Η Κύπρια μάνα

Tης Ελένης Καρασσαβίδου

«Εδώ κι έναν αιώνα σχεδόν η Μεσόγειος προτείνει σ’ εκείνους που παρατηρούν άγρυπνοι, στις προφυλακές της ελπίδας, ένα πρόσωπο βίας. Παραφορά του ήλιου που κατασπαράζει τα χρώματα, παραφορά των αρωμάτων από τον κήπο του Άδωνη, παραφορά του ανέμου κι της καταιγίδας πάνω στην ξερή πέτρα και στα μαύρα χαμόκλαδα... υψώνει τις στήλες των ορίων της μέσα στη σιωπή και τη μοναξιά, στην άκρη μιας θάλασσας σκοτεινής και φειδωλής, μια χώρα που διδάσκει την ένδεια… Ο ήλιος – κι όμως, τραγικός. Η γιορτή - κι όμως, λαϊκή. Η Μεσόγειος – κι όμως, στρυφνή και μεθυστική. Η Μεσόγειος των φτωχών»

(Φ. Μπροντέλ, η Μεσόγειος)

Ζούμε ένα βαρύ πολιτικό καλοκαίρι. Το οικονομικό μακέλεμα του μετα-καπιταλισμού που κατήργησε και τον καπιταλισμό τον ίδιο σμπρώχνει τον πλανήτη με στιβαρά βήματα στην δυνατότητα (τουλάχιστον, μιας και βεβαιότητες ευτυχώς δεν υπάρχουν) μιας πλανητικής φασιστικής διακυβέρνησης, οι στρατηγικές και τα χαρακτηρστικά της οποίας λίγο θα απέχουν από την κατοχή του λόγου κι όχι του όπλου, όπως εφιαλτικά τα περιγράφει ο Όργουελ. Αν η εξουσία (όπως γράψαμε πολλές φορές) πολιτευόταν μέχρι τώρα διαχειριζόμενη τον φόβο και την ανάγκη, τώρα θα διαχειρίζεται την ίδια την "πραγματικότητα", απείρως πιο φονταμενταλιστικά σε σχέση με το παρελθόν, παίζοντας με ψυχοδυνάμεις όπως η ενοχή (απέναντι στην ίδια την οργή σου ως τελευταίο σπάραγμα μιας φύσης ανθρώπινης που πρέπει να ρομποτοποιηθεί). Αν ο πόλεμος στο Βιετνάμ χάθηκε πρώτα στο ηθικό πεδίο γιατί οι πολίτες μάθαιναν από δημοσιογράφους που αντιπροσώπευαν όντως τον δημόσιο λόγο, αυτό που ο δια-φωτισμός θεώρησε πρόταγμα της συνείδησης και της λειτουργικότητας του πολίτη, τώρα που επιστρέφουμε σε έναν ιλουστρασόν σκοταδισμό, όπως τόσο η πραγματικότητα όσο και αποκαλύψεις διεθνών κολλοσών της δημοσιογραφίας σε σχετικά βιβλία και άρθρα δείχνουν, τα ισχυρά μιντιακά τραστ δρουν ως γραφεία τύπου οργανωμένων στα πρότυπα της μαφίας τοπικών και υπερτοπικών συμφερόντων και των διεκπεραιωτών τους. Ο εχθρός δεν βρισκεται απέναντι μα θα εισχωρεί εντός σου.

Δεν ήταν πως είμασταν τέλειοι πριν. Ένας θεός, ή μάλλον πολλοί αφού ένας δεν είναι ποτέ αρκετός, ξέρει σε πόσα έπρεπε ν αλλάξει η νοοτροπία και οι δομές μας. Ν' αλλάξει όμως στην κατεύθυνση μιας παιδευτικής με την ουσιαστικότερη έννοια πριμοδότησης, όχι μιας οικονομικής αφαίμαξης των ασθενέστερων, ν' αλλάξει στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός μη διαχειριζόμενου πολίτη που αντιγράφει το πρότυπο όσων του σώζουν δήθεν τη ζωή ώστε να χει την σφραγίδα της ομάδας τους επάνω, αλλά στην κατεύθυνση ενός πολίτη που θα έχει την παιδεία και την ασφάλεια να διαχειρίζεται τον εαυτό και την πόλη του. Ν' αλλάξει στην κατεύθυνση όχι της κατασκευής μοντέρνων αποδοπομπαίων τράγων όπως οι Έλληνες, (άλλωστε είναι οι Αγγλοσαξωνικές ελίτ -για να μη γενικεύσουμε άδικα και στερεοτυπικά παίζοντας το εθνικστικό παιχνίδι- που έχουν κατακλέψει τον πλούτο του πλανήτη εδώ και 3 αιώνες) Ψιλά και πολύπλοκα γράμματα, αφού έτσι κι αλλιώς το παιχνίδι ήταν τόσο πολύπλοκο ώστε συχνά ήταν οι πολλοί που υπνώτιζαν με τις ιδεoληψίες τους τους "από πάνω". Πολύπλοκο αλλά όχι ANάξιο λύσης ή άξιο παθητικοποίησης κι αναξιοπρεπούς αποδοχής του "παρόντος μέλλοντος μας". Όχι άξιο αρκετά ώστε ν απαρνηθούμε την ανθρωπιά , δηλαδή την αξιοπρέπειά μας.

Γιατί δεν είναι δύσκολο (εκτός εάν έχουν φυτέψει μέσα σου ένα ενοχικό καραγκιοζάκι και συνομιλείς διαρκώς με αυτό ώστε να είσαι "ιν" στους μεταμοντέρνους κύκλους) να κατανοήσεις γιατί αρνηθήκαμε εξαιρετικό (εν συγκρίση...) δάνειο από την Ρωσία, (όχι καλύτερη ηγεμόνας στο μέλλον, αλλά εξαίρετο μπαλαντέρ στο παρόν) γιατί αντικαταστάθηκε ο Μολυβιάτης ως ΥΠΕΞ από την Ντόρα η οποία μετά την συνάντηση με την Κοντολίζα Ράις μίλησε για προβληματικούς αγωγούς, γιατί ο ΓΑΠ ακύρωσε τελεσίδικα την συμφωνία, γιατί "έσκασαν" οι ΑΟΖ, γιατί υπάρχει συμφωνία με Νετανιάχου για την ενεργειακή πολιτική στη ΝΑ Μεσόγειο, γιατί αυτήν την πολιτική ακολούθησε κι η άλλη διεθνής σοσιαλιστική σουπιά ο Χριστόφιας, (ενδεικτικό της υποκρισίας όλων αυτών είναι πως πέρυσι κατηγορούσαν όσους συμπαραστέκονται στην Γάζα επειδή ορθώς πιστεύουν στην αυταξία των ανθρώπινων δικαιωμάτων ως ηθική αλλά και άμσα πρακτική ασπίδα όλων μας, αλλά και γιατι αντιλαμβάνονται τι δυνατότητες ανοίγουν για Παλαιστινιοποίηση της Ελλάδας από τους ισχυρούς... πως "κάνουμε ότι θέλει ο Ερντογάν", ενώ φέτος μας κατηγορούν γιατί "δεν κάνουμε ό,τι κι ο Ερντογάν", εμ τώρα που τον... μιμούνται οι ίδιοι το σοβαροφανές επιχείρημα έχει αποσυρθεί κι έχουν εφευρεθεί άλλα!!), γιατί πολιτικοί με τη νοοτροπία του Χριστόφια (κι όχι μόνο στην Κύπρο...) δε ζητούν ένα συγγνώμη απ τον λαό τους, γιατί κυριολεκτικά φασιστικά (ώστε να ελέγχουν τον "λόγο", την αναπαράσταση) καταστρέφουν και απαγορευουν έγγραφα που καταδεικνύουν τις ευθύνες τους για την Κυπριακή τραγωδία του φετινού καλοκαιριού, γιατί, τόσα γιατί...

Και ξαφνικά, έστω για 2 λεπτά, όσο κρατούν οι δυο πρώτες στροφές του Ύμνου εις την Ελευθερίαν,, όλα αυτά σταμάτησαν. Γιατί, μέσα σε όλο το μαύρο που ζούμε, η μάνα των νεκρών Διδύμων στην Κύπρο, αποχαιρετώντας τα παιδιά της, δεν φώναξε δάκρυα, φώναξε Λόγο. Πήρε την πρωτοκαθεδρία και τραγούδησε τον Ύμνο, δίνοντας τον τόνο στο κοινό, μέσα στην εκκλησία. Και το τραγούδησε αλύγιστα και θεατρικά θυμίζοντας την σχέση μας με την τραγωδία...

Έχω μια διφορούμενη σχέση με την Κυπριακή κοινωνία που δεν ειναι του παρόντος. Άλλωστε, καθώς κι η ίδια είναι παραδομένη (σε αντίθεση με τους απέναντι) στον υλικό ευδαιμονισμό, πολλοί΄Έλληνες την βλέπουν ως μια επαγγελματική αρπαχτή, οι μικρόνοες, στην εποχή των μετρίων που ζούμε. Τα είχε γράψει έγκαιρα ο Καστοριάδης ότι ο φασισμός δεν θα έρθει από ένα οργανωμένο ιδεολογικό μπλογκ, μα από την άνοδο της ασημαντότητας που θα εξορίσει και το σημαντικό και είχε δίκιο.

Όμως η Κύπρια μάνα, εκείνο το δίλεπτο τουλάχιστον, εγέρθηκε της ζωής της κι έγινε σύμβολο μιας Μεσογείου "στην άκρη μιας θάλασσας σκοτεινής και φειδωλής", μιας Μεσογείου που θα χωρά όλα της τα παιδιά, κι Έλληνες, κι Άραβες κι Εβραίους, και Παλαιστίνιους, και όλους τους άλλους.

Ο σημαντικός Κύπριος ποιητής Κώστας Μόντης είχε γράψει κάποτε ότι μια σταγόνα αίμα αρκεί για ν ακυρώσει όλον τον ήλιο. Αν αυτό είναι αλήθεια σε όλη τη γη, ίσως πουθενά να μην είναι τόσο αλήθεια όσο στην Μσόγειο, την γη όπου "ο ήλιος-κι όμως- είναι τραγικός. Κι η γιορτή -ακόμη κι η κηδεία, κι όμως, λαϊκή!". Η Μεσόγειος που πρσπαθεί να ζήσει διαφυλλάτοντας σ ένα σταμνί λίγο λάδι, τις προφυλακές της ελπίδας, "Η Μεσόγειος των Φτωχών".