηκε τις εκλογές του ’77 και τη «Συμμαχία», άλλος την Ομόνοια το 1981, άλλος το Σύνταγμα το 1985, άλλος «το συνέδριο της διάσπασης» του ΚΚΕ Εσωτερικού, το 1986, άλλος τα Φεστιβάλ «Αυγής - Θούριου» στη Νέα Σμύρνη... Τα αφιερώματα στη διαδρομή του Λεωνίδα Κύρκου την περασμένη Κυριακή, γίνονταν ολοένα και πιο πλήρη, όσο περνούσε η ώρα από την αναγγελία του θανάτου του. Οι τηλεοπτικοί συντάκτες ανέσυραν ολοένα και περισσότερα ντοκουμέντα από την πολύχρονη διαδρομή του στην πολιτική ιστορία της χώρας και της Αριστεράς. Και πολλοί σ’ αυτά τα ντοκουμέντα «έβλεπαν» τον εαυτό τους, τη δική τους διαδρομή, τα οράματα που τους μάγεψαν κάποτε, τα νιάτα τους... Τα νιάτα μας.

Ηταν σαν ένα συλλογικό φλας μπακ στη μεταπολιτευτική ιστορία των πολλών σχηματισμών της Αριστεράς, που πάει να πει ότι ήταν ένα συλλογικό φλας μπακ σε συγκρούσεις, φανατισμούς, «μαχαιρώματα», συνθήματα, φράξιες, αλλεπάλληλες συνεδριάσεις, αχτιβίστικες αφισοκολλήσεις, αλλά και σε πολλές στιγμές ανάτασης, συγκίνησης, ονείρων, γλεντιών, ερώτων... Γιατί μπορεί η διαδρομή του Λεωνίδα Κύρκου στην πολιτική και στην Αριστερά να είναι πολύ μεγαλύτερη, οι Ρηγάδες όμως και οι Ρηγίτισσες (οι «Ρήγισσες» του άρεσε να λέει) υπήρξαν από τη δικτατορία και μετά... Και πολλοί απ’ όλους εκείνους οφείλουν την «εμπλοκή» τους με ό,τι σήμαινε πολιτική στράτευση, κατ’ αρχήν στον δικό του πολιτικό λόγο, που καθόλου και σε τίποτα δεν μοιάζει με τον σημερινό.

Οι τηλεοπτικές εικόνες έδειχναν προχθές συνέδρια, πολιτικές συγκεντρώσεις, πολιτικές επιλογές που προκάλεσαν αντιδράσεις, διαφωνίες, αποχωρήσεις, διασπάσεις. Η ιστορία των κομμάτων –και δη η ιστορία των κομμάτων της Αριστεράς– δεν ήταν ποτέ μια ιστορία συναίνεσης. Το αντίθετο. Παρότι ο Λεωνίδας Κύρκος ήταν πάντα υπέρμαχος αυτής της κατεύθυνσης στην πολιτική, άποψη που συχνά την πλήρωσε ακριβά. Τότε, δύσκολα γινόταν κατανοητός από την πλειοψηφία των Ρηγάδων αυτός ο δρόμος. Φάνταζε συμβιβασμός, οπορτουνισμός, στη χειρότερη εκδοχή του, συναλλαγή. Και όταν είναι κανείς νέος, δύσκολα διακρίνει τις αποχρώσεις...

Οι Ρηγάδες και οι Ρηγίτισσες της μεταπολίτευσης δεν είναι πια παιδιά, είναι όλοι ώριμοι ηλικιακά και οι περισσότεροι επιτυχημένοι επαγγελματικά και κοινωνικά. Το ΚΚΕ Εσωτερικού δεν υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, από το 1986, τα μέλη του ακολούθησαν πολλές και διαφορετικές πολιτικές διαδρομές – αν δεν γύρισαν οριστικά την πλάτη στην πολιτική.

Τόσα χρόνια μετά, οι «κατηγορίες» του ενός χώρου της Αριστεράς προς τον άλλον και η άβυσσος που τους χωρίζει είναι το υποδεκάμετρο της επαναστατικότητας και της ρήξης που εξακολουθεί να μετράει τις επιλογές τους. Κι εδώ και πολλά χρόνια από την Αριστερά –από τις πολλές εκδοχές της– λείπει «η τόλμη στη ζωή και η ανανέωση στην πολιτική».

Πηγή: Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«Ο κόσμος προχωρεί με σκέψεις, λέξεις και φωτιά»

Πώς είναι ν' ακούει κανείς στις ειδήσεις για την αναδιάρθρωση χρέους και τα σπρεντ κι έπειτα να τραγουδά στίχους που ισορροπούν ανάμεσα στο σουρεαλισμό και τη δημοτική παράδοση και μιλούν για τη Μυρτιά, την Περιμπανού, τον Γιάννη το Φονιά; «Ανακουφιστικό!», απαντά ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, που μεθαύριο Τρίτη θα εμφανιστεί στο Ηρώδειο τραγουδώντας Γκάτσο πλάι στη Μαρία Φαραντούρη με μαέστρο τον Μίλτο Λογιάδη, θα διαθέσουν μάλιστα τα έσοδα στο θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης ΚΕΘΕΑ/ΝΟΣΤΟΣ.
Ομως ο Ιωαννίδης, με το συγκρότημά του τούτη τη φορά, θα εμφανιστεί στις 5 Σεπτεμβρίου και στο Γκάζι και στις 11 Σεπτεμβρίου στο Μύλο στη Θεσσαλονίκη. Αρκετές αφορμές για μια συνέντευξη, που μιλά για αναίσθητους καιροσκόπους και «ευαίσθητους ληστές», για νεοελληνικούς μύθους αλλά και παιδικά παραμύθια:

- Οι στίχοι του Γκάτσου για το «Μάνα μου Ελλάς», που μελοποίησε ο Ξαρχάκος, μοιάζουν πιο επίκαιροι παρά ποτέ. Ποιος ευθύνεται περισσότερο, πιστεύετε: Εκείνοι που μας έλεγαν «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» ή εμείς που τους ψηφίζαμε για να τ' ακούμε;

«Ολοι μέσα στο ίδιο ψέμα ήμασταν. Και το ξέραμε πως είναι ψέμα, είτε το λέγαμε, είτε το ακούγαμε. Βέβαια, αυτός που το λέει έχει πάντα μια ευθύνη παραπάνω απ' τον άλλο που το χάφτει ευχαρίστως».

- Στον «Κεμάλ», πάλι, του Χατζιδάκι, ο ίδιος ο Αλλάχ εμφανίζεται να λέει στον «άμυαλο» αμφισβητία ότι «δεν αλλάζουν οι καιροί/ με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί». Συμφωνείτε;

«Η ιστορία χιλιάδων χρόνων, από τον επαναστάτη φαραώ Ακενατόν μέχρι τον Βελουχιώτη κι από τον Σπάρτακο στον άγνωστο έλληνα αναρχικό επαναστάτη του Μεξικού Πλωτίνο Ροδοκανάκη, αυτό λέει. Πρόσφατα, κάποια παιδιά δεκαοχτώ και είκοσι χρόνων, "που νόμισαν ότι μπορούν ν' αλλάξουν τον κόσμο", γίναν "ευαίσθητοι ληστές", ξεκίνησαν "κακό να κάνουν στους κακούς", "με το 'να χέρι στο σπαθί και τ' άλλο στο Βαγγέλιο", και κατέληξαν στις 19 Ιουλίου με -κατά γενική ομολογία- υπερβολικά βαριές ποινές στη φυλακή. Τι σημασία έχει αν συμφωνώ; Θέλω όμως πάντα να πιστεύω, ίσως και για να δικαιολογώ και να τρέφω τη βολή μου, πως ο κόσμος προχωρεί και με τις λέξεις, τις νότες, τις σκέψεις και τα αγγίγματα».

- Και τι σκέφτεστε όταν βλέπετε στις ειδήσεις όλο και συχνότερα να ξεσηκώνονται οι άνθρωποι -από τις εξεγέρσεις στην Αίγυπτο και τη Λιβύη έως τα επεισόδια στη Βρετανία και τις διαδηλώσεις στην Ελλάδα και την Ισπανία; Εχουν κάτι κοινό όλα αυτά;

«Σίγουρα. Υπάρχει γενικευμένη σύγχυση, οργή και απελπισία σε όλες τις χώρες. Μια αίσθηση πως θα έπρεπε να τα έχει καταφέρει κάπως καλύτερα η ανθρωπότητα μέσα στους αιώνες. Παρ' όλο που το ξεχνάμε, δεν είμαστε μόνοι μας οι Ελληνες σ' αυτό τον πλανήτη. Κλειστήκαμε πολύ, από κοσμοπολίτες που ήμασταν καταντήσαμε αρχοντοχωριάτες, φοβικοί και μίζεροι. Φεύγουν τα παιδιά μας για σπουδές στο εξωτερικό, επιστρέφουν μετά από μερικά χρόνια, έρχονται Χριστούγεννα και δεν έχουν στην ατζέντα τους το τηλέφωνο ενός ξένου να του ευχηθούν. Κάνουν παρέα εκεί μόνο με Ελληνες. Θυμόμαστε πως υπάρχουν κι άλλες χώρες μόνο όταν "τα παίρνουμε" από τους πολίτες τους, που έρχονται σαν τουρίστες, όταν μας κατακλύζουν πεινασμένοι τριτοκοσμικοί, ή όταν θεωρούμε πως όλοι θέλουν να μας καταστρέψουν, επειδή βέβαια "είμαστε οι καλύτεροι". Κατά τα άλλα, σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε σαν να είμαστε μόνοι. Κι όλα αυτά από τον φόβο μην αλλοτριωθούμε, μη χάσουμε τον κόσμο όπως τον ξέρουμε, μη δούμε τη μικρότητά μας, μην αναγκαστούμε να χτίσουμε ωραία τα σπίτια, τα χωριά και τις πόλεις μας, ή να σταματήσουμε να πετάμε σκουπίδια απ' το παράθυρο, μην υποχρεωθούμε να σεβαστούμε τη φύση, τα τοπία και την ψυχή του διπλανού. Με λίγα λόγια, μην σταματήσει ο κόσμος να υπάρχει αποκλειστικά για να υπηρετεί τη μεγαλειότητά μας. Δικαίως φοβόμαστε. Κι εγώ φοβάμαι. Μόνο που, δυστυχώς, φοβάται όποιος δεν γνωρίζει τίποτα για τον εαυτό του, τα όνειρα και την παράδοσή του, προσωπική και συλλογική. Αυτός, δηλαδή, που δεν εμπιστεύεται το βήμα του».

- Σ' ένα τραγούδι σας, την «Πατρίδα», εξομολογείστε: «Με τρομάζεις ακόμα, οπαδέ της ομάδας/ του κόμματος σκύλε, της οργάνωσης μάγκα/ διερμηνέα του Θεού, ρασοφόρε γκουρού». Σήμερα όλοι αυτοί σας φαίνονται το ίδιο απειλητικοί;

«Μα αυτή είναι η μεγάλη απειλή, ο τύπος, μέσα και έξω μας, που νομίζει πως κρατά την απόλυτη αλήθεια. Που τη μικραίνει, τη φέρνει στα μέτρα του, τη μετατρέπει σε μίσος και βλακεία και τη χρησιμοποιεί για να καταστρέφει τους άλλους, καταστρέφοντας και τον εαυτό του».

- Τι μαρτυρεί για την κυπριακή πολιτική και κοινωνική ζωή η εγκληματική ανευθυνότητα που οδήγησε στο δυστύχημα στη ναυτική βάση έξω από τη Λεμεσό;

«Μαρτυρά τη μικρότητα του τόπου, υπενθυμίζει την ανημπόρια του να συνεννοηθεί για σοβαρά θέματα με τις εγχώριες και τις ξένες δυνάμεις, επιβεβαιώνει πως η ευμάρεια των τελευταίων χρόνων ήταν σε μεγάλο βαθμό θέμα τύχης και προοιωνίζεται ένα θολό και αβέβαιο μέλλον».

- Τι σκέφτεστε όταν οι άνθρωποι σας ρωτούν αν είναι ασφαλέστερο να στείλουν τις οικονομίες τους στην Κύπρο;

«Αυτοί που με ξέρουν, ξέρουν επίσης πως είμαι ο χειρότερος οικονομικός σύμβουλος, οπότε δεν με ρωτούν».

- Τελευταία, ακούμε διαφημίσεις που μοιάζουν με τραγούδια κατά της κρίσης, καθώς και το αντίστροφο. Τι νιώθετε όταν τ' ακούτε;

«Δεν τα ακούω. Ποτέ δεν βλέπω τηλεόραση και σπάνια ακούω ραδιόφωνο. Χάνω πολλά πράγματα».

- Πιστεύετε, ωστόσο, ότι υπάρχει πολιτικό τραγούδι; Και πόσο απαραίτητο μας είναι;

«Δεν είμαι οπαδός του πολιτικού τραγουδιού, με τη στενή έννοια του όρου. Ο Γκάτσος, που άγγιξε βαθιά κάποια πολύ ευαίσθητα πολιτικά και κοινωνικά θέματα και η γραφή του υπήρξε ιδιαίτερα επαναστατική, ποτέ δεν έκανε στρατευμένη τέχνη. Στο "Σκουπιδαριό", ένα τραγούδι του που μελοποίησα, λέει "Ελα της θάλασσας θεριό και του πελάγου μπόρα / το φοβερό σκουπιδαριό να διώξεις απ' τη χώρα". Σκληρός στίχος, από έναν δημιουργό που δεν υπήρξε λαϊκιστής ούτε γι' αστείο. Σήμερα υπάρχει ο κίνδυνος ν' αρχίσουμε όλοι να γράφουμε μετριότητες, που να λένε αυτά που ο κόσμος θέλει ν' ακούσει. Απ' την άλλη μεριά, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά για να το παίζουμε αδιάφοροι και να τραγουδάμε περί ανέμων και υδάτων (δεν είναι σχήμα λόγου, έχω έναν δίσκο που λέγεται "Ανεμοδείκτης" κι έναν άλλον που λέγεται "Νεροποντή"). Είναι αφύσικο να μην περάσει στο τραγούδι όλο αυτό που ζούμε. Μπορούσε κανείς να βρίσκεται στο Σύνταγμα τελευταίως και να μην γράψει κάτι γι' αυτό; Τι να πω; Ας κάνει ο καθένας ό,τι καλύτερο μπορεί, όπως πάντα, ανάλογα με την αισθητική και την ηθική που διαθέτει».

- Πάντως, μερικά από τα πιο ποιητικά έργα, όπως ο «Μεγάλος Ερωτικός», γράφτηκαν στις πιο αντίξοες συνθήκες, διάρκεσαν μάλιστα περισσότερο από κάποια «στρατευμένα». Εσείς τι τραγούδια έχετε τη διάθεση να γράψετε;

«Οταν γράφω ένα τραγούδι δεν το προγραμματίζω, δεν απασχολεί το μυαλό μου καιρό. Μόνο κάθομαι και το γράφω χωρίς να σκέφτομαι κι ύστερα το κοιτώ σαν να ήρθε απ' το πουθενά. Οχι από κάποια δυσθεώρητα πνευματικά ύψη, στα οποία οι καλλιτέχνες αρέσκονται να πιστεύουν πως κατοικούν. Αλλά από τις σκέψεις και τα αισθήματα που μας χαρίζει η ζωή, και που αναπνέουν μέσα μας ακόμα κι όταν δεν το υποπτευόμαστε. Αλλες φορές, αισθάνομαι ένα αγέννητο τραγούδι να υπάρχει και θέλω να το ακούσω. Ετσι κάθομαι και το γράφω για να γίνω ακροατής. Γίνομαι συχνά κάτι σαν ραδιοφωνικός παραγωγός που παίζει τις παραγγελιές του ξενύχτη ακροατή εαυτού μου».

- Για να επιστρέψουμε στον Γκάτσο, μελοποιήσατε τη «Χατζιδακιάδα», τους χιουμοριστικούς στίχους που έγραψε για τον φίλο του. Αλλά και σε δικά σας τραγούδια υπάρχει η χιουμοριστική ματιά. Μπορείτε πάντα να εντοπίζετε κάτι ελαφρύ σε ό,τι σας βαραίνει;

«Και το χιούμορ βαραίνει πολλές φορές. Η "Χατζιδακιάς", όμως, είναι πράγματι ανάλαφρη. Ετσι την αντιμετώπισα κι εγώ. Με βοήθησε να χαλαρώσω απέναντι στο δημιουργό, στον οποίο ετοιμάζαμε το αφιέρωμα με τη Μαρία Φαραντούρη. Με βοήθησε και η ίδια η Μαρία Φαραντούρη πολύ, δίνοντάς μου χώρο και ελευθερία κινήσεων με μια απλοχεριά, μια οικειότητα και μια αρχοντιά μοναδική. Οι περισσότεροι παλιοί δεν συνεργάζονται ουσιαστικά, απλά σε χρησιμοποιούν ή σε ανέχονται αναγκαστικά δίπλα τους».

- Και μόλις ξαναγίνατε πατέρας! Τι πρέπει κανείς ν' αφήσει πίσω του και τι να μην ξεχάσει, έχοντας τρία παιδιά;

«Πρέπει κανείς, επιτέλους, ν' αφήσει πίσω του το κάπνισμα. Και να μην ξεχάσει πως είναι κι αυτός παιδί. Τα προσπαθώ και τα δύο».

- Ο κόσμος αλλάζει. Στα παιδιά σας διηγείστε πάντα τα ίδια παραμύθια;

«Επινοώ καινούρια κάθε βράδυ. Βέβαια, υπάρχουν κάποια σουξέ που τα ζητούν πάντα».

- Πείτε μου μια ερώτησή τους που δεν ξέρατε να απαντήσετε.

«"Πού ήμουν πριν γίνω;" με ρώτησε τις προάλλες η δεύτερή μου κόρη, δυόμισι χρονών. Τα αναπάντητα ερωτήματα της ανθρωπότητας έρχονται στο στόμα των παιδιών πολύ νωρίς. Και συντροφεύουν τους σοφούς μέχρι το τέλος».

- Σκέφτεστε πως, όταν μεγαλώσουν, ίσως αγνοούν τι ήταν το cd; Πώς θ' ανακαλύπτουν, λέτε, τότε, οι νέοι τους καλλιτέχνες που δεν εμφανίζονται στην τηλεόραση, που ούτε καν φωτογραφίζονται για τα εξώφυλλα των δίσκων τους, όπως εσείς;

«Δυστυχώς, δεν θα αγνοούν το cd. Εχω πολλά στο σπίτι και δεν σκοπεύω να τα πετάξω, παρ' όλο που σαν φορέα ήχου δεν τα συμπάθησα ποτέ. Η μουσική είναι άυλη τέχνη. Σχετικά πρόσφατα κλείστηκε σε υλικούς φορείς, λόγω της τεχνολογικής προόδου. Δεν είναι στη φύση της να αποθηκεύεται σε δισκία. Με τη διαδικτυακή της υπόσταση, πιθανόν να επιστρέφει, κατά κάποιον τρόπο, στον άυλο κόσμο όπου πάντα βρισκόταν. Οσο για τους μελλοντικούς "εναλλακτικούς" καλλιτέχνες, θα βρουν τον τρόπο να επικοινωνήσουν. Και τους παρακαλώ να έρθουν σύντομα. Γιατί οι παλιοί δε λεν να φύγουν και οι νέοι δεν έρχονται. Πώς να παλιώσει η γενιά μου;»

Πηγή: Εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

Καλό ταξίδι σύντροφε Λεωνίδα...

Έφυγε από την ζωή στις 6 το πρωί, σε ηλικία 87 ετών, ο ηγέτης της Ανανεωτικής Αριστεράς, Λεωνίδας Κύρκος. Η κηδεία του θα γίνει από το Α' Νεκροταφείο Αθηνών, την Τετάρτη 31 Αυγούστου, στις 5 το απόγευμα.

Γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1924 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Γιος του πολιτικού Μιχαήλ Κύρκου, ο οποίος μαζί με τον Ιωάννη Πασαλίδη και με άλλες προσωπικότητες από τον χώρο της Αριστεράς ίδρυσαν την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ).
Ο Λεωνίδας Κύρκος είχε εκλεγεί πολλές φορές βουλευτής. Ήταν πρόεδρος και γραμματέας του ΚΚΕ Εσωτερικού και της Ελληνικής Αριστεράς.

Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά ποτέ δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του λόγω των επανειλημμένων πολιτικών διώξεων. Κατά την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου φυλακίστηκε κατ' επανάληψη: το 1946 για 8 μήνες και το 1948 (φυλακίστηκε εκ νέου).

Με τον Μ. Γλέζο στο στρατοδικείο -1949

Το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο. Η απόφαση του Εκτάκτου Στρατοδικείου δεν εκτελέστηκε λόγω της διεθνούς αντίδρασης διότι μεταξύ των καταδικασθέντων ήταν και ο Μανόλης Γλέζος. Αποφυλακίσθηκε το 1953.

Εργάστηκε για πολλά χρόνια στην εφημερίδα Αυγή, πρώτα ως ρεπόρτερ και αργότερα ως διευθυντής (1958-1961). Ο Λεωνίδας Κύρκος μπήκε στην πολιτική και εκλέχτηκε μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου το 1961, 1963 και 1964 με την ΕΔΑ. Με την διάσπαση του ΚΚΕ, πήρε το μέρος των λεγόμενων ανανεωτικών δυνάμεων και βοήθησε στην καθιέρωση του ευρωκομμουνιστικού ΚΚΕ Εσωτερικού. Στις 21 Απριλίου 1967 συνελήφθη και παρέμεινε στη φυλακή για 5 χρόνια.

Στην μεταδικτατορική Βουλή 1974 με τον γραμματέα του ΚΚΕ Εσωτερικού σ. Μπάμπη Δρακόπουλο

Τέταρτος από αριστερά, με τους Έλληνες ευρωβουλευτές 1981

Μετά την μεταπολίτευση εκλέχτηκε βουλευτής, το 1974 και το 1977, και ευρωβουλευτής το 1981 και το 1985. Ο Κύρκος ήταν Πρόεδρος και γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Εσωτ. μέχρι τον Απρίλιο του 1987, οπότε εντάχθηκε στην Ελληνική Αριστερά (Ε.ΑΡ.) της οποίας εκλέχτηκε Πρόεδρος. Μαζί με το Χαρίλαο Φλωράκη, ίδρυσε τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, του οποίου υπήρξε γραμματέας μέχρι το Μάρτιο του 1991. Από το 1989 μέχρι το 1993 ήταν βουλευτής με τον Συνασπισμό. Έγινε στόχος σφοδρής κριτικής από το χώρο του ΠΑΣΟΚ για την συμμετοχή του στην κυβέρνηση συνεργασίας με τον Μητσοτάκη.

To 2000 προτάθηκε τιμητικά από το κόμμα του Συνασπισμού για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, όμως η βουλή εξέλεξε τον συνυποψήφιό του, Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.

Ο Λεωνιδας Κυρκος στα εγκαίνια των γραφειων της ΔΗΜΑΡ, Αγ. Κωνσταντίνου 40

Το 2010, με επιστολή του δήλωσε την στήριξή του στο κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς. Ο Λεωνίδας Κύρκος είχε αποστασιοποιηθεί από την ενεργό πολιτική, αν και συχνά κατέθετε την άποψή του δημόσια.

«Είναι η γενιά της ανεργίας»

«Αυτές οι ταραχές δεν είναι παρά η αρχή μιας περιόδου εξεγέρσεων που θα διαρκέσει χρόνια και θα μεταδοθεί και στην υπόλοιπη Ευρώπη», λέει ο Χανίφ Κιουρέισι. Παιδί πακιστανού πατέρα και αγγλίδας μητέρας, από τους πιο επιτυχημένους βρετανούς συγγραφείς («Ο Βούδας των προαστίων», «Οικείες απιστίες»…), ξέρει καλά τη δυσφορία που κρύβεται πίσω από τις βιαιότητες στο Λονδίνο. «Πρόκειται για περιοχές όπου πολλοί νέοι γυρίζουν οπλισμένοι και κάνουν χρήση ναρκωτικών, οι τριαντάρηδες δεν έχουν δουλέψει ποτέ και δεν πρόκειται να δουλέψουν. Δεν είναι μετανάστες αλλά βρετανοί πολίτες, παρίες οι περισσότεροι ενός οικονομικού συστήματος στο οποίο δεν κατάφεραν ποτέ να συμμετάσχουν», λέει στην ιταλική «Ρεπούμπλικα».

Ο Κιουρέισι πιστεύει πως οι ταραχές «πηγάζουν από μια δυσφορία, οι ρίζες της οποίας είναι κυρίως οικονομικές». «Δεν είναι τυχαίο», προσθέτει, «ότι η οργή του πλήθους στράφηκε κυρίως εναντίον των καταστημάτων, συμβόλων της πρόσβασης στην ευημερία». Υπογραμμίζει πως η οικονομική κρίση του 2008 έπληξε τους φτωχούς σκληρότερα από οποιουσδήποτε άλλους και οι κάτοικοι των συνοικιών αυτών «είναι οι πιο φτωχοί της κοινωνίας. Δεν ανήκουν στη μεσαία τάξη, δεν θα γίνουν ποτέ γιατροί ή καθηγητές. Ζουν σε περιοχές όπου τα ποσοστά της ανεργίας είναι από τα υψηλότερα στη χώρα. Και ξέρουν πως η κατάστασή τους θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο την επόμενη πενταετία». «Χρειάζονται επενδύσεις, χρήματα», τονίζει ο συγγραφέας. «Η κυβέρνηση όμως δεν έχει, όπως δεν έχουν και η Ιταλία, η Ελλάδα, η Ισπανία. Πιστεύω πως βρισκόμαστε μόνο στην αρχή μιας περιόδου κοινωνικής αστάθειας».

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Υπάρχει ενα περιεχόμενο στις ταραχές του Λονδίνου που δεν μπορεί να αγνοηθεί

Tης Νίνας Πάουερ

Aπό την εποχή που ανέβηκε στην εξουσία ο συνασπισμός [Συντηρητικών Φιλελευθέρων] , πριν από ένα μόλις χρόνο, η χώρα έχει δει πλήθος φοιτητικών διαδηλώσεων , καταλήψεις δεκάδων πανεπιστημίων, αρκετές απεργίες, μια πορεία συνδικάτων μισού εκατομμυρίου και τώρα την αναταραχή στους δρόμους της πρωτεύουσας (είχαν προηγηθεί οι συγκρούσεις με την αστυνομία του Μπρίστολ στο Stokes Croft νωρίτερα το...τρέχον έτος). Καθένα από αυτά τα γεγονότα προκλήθηκε από διαφορετική αιτία, ωστόσο όλα λαμβάνουν χώρα έχοντας ως υπόβαθρο τις βάρβαρες περικοπές κοινωνικών δαπανών και την επιβολή μέτρων λιτότητας.

Η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά ότι τζογάρει και ότι η πολιτική της ενέχει το ρίσκο να ξεσπάσει μαζική αναταραχή σε κλίμακα που δεν έχουμε δει από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Καθώς οι άνθρωποι παίρνουν τους δρόμους στο Τότεναμ, στο Έντμοντον, στο Μπρίξτον και αλλού τις περασμένες νύχτες , πιθανώς βρισκόμαστε μπροστά σε μια κατάσταση όπου η κυβέρνηση εισέρχεται σε μια διαρκή και σοβαρή απώλεια ελέγχου.

Η πολιτική του περασμένου έτους έχει ξεκαθαρίσει με ακραίο τρόπο ότι διαιρεί τους πολίτες ανάμεσα στους έχοντες δικαιώματα και στους στερημένους δικαιωμάτων, αλλά το περιεχόμενο της κοινωνικής αναταραχής είναι πολύ πιο βαθύ. Ο μοιραίος πυροβολισμός εναντίον του Μαρκ Ντάγκαν την περασμένη Πέμπτη –παρά τις αρχικές ανακοινώσεις [περί ανταλλαγής πυροβολισμών] έχει αποκαλυφθεί πλέον ότι μόνο η αστυνομία άνοιξε πυρ-- είναι άλλο ένα τραγικό γεγονός σε μια μακρά ιστορία μεταχείρισης των απλών Λονδρέζων από τη μητροπολιτική αστυνομία, ιδίως των μαύρων και όσων ανήκουν σε μειονότητες, και του διαχωρισμού συγκεκριμένων περιοχών και ατόμων τα οποία παρακολουθούνται, τα σταματούν στο δρόμο, τους κάνουν έρευνα και τα παρενοχλούν σε καθημερινή βάση.

Ένας δημοσιογράφος έγραψε ότι εξεπλάγη με τον μεγάλο αριθμό ανθρώπων στο Τότεναμ που γνώριζαν και επέκριναν την Επιτροπή Παραπόνων για την αστυνομία (IPCC), αλλά δεν υπάρχει τίποτε σ' αυτό που θα έπρεπε να τον αιφνιδιάσει. Όταν δει κανείς τον αριθμό των θανάτων ατόμων που ήταν στα χέρια της αστυνομίας (τουλάχιστον 333 από το 1998, ενώ δεν υπάρχει ούτε μία καταδίκη αστυνομικού για κανέναν από αυτούς τους θανάτους), κατανοεί ότι η IPCC και τα δικαστήρια θεωρούνται από πολλούς, και απολύτως λογικά, ότι προστατεύουν την αστυνομία και όχι τους πολίτες.

Συνδυάστε την κατανοητή καχυποψία και την εχθρότητα έναντι της αστυνομίας , που βασίζονται στην εμπειρία και στις μνήμες της μεγάλης φτώχειας και ανεργίας και οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι παίρνουν τους δρόμους γίνονται ξεκάθαροι. (Το Χάριγκέι, που περιλαμβάνει το Τότεναμ, έχει το τέταρτο στη σειρά επίπεδο παιδικής φτώχειας στο Λονδίνο και ποσοστό ανεργίας 8,8%, διπλάσιο από τον εθνικό μέσο όρο, ενώ για μια θέση εργασίας που αδειάζει υπάρχουν 54 που αναζητούν δουλειά σ' αυτή την περιοχή.)

Όσοι καταδικάζουν τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στο βόρειο Λονδίνο και αλλού πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω και να δουν την ευρύτερη εικόνα: Μια χώρα στην οποία το πιο πλούσιο 10% είναι τώρα εκατό φορές πιο εύπορο από ότι το φτωχότερο τμήμα του πληθυσμού, στην οποία ο καταναλωτισμός μέσω του δανεισμού και του προσωπικού χρέους παρουσιαζόταν επί χρόνια ως λύση για μια παραπαίουσα οικονομία και στην οποία , σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η κοινωνική κινητικότητα , η βελτίωση της θέσης των πιο φτωχών, είναι χειρότερη από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη ανεπτυγμένη χώρα.

Όπως επισημαίνουν οι Richard Wilkinson και Kate Pickett στο The Spirit Level: Why Equality is Better for Everyone, φαινόμενα τα οποία συνήθως περιγράφονται ως “κοινωνικά προβλήματα” (εγκληματικότητα, κακή υγεία, ποσοστά φυλάκισης, διανοητικές ασθένειες) είναι πολύ πιο συχνά σε κοινωνίες ανισότητας παρά σε κοινωνίες που υπάρχει πιο ισομερής κατανομή του πλούτου και μικρότερο χάσμα ανάμεσα στους πιο πλούσιους και τους πιο φτωχούς. Δεκαετίες καλλιέργειας του ατομικισμού , του ανταγωνισμού και της ενθαρρυνόμενης από το κράτος ιδιοτέλειας – σε συνδυασμό με τη συστηματική συντριβή των συνδικάτων και την αυξανόμενη ποινικοποίηση της διαφωνίας έχουν καταστήσει τη Βρετανία μία από τις πιο άνισες χώρες στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Οι εικόνες των πυρπολημένων κτιρίων, των αυτοκινήτων στις φλόγες και των απογυμνωμένων καταστημάτων μπορεί να παρέχουν θεαματικό υλικό για τα ΜΜΕ που πάντα είναι πεινασμένα για νέα θέματα και για δαιμονοποίηση καινούργιων ομάδων του πληθυσμού, αλλά δεν πρόκειται να καταλάβουμε τίποτε από αυτά τα γεγονότα αν αγνοήσουμε την ιστορία και το πλαίσιο μέσα στο οποίο συμβαίνουν.

Πηγή: Εφημερίδα GUARDIAN

Υπήρξε και έλληνας Μπρέιβικ

Tου Θανάση Χειμωνά

Χίλιες πεντακόσιες σελίδες, κύριοι... Αυτό είναι βιβλίο! Πας στα Κουφονήσια, αρχίζεις να το διαβάζεις στην παραλία παραμονές Δεκαπενταύγουστου και το τελειώνεις 2 Σεπτεμβρίου - μία ημέρα προτού γυρίσεις στην Αθήνα για τα γενέθλια του ΠΑΣΟΚ ή για τη χειμερινή πρεμιέρα των «Αγανακτισμένων» (ανάλογα, φυσικά, με τις πολιτικές σου πεποιθήσεις).

Πρόκειται βεβαίως για το «πόνημα» του Αντερς Μπρέιβικ, του «νορβηγού μακελάρη», όπως ευφάνταστα(;) τον ονόμασαν τα ελληνικά κανάλια, ο οποίος σκότωσε δεκάδες συμπατριώτες του στο πιο στυγνό ίσως έγκλημα εν καιρώ ειρήνης στην Ιστορία.

Το «2083» (σχεδόν εκατό χρόνια μπροστά από το «1984» του Τζορτζ Οργουελ - ούτε ο Βασίλης Δανιήλ να ήτανε…) φυσικά δεν το διάβασα. Ετσι, αναγκάζομαι να στηριχτώ στα αποσπάσματα που μας μετέφεραν διάφορες ειδησεογραφικές πηγές. Αλλά και χωρίς αυτές, πάλι δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Ολα όσα υποστηρίζει ο ακροδεξιός κατά συρροήν δολοφόνος (serial killer) μου είναι πολύ, μα πολύ γνωστά. Εχουν γραφεί άπειρες φορές σε ντόπια μπλογκ, σε ντόπιες εφημερίδες, έχουν ακουστεί στο ελληνικό ραδιόφωνο, έχουν παίξει στην ελληνική τηλεόραση. Και προσοχή! Οχι υποχρεωτικά από ακροδεξιές πένες και ακροδεξιά χείλη αντιστοίχως!

Τι απ' όλα σας φαίνεται καινούργιο, πρωτάκουστο ή πρωτοφανές; Η εθνική υπερηφάνεια; Η μουσουλμανική απειλή; Οι καλοί Σέρβοι και οι κακοί Αλβανοί; Μέχρι και για ελληνική επανακατάκτηση της Κωνσταντινούπολης μιλάει ο Μπρέιβικ - ο οποίος κάνει μπαμ πως παραείναι ενημερωμένος στα «δικά μας» θέματα και σίγουρα έχει πολύ καλά κονέ στη χώρα μας. Μάλιστα, σε πολλά θέματα, ο τύπος είναι πολύ πίσω! Κατ' αρχήν, και σε αντίθεση με ένα τεράστιο ποσοστό συμπατριωτών μας, δεν είναι αντισημίτης. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως κάποιοι Ελληνάρες έσπευσαν να τον χαρακτηρίσουν σιωνιστή. Επίσης - από αυτά τουλάχιστον που έχω ακούσει - δεν είναι καν ομοφοβικός. Ως γνωστόν, στην Ελλάδα του 2011 εκφράσεις τύπου «Ντιντής» εκστομίζονται ακόμα και από τα πιο επίσημα στόματα.

Για μένα, η πιο ενδιαφέρουσα διαπίστωση μέσα σε αυτό το αχανές παραλήρημα είναι η απορία του Νορβηγού για το πώς στην Ελλάδα, η οποία διαθέτει το πιο αντιμουσουλμανικό ρεύμα σε όλη την Ευρώπη (προσωπικά δεν διαφωνώ), τα εθνικιστικά κόμματα δεν έχουν μεγάλη επιρροή στο εκλογικό σώμα. Η απάντηση είναι προφανής: γιατί η ρητορική του μίσους και της μισαλλοδοξίας δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των ακροδεξιών. Σχεδόν όλα τα κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή διαθέτουν (άλλα λιγότερο, άλλα περισσότερο) βουλευτές που έχουν εκφράσει κατά καιρούς ρατσιστικές και εθνικιστικές απόψεις. Βουλευτές που προέρχονται από την ακραιφνή Ακροδεξιά, τη «λαϊκή» Δεξιά περασμένων «σκοτεινών» εποχών αλλά και από μια διεστραμμένη Αριστερά η οποία - μετά την κατάρρευση του λεγόμενου Υπαρκτού Σοσιαλισμού - μπασταρδεύτηκε με τον άκρατο εθνικισμό... Εννοείται πάντως, πως έξω από τους τοίχους του Κοινοβουλίου τα πράγματα αγριεύουν ακόμα περισσότερο. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, Μέσα και μπλογκ που σέβονται τον εαυτό τους έχουν φιλοξενήσει κατά καιρούς ποικίλους τύπους ρατσιστικής λεκτικής βίας, η οποία ξεκινάει από αμόρφωτους αγανακτισμένους χωρικούς με καραμπίνες που «απειλούν να πάρουν τον νόμο στα χέρια τους» και φτάνει μέχρι καθηγητές πανεπιστημίου, ανθρώπους της διανόησης και της τέχνης και δηλωμένους Αριστερούς που ικετεύουν για μια δυναμική αντίδραση απέναντι στους βάρβαρους μουσουλμάνους που «θα φορέσουν μπούρκα» στις κόρες μας και «θα τους κόψουν την κλειτορίδα» - συγχέοντας τους φανατικούς και τους ακραίους με πρόσωπα της διπλανής πόρτας.

Ας μην ξεχνάμε πως η πατρίδα μας έχει κι αυτή να παρουσιάσει έναν μικρούλη Μπρέιβικ. Τον θυμάστε; Τον έλεγαν Παντελή Καζάκο και, μια ματωμένη νύχτα του 1999, άρχισε να πυροβολεί όποιον μετανάστη βρήκε μπροστά του. Θυμάστε το αποτέλεσμα της πράξης του; Σκότωσε δύο και καθήλωσε άλλους τόσους σε αναπηρικά καροτσάκια.

Κανείς δεν αμφισβητεί πως τόσο ο Μπρέιβικ όσο και ο Καζάκος είναι ψυχοπαθείς. Δεν νοείται κατά συρροήν δολοφόνος με σώας τας φρένας. Τα εγκλήματά τους όμως είχαν ένα ιδεολογικό πρότυπο το οποίο από κάπου ξεσήκωσαν. Λένε πως δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη. Προφανώς ούτε στον ρατσισμό. Κάποιοι υποστηρίζουν πως άλλο οι ιδέες και άλλο οι πράξεις. Και όμως… Οι ιδέες, συνήθως, ενηλικιώνονται σε πράξεις. Δεν ξέρω τι συμβαίνει στη Νορβηγία, αλλά το θεωρώ απίθανο να επικρατεί ο εθνικιστικορατσιστικός χαμός που συναντάμε στη χώρα μας. Μήπως έφτασε η ώρα να μπει ένα τέλος στα κηρύγματα μίσους; Μήπως θα ήταν καλό οποιοσδήποτε προτρέπει σε πράξεις βίας (όχι υποχρεωτικά φυλετικής) να λογοδοτεί στη Δικαιοσύνη; Μήπως πρέπει κάποια στιγμή να μπει μια τάξη στη ζούγκλα που ονομάζεται ελληνικό Διαδίκτυο;

Βέβαια, ορισμένοι θα βγουν και θα σκούζουν για τη «φίμωση της δημοκρατίας» επικαλούμενοι τον Βολταίρο - λες και ο κορυφαίος διαφωτιστής είναι ο απολογητής του εθνοφυλετικού μίσους. Δεν πειράζει… Καλύτερα μερικές εκατοντάδες που θα φωνάζουν παρά 76 νεκροί.

* Ο Θανάσης Χειμωνάς είναι συγγραφέας

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Η εξομολόγηση των Τζουλιάνι

Γένοβα, 20 Ιουλίου, 2001. Διαδηλώσεις για τη σύνοδο του G8. Ενας νεκρός στην αγκαλιά, αδύνατον να τον αναστήσεις ή να τον φορτωθείς. Κάρλο Τζουλιάνι, ετών είκοσι τριών. Εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές στη Γένοβα, εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές απ' όλο τον κόσμο. Το κίνημα «Νο Global». Το πτώμα του Κάρλο Τζουλιάνι στο δρόμο, πυροβολισμός εξ επαφής από τον αστυνομικό Μάριο Παναρίκα. Κι ύστερα το τζιπ της αστυνομίας περνάει και ξαναπερνάει από πάνω του. Δέκα χρόνια κομμάτια...

Αντιγράφω από το ρεπορτάζ του Νίκου Ρούσση: «Ο Κάρλο Τζουλιάνι επιτέθηκε, μαζί με άλλους διαδηλωτές, "οπλισμένους" με σιδερένιους λοστούς, πέτρες και άλλα... αιχμηρά αντικείμενα, εναντίον μιας σταθμευμένης αστυνομικής κλούβας, όπου μέσα βρίσκονταν τρεις καραμπινιέροι. Ενας από τους καραμπινιέρους σήκωσε το όπλο του στον αέρα, εν είδει... προειδοποίησης, ύστερα σκόπευσε τον Τζουλιάνι στο πρόσωπο, τον πυροβόλησε και τον σκότωσε. Ο έτερος των καραμπινιέρων, θεωρώντας ότι η σταθμευμένη αστυνομική κλούβα αποτελούσε έναν εύκολο στόχο για τους διαδηλωτές, έβαλε μπροστά κι άρχισε τους ελιγμούς, περνώντας δύο φορές πάνω από το σώμα του Τζουλιάνι».

Αυτά λέει το ρεπορτάζ, αυτά καταγράφει η ιστορική μνήμη. Συν το γεγονός ότι οι δολοφόνοι τη σκαπούλαραν και ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε την... ευγένεια ψυχής να επιβάλει πρόστιμο 40.000 ευρώ στο ιταλικό κράτος υπέρ της οικογένειας Τζουλιάνι. Ο λόγος; Δεν διενέργησε την πρέπουσα ένορκη διοικητική εξέταση για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση της αστυνομικής επιχείρησης στη Γένοβα. Προφανώς ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι είχε εκείνη την εποχή (ή μάλλον και εκείνη την εποχή) άλλα πράγματα στο νου του.

Και κάπως έτσι πάει το στόρι του νεκρού παιδιού και κάπως έτσι πέρασε μέσα από τις τέχνες. Από το τραγούδι με σωρεία ασμάτων, από το σινεμά με ντοκιμαντέρ και αναφορές σε ταινίες φιξιόν και τώρα πλέον από τα κόμικς. Πριν από μερικές εβδομάδες, κυκλοφόρησε στην Ιταλία από τις εκδόσεις «Becco Giallo» το άλμπουμ «Garlo Giuliani, Il Ribelle di Genova». Στα ελληνικά δηλαδή «Κάρλο Τζουλιάνι, Ο Αντάρτης της Γένοβας», με τις υπογραφές των πολύπειρων δημιουργών Φραντσέσκο Μπαρίλι στο σενάριο και Μανουέλ ντε Κάρλι στο σχέδιο. Υπότιτλος: «Εδρασα εν συνειδήσει αυτών που συνέβαιναν». Υπογραφή: Κάρλο Τζουλιάνι.

Μια αυτοβιογραφία λοιπόν; Θα έλεγα καλύτερα μια εξομολόγηση σύσσωμης της οικογένειας Τζουλιάνι, μιας και στο άλμπουμ εμφανίζονται και μονολογούν ο ίδιος ο Κάρλο, ο πατέρας του Τζουλιάνο, η μητέρα του Χάιντι και η αδερφή του Ελένα. Ο δολοφονηθείς, αφού «δηλώσει» αρχικώς ότι αισθάνεται την ανάγκη να διηγηθεί σε όλους τι συνέβη, παρουσιάζεται στις πρώτες μέρες της εφηβείας του να στέλνει επιστολές, μιλώντας για τη ζωή, τη μοίρα, τις ιδέες του, τους αγώνες του και καταλήγοντας: «Σας συνιστώ να είστε θαρραλέοι, να συμπεριφέρεστε σαν να είμαστε ακόμη μαζί. Ο εναγκαλισμός μου είναι αιώνιος, δικός σας για πάντα».

Ο πατέρας του, από την άλλη, ξετυλίγει το νήμα όχι μόνο της αστυνομικής επιχείρησης και της δολοφονίας, αλλά και των μετέπειτα προσπαθειών αστυνομικών και δικαστικών αρχών να αθωώσουν τους ενόχους.

Τα κατάφεραν φυσικά, όπως έδειξαν αφενός η απόφαση του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αφετέρου το γεγονός ότι ο αστυνομικός Μάριο Παναρίκα δεν κατέληξε στη φυλακή. Η ιταλική αστυνομία δεν αποβάλλει καν από τις τάξεις της τους καταδικασθέντες πρωτοδίκως αστυνομικούς για τα βίαια επεισόδια στη Γένοβα. Οσο για την υπόλοιπη οικογένεια Τζουλιάνι, τη μητέρα Χάιντι και την αδελφή Ελένα, περιφέρει τις σκιές της και τη θλίψη της στις σελίδες του κόμικς, προσπαθώντας να καταλάβει τι πραγματικά συνέβη.

Και το μέλλον; Εδώ θα σταθώ στον πρόλογο της Κιάρα Ινγκράο, δημοσιογράφου, λογοτέχνιδος και κόρης του μεγάλου αριστερού πολιτικού της Ιταλίας, που σημειώνει το εξής: «Οι κουβέντες της Χάιντι, του Τζουλιάνο, της Ελένα, ο ρέμπελος και έξαλλος βίος του Κάρλο, τα πάθη εκείνου του Ιουλίου, κουβαλούν μαζί τους αυτούς τους εύθραυστους σπόρους, τους σπόρους που συντρίβονται αλλά δεν πεθαίνουν κι ανοίγουν ρωγμές στη σύγχρονη εποχή για να περάσουν μέσα τους οι άνθρωποι του μέλλοντος».

Πηγή: Εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

Χριστόφια φαντάσου να ήταν τα παιδιά σου

Της Ιόλης Μιχαηλίδου

Τελικά, στην Κύπρο για να βγει ο κόσμος στους δρόμους, χρειάζονται μαζικές δολοφονίες. Έπρεπε να δολοφονηθούν 13 άνθρωποι από το καθεστώς για να ξυπνήσουμε επιτέλους σ’ αυτόν τον τόπο. Και τώρα που ξυπνήσαμε, που σηκωθήκαμε από τους καναπέδες μας, τι κάνουμε; Κοιτάμε ο ένας τον άλλο με απορία… Δεν πιστεύουμε αυτό που μας έχει συμβεί. Μπορεί να μην έχουμε καταλάβει καν το μέγεθος της καταστροφής.

Είμαστε κάτι παραπάνω από οργισμένοι, κάτι πρέπει να κάνουμε… Όλη η οργή και η απελπισία που μαζευόταν μέσα μας εδώ και τόσα χρόνια έχει ξεχειλίσει. Ο κόσμος γύρω μας, η ζωή μας έχει αλλάξει. Τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο. Είμαστε μουδιασμένοι. Κάτι πρέπει να κάνουμε. Ποτέ μέχρι τώρα δεν καταλάβαμε σ’ αυτόν τον τόπο ότι ο λαός έχει τη δύναμη. Ίσως μόνο στο δημοψήφισμα του σχεδίου Ανάν… Αλλά και τότε, που πήραμε το μέλλον του τόπου μας στα χέρια μας, επιστρέψαμε αμέσως σαν δαρμένα σκυλιά στη σίγουρη αγκαλιά των κομμάτων μας.

Τώρα; Θα καταλάβουμε επιτέλους τη δύναμη που έχει ο λαός; Ή θα συνεχίσουμε να αναλωνόμαστε σε ηλίθιες κομματικές αντιπαραθέσεις, λες και υπάρχει καμιά διαφορά μεταξύ των κομμάτων της εξουσίας; Αυτή η κυβέρνηση πρέπει να πέσει. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Πρέπει να τιμωρηθούν όλοι. Να μπουν οι ένοχοι στη φυλακή, όσο ψηλά και αν βρίσκεται η καρέκλα τους.

Και μετά; Μετά και οι επόμενοι θα μας βρουν μπροστά τους. Όταν ο λαός αυτού του τόπου καταλάβει ότι χωρίς αυτόν τίποτα δεν μπορεί να γίνει, όποιος και αν είναι στην εξουσία θα καταλάβει ότι δεν μπορεί να κυβερνά χωρίς να δίνει λόγο σε κανέναν. Αυτό είναι που πρέπει να βάλουμε όλοι καλά στο μυαλό μας: χωρίς εμάς δεν μπορούν να κάνουν τίποτα!

Εμείς έχουμε την εξουσία. Ο λαός. Εμείς τους ψηφίζουμε, εμείς τους κρίνουμε, εμάς εκπροσωπούν. Δεν τους έχουμε ανάγκη. Αυτοί είναι που χρειάζονται το λαό στο πλευρό τους. Αυτά τα απλά και λογικά πράγματα ο Κύπριος ποτέ δεν τα κατάλαβε. Τώρα όμως; Τώρα που ο κόσμος μας γκρεμίστηκε, τώρα που η έκρηξη άγγιξε τα σπίτια και συγκλόνισε τις καρδιές όλων μας, τι κάνουμε; Πρέπει να αντιδράσουμε. Όλοι! Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Μας δολοφονούν! Πρέπει να φωνάξουμε: ξυπνήσαμε! Ξυπνήσαμε απ’ το λήθαργο στον οποίο βρισκόμασταν μέχρι σήμερα. Είναι καθήκον όλων μας. Να σταθούμε στο πλευρό των οικογενειών που έχασαν τους δικούς τους και παλεύουν για την τιμωρία των ενόχων. Με το λαό στο πλευρό τους δεν θα χάσουν. Οι ένοχοι πρέπει να τιμωρηθούν και θα τιμωρηθούν. Από τη δικαιοσύνη αλλά και από τον κυρίαρχο λαό. Το μόνο που πρέπει να σκεφτόμαστε συνεχώς είναι αυτό: φαντάσου να ήταν τα παιδιά σου.

Πηγή: Εφημερίδα ΕΝΩΣΙΣ

Φυλασσόμενη πόλη

Tης Ολγας Σελλα

Οι πραγματικά γενναίοι τουρίστες που συνεχίζουν να επιλέγουν τη χώρα μας για τις διακοπές τους θα πρέπει να έχουν πολλές απορίες για ό,τι συμβαίνει εδώ το τελευταίο διάστημα. Για παράδειγμα, αν έμπαιναν χθες σε οποιοδήποτε ειδησεογραφικό site θα έβλεπαν ότι σ’ αυτή τη χώρα αρκετά περιφερειακά αεροδρόμια φυλάσσονται από αστυνομικές δυνάμεις. Κι ότι σε αρκετά λιμάνια για να βγουν οι εκδρομείς από τα κρουαζιερόπλοια πρέπει πάλι να κινητοποιηθούν οι δυνάμεις ασφαλείας. Κι ότι η κεντρική πλατεία της ελληνικής πρωτεύουσας, η πλατεία Συντάγματος, έχει ισχυρές δυνάμεις ασφαλείας τόσο γύρω από αυτήν όσο και μέσα, γύρω από τα παρτέρια της. Οπωσδήποτε είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτής της χώρας που κανένας τουριστικός οδηγός δεν αναφέρει. Αλλά ποτέ δεν ξέρει κανείς τι θα γίνει στο μέλλον...

Τον τελευταίο καιρό, λοιπόν, διάφορες καθημερινές κινήσεις μιας πόλης και μιας χώρας χρειάζονται την προστασία και την παρουσία των αστυνομικών δυνάμεων για να πραγματοποιηθούν στοιχειωδώς ομαλά. Κι αυτό γιατί υπάρχουν κλάδοι επαγγελματιών που θεωρούν ως μέσον πάλης την ταλαιπωρία μιας ολόκληρης κοινωνίας. Και υπάρχουν και οι «αγανακτισμένοι» που ενοχλήθηκαν γιατί ο δήμος Αθηναίων έκανε το αυτονόητο, τη δουλειά του δηλαδή: έδωσε στους πολίτες και στους επισκέπτες αυτής της πόλης πίσω την κεντρική πλατεία τους. «Απαράδεκτον», λένε οι «αγανακτισμένοι» που επειδή αγανάκτησαν εκ νέου, διοργάνωσαν χθες το απόγευμα συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το δημαρχείο!

Από τον Αύγουστο του 2004, των Ολυμπιακών και των ημερών δόξας και σύμπνοιας για την Αθήνα έχουν περάσει μόλις επτά χρόνια. Τον Αύγουστο του 2011, τα αυτοκίνητα παρκάρουν όπου θέλουν, οι τουρίστες σέρνουν για εκατοντάδες μέτρα τις βαλίτσες τους προκειμένου να φτάσουν στα λιμάνια ή στα αεροδρόμια κι από εκεί στον προορισμό τους. Στην πεζή διαδρομή τους βλέπουν στην πρωτεύουσα αυτής της χώρας γεμάτα τα ούτως ή άλλως αραιά λόγω αυγουστιάτικων αδειών Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και απελπισμένους τους πολίτες της Αθήνας. Αλλωστε, συχνότατα και οι ίδιοι σ’ αυτά τα Μέσα φορτώνουν τις βαλίτσες τους για να καταφέρουν να πάρουν το αεροπλάνο ή το καράβι...

Ποιες είναι οι δυνάμεις του καλού απέναντι σ’ αυτή τη λαίλαπα εγωκεντρισμού και αυτοκαταστροφής; Θα τους συναντήσετε σε κάθε γωνιά αυτής της πόλης: ηλικιωμένους ανθρώπους να κουβαλούν υπομονετικά τα ψώνια τους, μαμάδες να σέρνουν τα μικρά παιδιά, ενήλικες να ετοιμάζονται για διακοπές και να κάνουν τα ψώνια τους.

Ολους εκείνους δηλαδή που θεωρούν ότι η ζωή δεν συνεχίζεται ούτε με τραμπουκισμούς ούτε με επίδειξη δύναμης, αλλά μόνο ακολουθώντας τους καθημερινούς ρυθμούς της.

Πηγή: Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Τα αυθαίρετα της πλατείας Συντάγματος

Tου Πασχου Μανδραβελη

Ο τσαντιρ-μαχαλάς που στήθηκε καταμεσής στο Σύνταγμα διαλύθηκε. Συνεργεία του Δήμου Αθηναίων με τη συνδρομή της Αστυνομίας απομάκρυναν τις πρόχειρες κατασκευές που στήθηκαν λόγω... αγανάκτησης στην κεντρική πλατεία της ιστορικότερης πόλης της Ελλάδας (και ίσως του κόσμου).

Κάποιοι κατέκριναν την απόφαση για επαναστατικούς λόγους. Ο τσαντιρ-μαχαλάς ήταν το μόνο σύμβολο που απέμεινε από μια μεγάλη κινητοποίηση διαμαρτυρίας, που δεν ξεκίνησε η Αριστερά, αλλά κατάφερε εν μέρει να οικειοποιηθεί. Γι’ αυτό και υπήρξαν ουρανομήκεις κραυγές. Εγιναν οι συνήθεις καταγγελίες περί... «κρατικής τρομοκρατίας» και «κατασταλτικής δημοκρατίας». Οι Οικολόγοι δήλωσαν αγανακτισμένοι (μάλλον επειδή ποινικοποιήθηκε το κάμπινγκ: μίλησαν «για πολιτική δίωξη, το νόμο κατά της ελεύθερης κατασκήνωσης, μας γυρνούν στις δεκαετίες μετά τον Εμφύλιο, όταν ο νόμος 4.000 περί τεντιμποϊσμού ήταν σε μόνιμη χρήση εναντίον κάθε διαδηλωτή»). Ο δήμαρχος βαφτίστηκε «Καμίνης - Τζουλιάνι», ενώ περίσσεψαν τα ευφυολογήματα του στυλ «αν ήθελαν να καθαρίσει το Σύνταγμα έπρεπε να διώξουν τη Βουλή». Αυτό προφανώς είναι η ρεφορμιστική εκδοχή του «να καεί, να καεί...»

Φυσικά έγιναν οι νεοελληνικοί παραλληλισμοί στο πλαίσιο ενός ελάχιστου παρονομαστή που, σύμφωνα την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να γίνει κοινός: «Το Σύνταγμα τούς πείραξε! Δεν κοιτάνε την Ομόνοια...» Στα επιχειρήματα αισθητικής που κάποιοι όρθωσαν όλο αυτό τον καιρό που υπήρχε ο τσαντιρ-μαχαλάς, ανταπάντησαν με καταγγελίες περί «ομοιομορφίας» που προσπαθεί να επιβάλει το σύστημα, τα ΜΜΕ και η τουριστική βιομηχανία. Είναι εκπληκτικό αλλά κάποιοι φωνασκούντες αριστεροί, αφού χάρισαν τη λογική στη Δεξιά, τώρα τής χαρίζουν και την αισθητική.

Το πρόβλημα όμως δεν είναι ούτε η αισθητική ούτε η επανάσταση. Είναι η Δημοκρατία. Ποιος διαχειρίζεται και με ποιους όρους τα κοινά αγαθά, όπως είναι οι δημόσιοι χώροι. Μπορεί, δηλαδή, οποιοσδήποτε διακηρύσσει ότι έχει κάποιο «καλό σκοπό» να στήσει ένα τσαντίρι στο Σύνταγμα; Κι αν είναι πολλοί αυτοί που έχουν καλούς αλλά παράταιρους σκοπούς, ποιος θα πρωτοστήσει; Οποιος προλάβει; Και πώς θα οριστεί ο καλός σκοπός; Δι’ απλής (και ούτε καν υπεύθυνης) δήλωσης;

Σε μια δημοκρατία αυτά τα προβλήματα λύνονται διά της αντιπροσώπευσης. Η συνάθροιση ατόμων, φυσικά, επιτρέπεται. Για οτιδήποτε άλλο χρειάζεται άδεια. Οι κανόνες μπαίνουν από τον Δήμο. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να χτίσει κάποιος ένα περίπτερο στην πλατεία Κλαυθμώνος, εκτός αν έχει ειδική άδεια από το δημοτικό συμβούλιο. Μπορεί πολλές φορές να διαφωνούμε με τις αποφάσεις των εκλεγμένων, όπως έγινε παλαιότερα με την Εκθεση Βιβλίου στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου, αλλά αυτές οι διαφωνίες δεν λύνονται στήνοντας επιπλέον τσαντίρια στου Φιλοπάππου με το επιχείρημα «στην Ομόνοια είναι χειρότερα». Σε πόλεις όπου οι πολίτες νιώθουν μέτοχοι της κοινής τους περιουσίας, απαγορεύουν την αφισοκόλληση και την τοποθέτηση διαφημιστικών πινακίδων, σαν αυτές που παρανόμως πλημμυρίζουν τους ελληνικούς δρόμους. Ούτε επιτρέπουν στους μαγαζάτορες να ξεχύνουν τα τραπεζοκαθίσματα μέσα στις πλατείες. Σέβονται τους δημόσιους χώρους και τους προστατεύουν από κάθε απειλή· είτε αυτή είναι εμπορική είτε επαναστατική.

Πηγή: Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η Ελλάδα του μπαρμπα-Κώστα φεύγει

Οι νοσταλγοί και θιασώτες της ρουσφετολογίας και εν γένει του πελατειακού πολιτικού συστήματος ας συνειδητοποιήσουν ότι μάς πτώχευσαν. Ας πάνε λοιπόν στην ευχή του Θεού…

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Τον συνάντησα στην Ανδραβίδα, τον μπαρμπα-Κώστα, ύστερα από 20 και πλέον χρόνια. Ήταν στο καφενείο όπου είχαμε πρωτοβρεθεί. Κομματάρχης στην περιοχή ο ογδοντάρης σήμερα αγρότης και, όπως μού είπε, οι καιροί αλλάζουν.

Ο ίδιος έκανε μια μικρή περιουσία με τις γεωργικές επιδοτήσεις από την ΕΟΚ. Η μία κόρη του διορίστηκε από τοπικό βουλευτή στην Αγροτική Τράπεζα και η άλλη εργάζεται σε μία Εφορία του Πύργου. Τον γυιό του κατάφερε να τον βάλει στην ΔΕΗ της Πάτρας, όπου, μού είπε, ότι «διαπρέπει ως συνδικαλιστής». Οι δύο γαμπροί του είναι δικηγόρος ο ένας και γεωπόνος ο άλλος με απασχόληση στο πρώην υπουργείο Γεωργίας. Η δε νύφη του είναι δασκάλα στο Δημοτικό Σχολείο της Γαστούνης.

«Παλιά ήταν διαφορετικά τα πράγματα», μού εξομολογήθηκε ο μπαρμπα-Κώστας. «Οι βουλευτές μπορούσαν να μάς βοηθήσουν. Τώρα όμως…». «Μα καλά», του λέω, «αν καταλαβαίνω καλά μπαρμπα-Κώστα είστε όλοι, με μία εξαίρεση, κρατικοί υπάλληλοι. Εσύ έβγαλες δύο δεκάρες από τις κοινοτικές επιδοτήσεις και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς σου απασχολούνται στο Δημόσιο και σε δημόσιες εταιρείες…». «Ε, και λοιπόν, κακό είναι αυτό; Εγώ έδωσα αγώνες για το κόμμα και τα παιδιά μου το στηρίζουν. Να μην κάνει κάτι αυτό και για μας; Χωρίς τις ψήφους που μαζεύουμε ο Χ.Γ. δεν θα έβγαινε ποτέ βουλευτής. Στις τελευταίες εκλογές βγήκε για τρίτη φορά και απ’ ό,τι βλέπω και μαθαίνω είναι και κονομημένος».

«Εσύ, μπαρμπα-Κώστα, πόσα διαμερισματάκια έχεις;». «Δύο στον Πύργο, δύο στην Πάτρα και το σπίτι μου εδώ. Έχουμε και τα χωράφια, με τα οποία κανείς δεν ασχολείται τώρα γι αυτό προσπαθώ να τα δώσω σε κανέναν που να θέλει να ανοίξει σουπερμάρκετ». «Δάνεια, από ποιες τράπεζες έχεις πάρει μπαρμπα-Κώστα;». «Μπα, τώρα, την ΑΤΕ και την Εθνική τις ξόφλησα. Είχα πάρει σχεδόν τζάμπα δάνεια από την ΑΤΕ και το 20% μού το χαρίσανε λόγω των πυρκαγιών. Τώρα όμως τα βλέπω σκούρα. Παίρνω δύο συντάξεις και φοβάμαι μπας και τις χάσω … Αυτοί οι κλέφτες φταίνε που φθάσαμε σ’ αυτά τα χάλια…».

Από το 1982 έως το 1997 ο μπαρμπα-Κώστας εισέπραξε από τα κοινοτικά Ταμεία 620.000 ευρώ. Δανείστηκε από την ΑΤΕ και την Εθνική άλλα τόσα. Ποτέ του δεν πλήρωσε μία στην εφορία, εισπράττει 2.350 ευρώ τον μήνα συντάξεις, έχει 1.100 ευρώ έσοδα από δύο ταξί που νοικιάζει και το καλοκαίρι νοικιάζει σε Γερμανούς τρία δωμάτια αδήλωτα που έχει στο Κατάκολο. Την περίοδο 1975-1985 τού χαρίστηκαν 3 εκατ. δραχμές δάνεια από την ΑΤΕ και εισέπραξε κάπου 500.000 για φυσικές καταστροφές.

«Εσύ βολεύτηκες μια χαρά μπαρμπα-Κώστα», λέω στον συνομιλητή μου. «Τα εγγόνια σου τί βλέπεις να κάνουν;». «Δεν τα βλέπω να κάθονται εδώ. Η Ελλάδα που γνωρίσαμε εμείς τελειώνει, φεύγει. Και μαζί μ’ αυτήν θα φύγουν και οι πιο ικανοί. Έτσι κι αλλιώς, δεν θα είμαστε εδώ για να δούμε την συνέχεια». «Ναι, έχεις δίκιο», απαντώ. «Το δικό μας φευγιό είναι ό,τι το πιο σίγουρο…».

Υ.Γ. Ο μπαρμπα-Κώστας –δικαίως, βέβαια – είναι και «αγανακτισμένος»

Πηγή: European Business Review

Το νέο πρόσωπο του λαϊκισμού

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Ο λαϊκισμός που κυριαρχεί στις μέρες μας στον δημόσιο λόγο της χώρας είναι πολύ πιο διαφορετικός και πιο επικίνδυνος από τον λαϊκισμό των δεκαετιών του 1980 και του 1990. Ο σημερινός λαϊκισμός εκπέμπεται κατά κόρον από ποικίλα μπλογκ, αλλά όχι μόνο από μπλογκ. Κι είναι πολύ πιο δηλητηριώδης από εκείνον του παρελθόντος.

Ο λαϊκισμός των δεκαετιών του 1980 και του 1990 αμφισβητούσε τις πολιτικές δυνάμεις τις οποίες ταξινομούσε ως συντηρητικές, σε αντίθεση με τις προοδευτικές που κατά περίσταση δήθεν υποστήριζε (οι περιστάσεις βεβαίως άλλαζαν συνεχώς). Ο σημερινός λαϊκισμός των διάφορων «αποκαλυπτικών» δελτίων, στο όνομα της καταδίκης πραγματικών περιστατικών ανομίας και προκλητικής συμπεριφοράς του πολιτικού συστήματος, υπεραπλουστεύει την πολύπλοκη πραγματικότητα και, μιλώντας στο συναίσθημα και στην πρωτογενή αγανάκτηση, επιδιώκει να δημιουργήσει κλίμα αμφισβήτησης. Αμφισβήτησης όχι απλώς του πολιτικού συστήματος, αλλά ακόμα και της ανάγκης για πολιτικό σύστημα.

Ο λαϊκισμός του πρόσφατου παρελθόντος στόχευε δήθεν κατά του μεγάλου κεφαλαίου και των πλουσίων στο όνομα των συμφερόντων των φτωχών και αδυνάμων. Σήμερα ο στόχος είναι σημαντικά διευρυμένος. Σήμερα ο αντίπαλος του λαϊκισμού (που ταυτίζεται με τον ανορθολογισμό) φαίνεται εκ πρώτης όψεως να είναι οι πολιτικοί. Στο βάθος όμως κι αυτής της επίθεσης βρίσκεται το μίσος κατά όσων κατορθώνουν να ανέλθουν κοινωνικά. Η αμφισβήτηση της επιτυχίας είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του λαϊκισμού αυτού. Κάθε επιτυχημένος, ανεξαρτήτως από τον τρόπο της επιτυχίας του, είναι στόχος επίθεσης. Αυτό το διάστημα η επίθεση επικεντρώνεται στους πολιτικούς, αν η κατάσταση συνεχιστεί στο άμεσο μέλλον στο στόχαστρο θα βρίσκεται ό, τι υπερβαίνει τον μέσο όρο.

Αν σύμμαχος του παλαιού λαϊκισμού ήταν το κράτος και ιδεολογικό σήμα κατατεθέν του ήταν η λατρεία του, ο κρατισμός, σήμερα με το πρόσχημα της καταδίκης του παρασιτισμού στον δημόσιο τομέα επιδιώκεται να ακυρωθεί παντελώς η ανάγκη ύπαρξης του δημόσιου τομέα ως παράγοντα εξισορρόπησης των ανισοτήτων τις οποίες παράγει η αγορά. Σ' αυτό το λούκι πολλές φορές πέφτουν και δυνάμεις που δηλώνουν φιλελεύθερες, οι οποίες αν σέβονταν τον όρο θα έπρεπε να πρωτοστατούν για να μετατραπεί το Δημόσιο σε πραγματικό υπηρέτη του γενικού συμφέροντος.

Ο λαϊκισμός του παρελθόντος στοιχιζόταν πάντα πίσω από κάποιον ηγέτη, ακόμη και αν ο ηγέτης δεν του το αναγνώριζε. Ο σημερινός «αποκαλυπτικός» λαϊκισμός απορρίπτει γενικά την έννοια της ηγεσίας, προβάλλοντας το ακατάληπτο «όραμα» μιας γενικώς και αορίστως άμεσης δημοκρατίας. Παλαιότερα ο ηγέτης, επειδή ακριβώς ήταν ηγέτης, είχε πάντα δίκιο - και όποιος τολμούσε να αμφισβητήσει τις επιλογές του ενοχοποιούνταν πάραυτα στα μάτια του λαού. Σήμερα ο ηγέτης έχει πάντα άδικο, επειδή ακριβώς είναι ηγέτης. Δίκιο επιτρέπεται να έχουν μόνο οι «τηλεθεατές» της «αποκαλυπτικής» τηλεόρασης ή οι ανωνυμογράφοι των μπλογκ.

Παλιός και νέος λαϊκισμός διατηρούν και κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Χαρακτηριστικό πρώτο: η διάχυτη έχθρα προς τη διανόηση ή, πιο σωστά, η περιφρόνηση της σκέψης που δεν βλέπει την πραγματικότητα μέσα από ασπρόμαυρες οθόνες. Χαρακτηριστικό δεύτερο: η προσπάθεια να πειστεί η κοινή γνώμη ότι όλα είναι στημένα και εκ του πονηρού. Μια γενίκευση κυριαρχεί: όλοι κλέβουν, όλοι αδικούν, όλοι ψεύδονται. Ολοι; Ολοι οι άλλοι. Ο λαϊκισμός αυτού του τύπου επιδιώκει να χάσει ο πολίτης της διπλανής πόρτας τα αναγκαία πολιτικά και ηθικά κριτήρια για να προσανατολίζεται προς τις δημοκρατικές λύσεις.

Κανείς δεν μιλάει περισσότερο για δημοκρατία από αυτούς τους δύο λαϊκισμούς και κανείς δεν περιφρονεί περισσότερο τη δημοκρατική σκέψη και στάση. Ολες αυτές οι ιδεολογικές στάσεις που άλλοτε θεοποιούν τον ηγέτη, άλλοτε τον λαό και άλλοτε και τα δύο, το κάνουν για να μπορέσουν να συνεχίζουν να αποφεύγουν να καταθέσουν τα αναλογούντα μερίδιά τους στα ταμεία του κράτους και για να μπορούν ανεμπόδιστα να συνεχίσουν να ιδιοποιούνται τον δημόσιο χώρο, στο όνομα μάλιστα του δημόσιου συμφέροντος.

Η λύση δεν βρίσκεται σε καμία καταστολή ή π.χ., στην περίπτωση των ανώνυμων μπλογκ, στην απαγόρευση λειτουργίας τους. Τέτοιες ενέργειες θα έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Η λύση βρίσκεται στη δημιουργία ενός κινήματος εναντίωσης στον λαϊκισμό, ενός κινήματος που θα μποϊκοτάρει τα προϊόντα του. Οι πνευματικοί άνθρωποι είναι καιρός να αφήσουν τη θαλπωρή των κρατικών μηχανισμών είτε τη σιγουριά της αποχής από τα κοινά και οι πολίτες οφείλουν να στρέψουν αλλού τα τηλεκοντρόλ τους και τα ποντίκια των υπολογιστών τους. Αλλά, βεβαίως και πρωτίστως, το πολιτικό σύστημα οφείλει να συνειδητοποιήσει τα σημερινά του αδιέξοδα και να επιδιώξει την ανανέωσή του.

* Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας
Πηγή: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Η ελληνική εξαίρεση

Του Γιάννη Βούλγαρη

Η πρόσφατη Σύνοδος της Ε.Ε. απογοήτευσε τους διεθνείς κύκλους που ποντάρουν στη χρεοκοπία του ευρώ και διέψευσε τις εγχώριες φωνές που είτε επιθυμούν τη χρεοκοπία της Ελλάδας είτε την προκρίνουν ως λύση. Μένοντας πράγματι στον κοινό παρονομαστή των εκτιμήσεων των ξένων και εγχώριων ειδικών, η Ευρώπη έκανε ένα μεγάλο βήμα για τη διάσωση της ευρωζώνης χωρίς να δώσει μια οριστική «συστημική λύση». Η Ελλάδα βγήκε ανακουφισμένη καθώς απομάκρυνε τον κίνδυνο της χρεοκοπίας και εξασφάλισε μια μακρά περίοδο για να ρυθμίσει τα του οίκου της, να ελέγξει δηλαδή τα δημοσιονομικά και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της. Υπάρχει και ένα πρόσθετο πολύ σημαντικό όφελος. Η συνειδητοποίηση εκ μέρους των ευρωπαίων ηγετών και των δανειστών ότι η λύση του ελληνικού προβλήματος πρέπει να περιλαμβάνει μια ουσιαστική αναπτυξιακή βοήθεια όχι μόνο για τη βραχυχρόνια αντιμετώπιση της ύφεσης αλλά για τη μακροπρόθεσμη αναβάθμιση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Μετά τη Σύνοδο Κορυφής της 21/7, η Ελλάδα εξαρτάται περισσότερο από τον εαυτό της. Αυτό είναι το ευτύχημα αλλά και η ανησυχία. Οι διεθνείς αγορές δεν μπορούν πλέον εύκολα να πνίξουν την Ελλάδα, ο μόνος κίνδυνος προέρχεται από το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. Από την ανεύθυνη δημαγωγία του πολιτικού - μιντιακού συστήματος και τον ογκούμενο στην κοινωνία αντιπολιτικό λαϊκισμό. Ας το υπογραμμίσουμε με έμφαση. Μέσα στο πανόραμα της κρίσης της ευρωζώνης, η Ελλάδα συνιστά μια θλιβερή πολιτική εξαίρεση. Είναι η μόνη χώρα που έπεσε στη δίνη της κρίσης και οι πολιτικές της δυνάμεις δεν κατόρθωσαν να βρουν έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή εθνικής συνεννόησης. Ούτε καν να κατανοήσουν το μέγεθος της κρίσης. Δεν μιλώ για τη διαβόητη συναίνεση με τον Α. Σαμαρά, αλλά το στοιχειώδες καθήκον εθνικής συσπείρωσης των πολιτικών δυνάμεων ώστε να ισχυροποιήσουν διεθνώς τη χώρα. Αυτό έκαναν η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ιταλία. Στη Γερμανία επίσης, λίγο πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής, η ηγεσία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος δήλωσε ότι προκειμένου να σωθεί το ευρώ θα στηρίξει κοινοβουλευτικά όποιον συμβιβασμό κάνει η κυβέρνηση Μέρκελ.

Πού οφείλεται αυτή η θλιβερή ελληνική εξαίρεση; Ασφαλώς στην παγιωμένη παράδοση του μικροκομματισμού, στην επικράτηση του αρνητισμού, της ψευτοπόλωσης και της αφόρητης δημαγωγίας ως πολιτικού ύφους της μεταπολιτευτικής περιόδου. Και δομικότερα, στην ενισχυμένη αυτονομία που είχε το ελληνικό πολιτικοκομματικό σύστημα έναντι της κοινωνίας και της οικονομίας, γεγονός που επέτρεπε την εκδήλωση σε αυτό το επίπεδο αυθύπαρκτων και αυτοτελών συγκρούσεων, είτε ερήμην είτε εις βάρος του γενικού συμφέροντος. Ας μη βιαστούμε όμως να επιρρίψουμε όλες τις ευθύνες στις πολιτικές ηγεσίες και τα κόμματα. Εδώ κακοφορμίζουν παλαιές πληγές και δοκιμάζονται βαθύτερες έννοιες - σύμβολα. Οπως, π.χ., το έθνος. Ξέρουμε ότι ο ελληνικός εθνικισμός είχε συχνά μια αμυντική λειτουργία, παρήγαγε ένα φοβικό και περιχαρακωμένο «εμείς» έναντι πραγματικών ή φαντασιακών εχθρών. Σήμερα όμως διαπιστώνουνε ότι στην κορύφωση της κρίσης αυτό το «εμείς» στένεψε τόσο ώστε να αναφέρεται μόνο στον «κλάδο μου», στη «συντεχνία μου», στο «κόμμα» μου, στην οικογένεια ή στο άτομό μου, νομιμοποιώντας την αδυσώπητη φυσικότητα με την οποία η μία ομάδα επιτίθεται στην άλλη και όλες από κοινού στην κοινή προσπάθεια ανάκαμψης. Τόνοι εθνικής ρητορείας, ατέλειωτες διατριβές περί της ελληνικότητας, αδυνατούν σήμερα να παραγάγουν ένα στοιχειώδες αίσθημα αλληλεγγύης έναντι του κοινού κινδύνου και ένα υπόβαθρο κοινωνικής συνοχής. Σαν το έθνος να ήταν ευχάριστο παραμύθι για την εποχή των παχέων αγελάδων, όταν η κοινωνική ανοδικότητα και η ευμάρεια ομογενοποιούσαν την κοινωνία, και στην εποχή των ισχνών αγελάδων να μετατράπηκε σε ψευδεπίγραφο σύμβολο.

Αλλη ενδημική τάση του κοινωνικοπολιτικού μας βίου που αναθερμάνθηκε με την κρίση είναι ασφαλώς ο αντιπολιτικός λαϊκισμός, η διάχυτη δηλαδή καχυποψία και καταγγελία της «επίσημης πολιτικής», των «πάνω», των πολιτικών και γενικότερα των ελίτ. Με την ίδια ευκολία που η κοινωνία και οι συντεχνίες συναλλάσσονταν μαζί τους στην εποχή των παχέων αγελάδων επ' αμοιβαίω όφελος, με την ίδια ευκολία τώρα επιτίθενται εναντίον τους, χρεώνοντάς τους κατά απόλυτο και γι' αυτό άδικο τρόπο τις ευθύνες για την κρίση. Είναι μια εκδήλωση της παλαιάς αντιφατικής συνύφανσης της «κρατολατρείας» με τον αντικρατισμό. Η διάλυση των μεγάλων κοινωνικών οργανώσεων και η απαξίωση των συνδικαλιστικών ηγεσιών ενισχύουν τον αντιπολιτικό λαϊκισμό και την ατομιστική αναρχοειδή κινητοποίηση που επενδύονται ιδεολογικά με όλες τις διαθέσιμες στο συλλογικό φαντασιακό αναπαραστάσεις. Τον «καλό λαό» ή την «καλή κοινωνία πολιτών» που αντιπαρατίθενται στους «ισχυρούς», στους «ξένους» και στους κακούς πολιτικούς. Τη βία που επιζητεί να νομιμοποιηθεί σαν απάντηση στη «βία του συστήματος», αδιαφορώντας για τις κατακτημένες ηθικές και πολιτικές αξίες της δημοκρατίας. Την «ταξική πάλη» που ως έννοια και κατάσταση ξεχειλώνει ιδεολογικά για να περιλάβει πολύ συζητήσιμες από την άποψη του γενικού συμφέροντος κοινωνικές διεκδικήσεις και συγκρούσεις.

Τα πιο πάνω φαινόμενα τροφοδοτούν μια έρπουσα κρίση νομιμοποίησης του κράτους, που γίνεται απτή στην αθέτηση των αμοιβαίων υποχρεώσεων κράτους - πολίτη (άρνηση πληρωμής των φόρων, αλλά και απαράδεκτη καθυστέρηση του κράτους να καταβάλει τις οφειλές του στους ιδιώτες), στη διάχυση των παντοειδών ανομικών συμπεριφορών, στην κρίση κύρους των κεντρικών κρατικών θεσμών, καθόσον η Δικαιοσύνη δικάζει με καθυστέρηση χρόνων και η Αστυνομία έχει επιλέξει τη σύγκρουση δακρυγόνο εναντίον μολότοφ χάνοντας βαθμιαία το πλεονέκτημα της στολής, δηλαδή του κράτους.

Είναι φανερό ότι πίσω από αυτήν την έρπουσα και εξαιρετικά επικίνδυνη κρίση νομιμοποίησης του κράτους βρίσκεται η απώλεια προσανατολισμού της ελληνικής κοινωνίας, η αίσθηση αδιεξόδου και προοπτικής. Θα ήταν ανόητο να θεωρήσουμε ότι μια σκληρή οικονομική πολιτική που είναι υποχρεωμένη να αλλάξει σε ελάχιστο χρόνο κακοδαιμονίες δεκαετιών θα μπορούσε να εφαρμοστεί χωρίς μαζικές αντιδράσεις, χωρίς βίαιες συγκρούσεις, χωρίς πολλαπλό πολιτικό κόστος. Η διαφορά είναι αν αυτή η συγκρουσιακή κατάσταση τείνει προς τη διαυγέστερη διατύπωση των πραγματικών διλημμάτων, τη δόμηση ρεαλιστικών εναλλακτικών σχεδίων, επιλογών και συμμαχιών ή αν, αντιθέτως, παροξύνει όλα τα αρνητικά στερεότυπα και τις κακοδαιμονίες του πολιτικοκοινωνικού μας βίου. Σήμερα συμβαίνει το δεύτερο. Μπορεί να αντιστραφεί αυτή η τάση; Το νέο σκηνικό που δημιούργησε η Σύνοδος Κορυφής, η περίφημη πλέον «ανάσα» που μας έδωσε, βαθιά ή όχι, βοηθά. Είναι φανερό ότι η ενδεχόμενη αναστροφή δεν θα έρθει από τις αντιπολιτεύσεις, καθώς η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν επενδύσει ανοιχτά και καθαρά στην μικροκομματική εκμετάλλευση της κρίσης. Ετσι, η πιθανότητα αναστροφής βρίσκεται στα χέρια της κυβερνητικής παράταξης. Στη συνοχή της, στην αποφασιστικότητά της και στην ικανότητά της να ανασυγκροτήσει την πλειοψηφούσα στάση ανοχής της κοινής γνώμης που είχε σχηματιστεί τους πρώτους μήνες όταν έγινε αντιληπτό το μέγεθος της κρίσης. Να συναντηθεί δηλαδή με τις υπάρχουσες κοινωνικές δυνάμεις που επιμένουν να εντάσσουν την ατομική, οικογενειακή ή συλλογική αγωνία σε μια ευρύτερη οπτική γενικού συμφέροντος και εθνικής ανασύνταξης.

Ο Γιάννης Βούλγαρης είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ