Αυξεντίου – Ρίτσος

TOY ΛΑΖΑΡΟΥ ΜΑΥΡΟΥ

ΠΟΙΑ ΣΧΕΣΗ έχει ο πραγματικός Γρηγόρης Αυξεντίου, όπως τον γνώρισαν όσοι προσωπικώς σχετίστηκαν μαζί του και τον έζησαν, όσο πρόλαβαν να τον ζήσουν, ώς τις 3.3.1957, με κείνον τον Αυξεντίου που «έφτιαξε» και τεχνούργησε από 5η έως 25η Μαρτίου 1957, ο γίγαντας της ποίησης Γιάννης Ρίτσος, στο αριστούργημά του «Αποχαιρετισμός - Οι τελευταίες ώρες του Γρηγόρη Αυξεντίου μες στη φλεγόμενη σπηλιά»; Ο ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ θυσιάστηκε Κυριακή 3η Μαρτίου 1957 στο κρησφύγετό του στον Μαχαιρά. Ο Ρίτσος διάβασε τα καθέκαστα, στις αθηναϊκές εφημερίδες, την Τρίτη 5.3.57. Από εκείνα τα δημοσιεύματα προέκυψαν δύο λάθη του ποιητή: Γράφει ως ημέρα της θυσίας, το Σάββατο 2 Μαρτίου 1957 κι ότι η μάχη στον Μαχαιρά «τέλειωσε στις 2 η ώρα την νύκτα». Γράφει ακόμα ότι ήταν «οδηγός ταξί το επάγγελμα», ενώ λεωφορείο οδηγούσε, μεταφέροντας εργάτες από Λύση προς Δεκέλεια. Τα λάθη αυτά δημοσιεύτηκαν, όντως, στις εφημερίδες της Αθήνας 5.3.57! Πέρα από τη σύντομη περιγραφή των συμβάντων στον Μαχαιρά, ο αθηναϊκός Τύπος ουδέν ήξερε και ουδέν έγραψε για την προσωπικότητα και τη δράση του Αυξεντίου. Ουδέν περισσότερο ήξερε κι ο Ρίτσος. Κι όμως! Έγραψε, σαν να τον ήξερε από τα γεννοφάσκια του και από κάθε ημέρα της 29χρονης ζωής του, 20 τυπωμένες σελίδες, συγκλονιστικό ποίημα, αριστούργημα ψυχογραφίας, ένοπλης σοφίας, ταπεινού ανθρώπινου αγωνιστικού μεγαλείου στο βωμό της ελευθερίας. Ηχογραφημένη η απαγγελία του, από τον ίδιο τον Ρίτσο, κρατάει 43 λεπτά και 53 δευτερόλεπτα. Τόση είναι η γραπτή έκταση και φωνητική διάρκεια του περίτεχνου αυτού κάλλους της ελληνικής γλώσσας. Με μια εμβέλεια, όμως, που το πέρασμα 51 ήδη χρόνων πολλαπλασιάζει τη φρεσκάδα ατόφιου τού υπέρτατου ΝΟΗΜΑΤΟΣ του Αγωνιζόμενου και Θυσιαζόμενου υπέρ Ελευθερίας Ανθρώπου. Ο Ρίτσος, ναι λοιπόν, ήξερε απόξω κι ανακατωτά και βαθύτατα τον Αυξεντίου. Όπως ήξερε τον Παλληκαρίδη, τον Δράκο, τον Λένα, τον Ζάκο, τον Μάτση, κάθε ξεχωριστό και όλους μαζί τούς ήρωες του ένοπλου αγώνα της κυπριακής ελευθερίας. Διότι, απλά κι απέραντα: «Τ' αληθινό μπόι του ανθρώπου μετριέται πάντα με το μέτρο της λευτεριάς». Και διότι: «Τη λευτεριά το λοιπόν ο καθένας μας τήνε χρωστάει σ' όλους. Μια λευτεριά μονάχα για τον έναν δεν φελάει σε τίποτα (αν υπάρχει)». Κι επειδή: «Ο άνθρωπος είναι πιο τρανός απ΄ την καθημερινή την έγνοια του… Ο άνθρωπος αρχίζει από την έγνοια του για το ψωμί κι όλο τραβάει πιο πέρα απ' τη σκλαβιά του, από σκλαβιά σε σκλαβιά, από ξεσκλάβωμα σε ξεσκλάβωμα, απ' το ξεσκλάβωμα της πατρίδας στο ξεσκλάβωμα του κόσμου»…

Πηγή: Εφημερίδα ΣΗΜΕΡΙΝΗ www.simerini.com